Okaankela yoshipa maantu oyendji ye na uulema yoshipa
Oshikonga shokugandja omauyelele osha kwatha lela
Ehangano lyOondohotola dhoShipa moNamibia olya holola kutya aantu oyendji taya lumbu nuulema woshipa notaya ehama okaankela yoshipa ohaye ya koshipangelo ethimbo lya pwa po omukithi gwa geya nale nokape na etegameno lyokupangwa nokukwathwa.
Ongokambadhala, Ehangano ndika olya tameke noshikonga shokwaandjaganeka omauyelele moKavango moshiwike sha zi ko. MoKavango omo mu na aantu oyendji ye na uulema woshipa taya lumbu nokaankela yoshipa ndjoka ya geya noonkondo.
Ta popitha oshigwana moNkurenkuru pedhimbuluko lyEsiku lyoPaigwana lyOkwaandjaganeka omauyelele ga pamba Uulema wOshipa mEtitano lya zi ko, ndohotola gwoshipa Dr Salem Nambahu okwa ti oshikonga shika oshe ya po sho olundjilundji aavu yokaankela haye ya koshipangelo ethimbo lya pwa po .
“Olundji nopendji otwa kala hatu mono aantu oyendji taya lumbu nuulema woshipa taye ya koshipangelo ye na okaankela yoshipa ya geya noonkondo noitayi vulu okupangwa," ndohotola a fatulula.
Oshikonga shika, osha kwatelwa komeho kEhangano lyOondohotola dhoShipa melongelokumwe nEhangano lyaantu mboka ye na uulema woshipa noshowoo uuministeli wuundjolowele, osha li sha tala kokukonakona nokupanga, okulonga nokupukulula oshigwana.
“Natu yeni koshigwana,” Nambahu a dhenge omuthindo. “Natu ndungikeni oshigwana nokushi konakona noku shi nkondopeka. Oshikonga shika osho she ya po ngaaka.”
Iitopolwa iyali yokoKavango oyo ya tothwa mo oko ku tamekele oshikonga shika, oshoka oko ku na aantu oyendji taya lumbu nuulema woshipa oshikwawo oko ku na aavu oyendji ye na okaankela yoshipa ya geya noonkondo.
Kondjitheni okaankela noshowo uutondwe
Oshikonga shika osha tamekele momasiku 9 Juni nosha hulu momasiku 13 Juni moNkurekuru. Aanuulema yoshipa oya konakonwa pauhandimwe noya pewa woo omagadhi gokugwaya tage ya gamene koonte dhetango, uumbindja womaako omale nomagala. Oya longwa woo nkene tayi igamene nokwiisila oshimpwiyu koshipa nankene woo taya ka gwaya omagadhi gawo gokugwaya, shoka Nambahu a ti “osho oshinima sha simana kuundjolowele wawo”.
Oshinyangadhalwa shika osha li tashi lalakanene woo okufatulula nokuyelitha omaitaalo ngoka ge li moshigwana ga puka noshowo okungaunga nuutondwe. “Uulema woshipa kau shi ethingo. Omuntu iha logelwa uulema woshipa. Uunona ihau valwa nuulema woshipa molwokuyona kwaavali yawo. Uulema woshipa uukwatya hau thigululwa,” okwa lombwele aakwashigongi. “Oshikwawo uulema woshipa kau na omukwau”
Ekwatelo mo lyaayehe netaambathano
Nonande Omayalulo goPashigwana gomo2023 oga ti kutya Aanamibia 38 000 otaya tengenekwa taya lumbu nuulema woshipa, etumwalaka lyoshikonga shika olya lyela: omuntu kehe oku na oshilonga. Uuntu womuntu kehe nau simanekwe, omuntu kehe okwa pumbwa egameno nesiloshimpwiyu,” Npgoloneya gwoshitopolwa shaKavango Uuninginino Verna Sinimbo a ti. Oye a li omupopi omunene mesiku ndika.
“Aantu taya lumbu nuulema woshipa inaya talikila konkalo yawo ihe okuuntu wawo,” okwa gwedha po.
Nonande ongawo, aantu taya lumbu nuulema oya taalela natango omashongo ogendji.
Jakko Haiyambo, omwiilongo e li momvula ya hugunina koshiputudhilo shopombanda shaIUM okwa hokolola nkene sha kala she mu dhigupalela sho kaa li e na omakende gomeho nokwa kala ha kwathelwa kaanangundu ooyakwawo opo kaa pitililwe po. “Kanda li ndi na omakende nenge uuhalasa wokunenepeka iinima. Onda li owala he thiminikwa konkalo opo ndi hedhe nokukala popepi noshipelende nenge ndi tape momambo gooyakwetu – nonande shoka ya tapa koshipelende shi kale sha puka,” okwa ti.
Nonande a pita momashongo ngoka, Haiyambo gumwe gwomaawiliki yaailongi moIUM noha kondjele ngashingeyi opo aantu ayehe ya kale ya kwatelwa mo noyi itaambe ko nkene ye li. “Kape na ngoka ta kala e ku hole ngele ku ihole ngoye mwene. Taamba ko shoka Kalunga e ku pe e to tameke okutyapula onkalamwenyo.”
Ongokambadhala, Ehangano ndika olya tameke noshikonga shokwaandjaganeka omauyelele moKavango moshiwike sha zi ko. MoKavango omo mu na aantu oyendji ye na uulema woshipa taya lumbu nokaankela yoshipa ndjoka ya geya noonkondo.
Ta popitha oshigwana moNkurenkuru pedhimbuluko lyEsiku lyoPaigwana lyOkwaandjaganeka omauyelele ga pamba Uulema wOshipa mEtitano lya zi ko, ndohotola gwoshipa Dr Salem Nambahu okwa ti oshikonga shika oshe ya po sho olundjilundji aavu yokaankela haye ya koshipangelo ethimbo lya pwa po .
“Olundji nopendji otwa kala hatu mono aantu oyendji taya lumbu nuulema woshipa taye ya koshipangelo ye na okaankela yoshipa ya geya noonkondo noitayi vulu okupangwa," ndohotola a fatulula.
Oshikonga shika, osha kwatelwa komeho kEhangano lyOondohotola dhoShipa melongelokumwe nEhangano lyaantu mboka ye na uulema woshipa noshowoo uuministeli wuundjolowele, osha li sha tala kokukonakona nokupanga, okulonga nokupukulula oshigwana.
“Natu yeni koshigwana,” Nambahu a dhenge omuthindo. “Natu ndungikeni oshigwana nokushi konakona noku shi nkondopeka. Oshikonga shika osho she ya po ngaaka.”
Iitopolwa iyali yokoKavango oyo ya tothwa mo oko ku tamekele oshikonga shika, oshoka oko ku na aantu oyendji taya lumbu nuulema woshipa oshikwawo oko ku na aavu oyendji ye na okaankela yoshipa ya geya noonkondo.
Kondjitheni okaankela noshowo uutondwe
Oshikonga shika osha tamekele momasiku 9 Juni nosha hulu momasiku 13 Juni moNkurekuru. Aanuulema yoshipa oya konakonwa pauhandimwe noya pewa woo omagadhi gokugwaya tage ya gamene koonte dhetango, uumbindja womaako omale nomagala. Oya longwa woo nkene tayi igamene nokwiisila oshimpwiyu koshipa nankene woo taya ka gwaya omagadhi gawo gokugwaya, shoka Nambahu a ti “osho oshinima sha simana kuundjolowele wawo”.
Oshinyangadhalwa shika osha li tashi lalakanene woo okufatulula nokuyelitha omaitaalo ngoka ge li moshigwana ga puka noshowo okungaunga nuutondwe. “Uulema woshipa kau shi ethingo. Omuntu iha logelwa uulema woshipa. Uunona ihau valwa nuulema woshipa molwokuyona kwaavali yawo. Uulema woshipa uukwatya hau thigululwa,” okwa lombwele aakwashigongi. “Oshikwawo uulema woshipa kau na omukwau”
Ekwatelo mo lyaayehe netaambathano
Nonande Omayalulo goPashigwana gomo2023 oga ti kutya Aanamibia 38 000 otaya tengenekwa taya lumbu nuulema woshipa, etumwalaka lyoshikonga shika olya lyela: omuntu kehe oku na oshilonga. Uuntu womuntu kehe nau simanekwe, omuntu kehe okwa pumbwa egameno nesiloshimpwiyu,” Npgoloneya gwoshitopolwa shaKavango Uuninginino Verna Sinimbo a ti. Oye a li omupopi omunene mesiku ndika.
“Aantu taya lumbu nuulema woshipa inaya talikila konkalo yawo ihe okuuntu wawo,” okwa gwedha po.
Nonande ongawo, aantu taya lumbu nuulema oya taalela natango omashongo ogendji.
Jakko Haiyambo, omwiilongo e li momvula ya hugunina koshiputudhilo shopombanda shaIUM okwa hokolola nkene sha kala she mu dhigupalela sho kaa li e na omakende gomeho nokwa kala ha kwathelwa kaanangundu ooyakwawo opo kaa pitililwe po. “Kanda li ndi na omakende nenge uuhalasa wokunenepeka iinima. Onda li owala he thiminikwa konkalo opo ndi hedhe nokukala popepi noshipelende nenge ndi tape momambo gooyakwetu – nonande shoka ya tapa koshipelende shi kale sha puka,” okwa ti.
Nonande a pita momashongo ngoka, Haiyambo gumwe gwomaawiliki yaailongi moIUM noha kondjele ngashingeyi opo aantu ayehe ya kale ya kwatelwa mo noyi itaambe ko nkene ye li. “Kape na ngoka ta kala e ku hole ngele ku ihole ngoye mwene. Taamba ko shoka Kalunga e ku pe e to tameke okutyapula onkalamwenyo.”
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article