Yaheyali yahala medhigathano lyuuprevi presidende woSwapo
Geingob a popi kutya ita ulike omuntu
Aakiintu yatatu oshowo aalumentu yane otaku fekelwa taya ka kutha ombinga methigathano lyoshipundi shomupevi presidende gwoSwapo, pethimbo lyokongresa ndjoka kwa tegelelwa yi ningwe nuumvo.
Ookandindate dhi li heyali okwa hololwa tadhi ka kutha ombinga methigathano lyuupevi presidende woSwapo, ompito ndjoka tayi ka gandja okatekete ko ku ya methigathano lyuuleli woshilongo pethimbo lyomahogololo ngoka taga kalako momvula yo 2024.
Omauliko gaakuthimbinga okwa tegelelwa ga ningwe mOmaandaha goshiwike shika pethimbo yomutumba gwelelo lyongundu ngoka kwa tegelelwa gu kaleko.
Omauliko galwe okwa tegelelwa ga kaleko momutumba gwokomitiye yopombanda, ngoka kwa tegelelwa gu ningwe mehuliloshiwike twa taalela.
Omutumba ngoka otagu ka kundathana woo ekuthepo lyomalunduluko taga ithanwa kutya ‘Omalunduluko gaHelmut’, ngoka ga kaleke kokule oondandindate dhoka dha hala okukutha ombinga momahogololo goompito dhuuleli, sha landula sho Swapo a pulwa opo a kuthepo iipumbiwa ngaashi kutya mboka yahala okukutha ombinga mompito yuupresidende nenge uupevi presidende naya kale ya longa melelo lyongundu uule woomvula omulongo dha landulathana, yo naya kale woo iilyo yongundu uule woomvula 20 dha landulathana.
Onzo yimwe oya holola kutya oshikundathanwa shotango momutumba ngoka kwa tegelelwa gu kaleko, okukundathana ekuthepo lyomalunduluko ngoka ga li ga tulwapo kolutu ndoka momvula yo 2018.
Ngashiingeyi omupevi presidende gwongundu Netumbo Nandi-Ndaitwah oshowo omuprima minista Saara Kuugongelwa-Amadhila oyamwe mboka ya holola ohokwe yawo okupingenapo Geingob ihe omauliko ngoka taga kaningwa oshiwike shika, otaga kagwedhapo aantu yalwe yatano.
Ominista yEgameno, Frans Kapofi, ngoka kwa fekelwa a halika kOmupresidende Hage Geingob onga omulanduli gwe, okwa tegelelwa a ye methigathano ngele omalunduluko gaHelmut oga talululwa. Yamwe po mboka kwa tumbulwa kwiinekelwa taya ka kutha ombinga ongaashi Jerry Ekandjo, Pendukeni Iivula-Ithana, Utoni Nujoma oshowo Pohamba Shifeta.
Oshiwike shapiti, omukalelipo nale gwaNamibia koBotswana na okuli gumwe gomaakokele yoSwapo, Hadino Hishongwa okwa pula Geingob opo uulike Nandi-Ndaitwah, onga omulanduli gwe, ta popi kutya omukalondjiigilile gwa kalapo moSwapo, omupresidende a yambidhidhe omupeha gwe onga omulanduli gwe.
Egumbo lyEpangelo mehuliloshiwike olya popi kutya Hishongwa ina pula oshinima sha faathana pethimbo lyokongresa yomo 2012 oshowo 2017.
“Natango sho omuthigululwakalo gwongundu gwali gwa yi wa pondje kwaamboka ya yi mehigathano naGeingob momvula 2017 Hishongwa ina popya sha kombinga yonkalo ndjoka. Okwa li a mwena.”
Omupopiliko gwaGeingob okwa tsikile kutya shoka sha simana kuGeingob okuyambidhidha uundemokoli wongundu nokupula ayehe ya ye momahogololo ngoka ye li muukumwe.
Natango okwa tegelelwa woo ekondjelo lyoompito mbali dhombanda mongundu ndjoka, ompito yuuamushanga oshowo omupeha gwe. Sophia Shaningwa ngoka a li amushanga monena otaku popiwa taka taalela ekondjitho okuza komukwatakanithi gwongundu moshitopolwa shaShikoto, Armas Amukwiyu.
Okwa holoka omifofodholo kutya Geingob ota yambidhidha Amukwiyu.
Pompito yuupeha, okwa hololwa kutya amushanga nale gwewawa lyaanyasha Dr Elijah Ngurare otaka ulikwa na otaka taalela ekondjitho okuza kominista nale yelongo Katrina Hanse-Himarwa.
Aalanduli yamwepo yoSwapo oya kala ya hala Ngurare moomvula dha piti. Kombinga yimwe Hanse-Himarwa, ngoka a li a monika ondjo muulingilingi momvula yo 2019 otashi ka kala esimano koSwapo yi mone esindano miitopolwa shaKaras oshowo Hardap moka ya kanitha eyambidhidho ndyoka lya sindanwapo kongundu yoLandless People’s Movement (LPM).
Edhina lyaDr Kaire Mbuende nalyo otali kwelengendja pompito yuuamushanga nuupeha amushanga.
Omauliko gaakuthimbinga okwa tegelelwa ga ningwe mOmaandaha goshiwike shika pethimbo yomutumba gwelelo lyongundu ngoka kwa tegelelwa gu kaleko.
Omauliko galwe okwa tegelelwa ga kaleko momutumba gwokomitiye yopombanda, ngoka kwa tegelelwa gu ningwe mehuliloshiwike twa taalela.
Omutumba ngoka otagu ka kundathana woo ekuthepo lyomalunduluko taga ithanwa kutya ‘Omalunduluko gaHelmut’, ngoka ga kaleke kokule oondandindate dhoka dha hala okukutha ombinga momahogololo goompito dhuuleli, sha landula sho Swapo a pulwa opo a kuthepo iipumbiwa ngaashi kutya mboka yahala okukutha ombinga mompito yuupresidende nenge uupevi presidende naya kale ya longa melelo lyongundu uule woomvula omulongo dha landulathana, yo naya kale woo iilyo yongundu uule woomvula 20 dha landulathana.
Onzo yimwe oya holola kutya oshikundathanwa shotango momutumba ngoka kwa tegelelwa gu kaleko, okukundathana ekuthepo lyomalunduluko ngoka ga li ga tulwapo kolutu ndoka momvula yo 2018.
Ngashiingeyi omupevi presidende gwongundu Netumbo Nandi-Ndaitwah oshowo omuprima minista Saara Kuugongelwa-Amadhila oyamwe mboka ya holola ohokwe yawo okupingenapo Geingob ihe omauliko ngoka taga kaningwa oshiwike shika, otaga kagwedhapo aantu yalwe yatano.
Ominista yEgameno, Frans Kapofi, ngoka kwa fekelwa a halika kOmupresidende Hage Geingob onga omulanduli gwe, okwa tegelelwa a ye methigathano ngele omalunduluko gaHelmut oga talululwa. Yamwe po mboka kwa tumbulwa kwiinekelwa taya ka kutha ombinga ongaashi Jerry Ekandjo, Pendukeni Iivula-Ithana, Utoni Nujoma oshowo Pohamba Shifeta.
Oshiwike shapiti, omukalelipo nale gwaNamibia koBotswana na okuli gumwe gomaakokele yoSwapo, Hadino Hishongwa okwa pula Geingob opo uulike Nandi-Ndaitwah, onga omulanduli gwe, ta popi kutya omukalondjiigilile gwa kalapo moSwapo, omupresidende a yambidhidhe omupeha gwe onga omulanduli gwe.
Egumbo lyEpangelo mehuliloshiwike olya popi kutya Hishongwa ina pula oshinima sha faathana pethimbo lyokongresa yomo 2012 oshowo 2017.
“Natango sho omuthigululwakalo gwongundu gwali gwa yi wa pondje kwaamboka ya yi mehigathano naGeingob momvula 2017 Hishongwa ina popya sha kombinga yonkalo ndjoka. Okwa li a mwena.”
Omupopiliko gwaGeingob okwa tsikile kutya shoka sha simana kuGeingob okuyambidhidha uundemokoli wongundu nokupula ayehe ya ye momahogololo ngoka ye li muukumwe.
Natango okwa tegelelwa woo ekondjelo lyoompito mbali dhombanda mongundu ndjoka, ompito yuuamushanga oshowo omupeha gwe. Sophia Shaningwa ngoka a li amushanga monena otaku popiwa taka taalela ekondjitho okuza komukwatakanithi gwongundu moshitopolwa shaShikoto, Armas Amukwiyu.
Okwa holoka omifofodholo kutya Geingob ota yambidhidha Amukwiyu.
Pompito yuupeha, okwa hololwa kutya amushanga nale gwewawa lyaanyasha Dr Elijah Ngurare otaka ulikwa na otaka taalela ekondjitho okuza kominista nale yelongo Katrina Hanse-Himarwa.
Aalanduli yamwepo yoSwapo oya kala ya hala Ngurare moomvula dha piti. Kombinga yimwe Hanse-Himarwa, ngoka a li a monika ondjo muulingilingi momvula yo 2019 otashi ka kala esimano koSwapo yi mone esindano miitopolwa shaKaras oshowo Hardap moka ya kanitha eyambidhidho ndyoka lya sindanwapo kongundu yoLandless People’s Movement (LPM).
Edhina lyaDr Kaire Mbuende nalyo otali kwelengendja pompito yuuamushanga nuupeha amushanga.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article