Tweya uuvitha edhiminathanepo
Tweya uuvitha edhiminathanepo

Tweya uuvitha edhiminathanepo

Catherine Sasman
Ominista yOmauyelele nOmakwatathano goPautekinika, Tjekero Tweya oya popi kutya, Okatokolitho kIigwana yaHangana hoka ka pala ondjila yemanguluko lyaNamibia oka utha kutya itaku ka pangulwa mboka ya kutha ombinga mekondjelomanguluko lyoshilongo koombinga adhihe mbali.

Tweya okwa popi ngaaka sha landula etulo miilonga lyomapulaapulo gopashigwana omolwa iimbuluma yiita ya longwa aniwa kOngundu yoSwapo, pethimbo lyekondjelomanguluko.

Elelo lyoSwapo olya holola kutya omapulaapulo ngoka otaga vulu okweeta uupyakadhi naTweya okwa popi momukanda ngoka a pititha mEtitano kutya kape na ngoka ta pitikwa okupiyaganeka ombili ndjoka ya tyapulwa moshilongo uule woomvula 27 dha piti.

Omapulaapulo kombinga yiimbuluma mbyoka, oga tameke pambelewa mEtitano lya piti.

“Aantu oya kalekwa momilema naamboka taya yambidhidha Swapo oya kalekwa momilema. Shoka sha longwa mekondjelomanguluko nashi tseyike, osha pumbwa okweeta polweela sho shi kale oshilongwa kuNamibia oshowo menenevi,” omunashipundi gwo Forum for the Future (FFF), Samson Ndeikwila, ngoka a li a tulwa kondjeedhililo kelelo aniwa lyaSwapo, uule woomwehi 15 moTanzania, moomvula dho 1960, a popi.

Ndeikwila okwa popi kutya omauyelele agehe gaashoka sha holoka pethimbo ndyoka naga hololwe.

Oonakukwatela komeho omapulaapulo ngoka iilyo yojoint committee of the Committee of Parents oshowo Truth and Justice Committee, oshowo aakokele aakiintu naalumentu mboka ya kanitha oyana mboka yali ookwatwa dhaSwapo.

Omapulaapulo ngoka otaga ningwa pashigwana sho oSouthern African Indigenous Peoples Alliance (SAIPA) nayo yahala ku konaakonwe omadhipago ga kiinahenda ga ningilwa aakwashigwana yAayelele mOnooli yaNamibia nUumbugantu waAngola.

“Otu na uuthemba okutseya kutya oshike sha ningwa, uunake, sha ningwa ngiini , osha ningilwa peni, osha ningilwa shike na oolye yeshi ningi,” omunashipundi gwoSAIPA, Gordon Cassim a popi.

Okwatwa nale yaSwapo, Jackson Mwalundange okwa popi kutya omatompelo kutya omolwashike iimbuluma mbyoka ya longwa, omolwa omalombwelo gaHenry Kissinger, amushanga nale gwaUS, opo a hwahwameke okatongotongo moSouth Afrika opo ku gandjwe oonkondo kelelo lyaSwapo, uuna lya kutha po aanyasha oshowo aahwahwameki yalwe.

“Ngele oto shi tala oto hala okutya opwa li ekwatathano pokati kelelo lyaSwapo naPretoria,” Mwalungange ta ti.

Okwa popi kutya shoka sha simana ngashiingeyi elelo lyaSwapo li ye moonkundathana nokomitiye ndjoka, ko kuvule okukandulwa po omukundu ngoka guli po.

Omunashipundi gwoCommittee of Parents, Erica Beukes, okwa popi kutya oya kala taya pula omayamukulo okuza kuSwapo, okutameka 1989 oshowo okuza koUnited Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) ihe inaya yamukulwa.

Mesiku lyotango lyaMaalitsa omvula ya piti, oya shangele omikanda oWorld Council of Churches (WCC), oLutheran World Federation (LWF), Omupresidende Hage Geingob oshowo United Nations (UN) ihe inaya yamukulwa.

Beukes okwa popi kutya oyali owala ya mono eyamukulo okuza kuhahende gwepangelo, Sacky Shanghala, pehala lyOmupresidende Geingob mombaapila ndjoka ya shangwa mo-28 Septemba 2016.

MuNovemba gwomvula ya piti, UN Committee Against Torture (UNCAT) oya gandja elombwelo kepangelo lyaNamiba opo ku ningwe omakonaakono ko kupangulwe mboka taya monika kutya oye na mo olunyala miimbuluma mbyoka mwa kwatelwa oshikumungu shomuAguste gwo-1999.

Omapulaaapulo ngoka taga ningwa uule woomwedhi hamano otaga ka tameka negongelo lyomahokololo gondjokonona yekondjelomanguluko lyaNamibia, okutameka mo1966 sigo 1989, oshowo mwa kwatelwa oshiponokela shaCaprivi.

Egongelo lyomauyelele ngoka otali kutha uule woomwedhi mbali nokonima otaku konaakonwa omauyelele ngoka.

Omakonaakono ngoka otaga ka tulwa pamushangwa, ngoka tagu kala nokupitithwa pashiwike pethimbo lyomakonaakono, nomushangwa ngoka otagu ka landithwa.

Okomitiye ndjoka otayi ka ninga woo omapulaaapulo omolwa omadhipago gaazaizai AaNamibia, omamonitho giihuna ga ningwa kewawa lyaanyasha oshowo oPLAN kohi yelelo lyaSwapo, mo-1976.



CATHERINE SASMAN

Comments

Namibian Sun 2024-05-15

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool | Manchester United 0 vs 1 Arsenal LaLiga: Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad | Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese | Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Katima Mulilo: 12° | 30° Rundu: 11° | 29° Eenhana: 14° | 31° Oshakati: 14° | 30° Ruacana: 14° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 11° | 26° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 25° Gobabis: 14° | 25° Henties Bay: 19° | 34° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SE, Low tide: 03:18, High tide: 09:17, Low Tide: 15:19, High tide: 22:12 Swakopmund: 19° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:15, Low Tide: 15:17, High tide: 22:10 Walvis Bay: 23° | 35° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:14, Low Tide: 15:17, High tide: 22:09 Rehoboth: 13° | 26° Mariental: 16° | 28° Keetmanshoop: 19° | 28° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 36° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 16° | 29° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 15° | 28° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 25° Maseru: 10° | 25° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 14° | 27° Maputo: 17° | 28° Windhoek: 12° | 25° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 25° Currency: GBP to NAD 23.11 | EUR to NAD 19.86 | CNY to NAD 2.54 | USD to NAD 18.37 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.03 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.56 | USD to EGP 46.75 | USD to KES 129.98 | USD to NGN 1498 | USD to ZAR 18.37 | USD to ZMW 25.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13501.46 Down -0.29% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25339.77 Down -0.16% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.35/OZ UP +0.32% | Copper US$ 4.95/lb UP +1.51% | Zinc US$ 3 015.00/T UP 0.79% | Brent Crude Oil US$ 82.20/BBP DOWN -0.0116 | Platinum US$ 1 045.67/OZ UP +0.18% Sport results: Premier League: Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City | Aston Villa 3 vs 3 Liverpool | Manchester United 0 vs 1 Arsenal LaLiga: Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca | Barcelona 2 vs 0 Real Sociedad | Real Betis 3 vs 2 Almería | Valencia 0 vs 0 Rayo Vallecano | Atletico Madrid 1 vs 0 Celta Vigo | Cadiz 1 vs 0 Getafe SerieA: Fiorentina 2 vs 1 Monza | Lecce 0 vs 2 Udinese | Atalanta 2 vs 1 AS Roma | Juventus 1 vs 1 Salernitana | Genoa 2 vs 1 Sassuolo | Hellas Verona 1 vs 2 Torino | SS Lazio 2 vs 0 Empoli European Championships Qualifying: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United English Championship: West Bromwich Albion 0 vs 0 Southampton | Norwich City 0 vs 0 Leeds United Weather: Katima Mulilo: 12° | 30° Rundu: 11° | 29° Eenhana: 14° | 31° Oshakati: 14° | 30° Ruacana: 14° | 30° Tsumeb: 14° | 28° Otjiwarongo: 11° | 26° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 25° Gobabis: 14° | 25° Henties Bay: 19° | 34° Wind speed: 27km/h, Wind direction: SE, Low tide: 03:18, High tide: 09:17, Low Tide: 15:19, High tide: 22:12 Swakopmund: 19° | 26° Wind speed: 20km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:15, Low Tide: 15:17, High tide: 22:10 Walvis Bay: 23° | 35° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SW, Low tide: 03:16, High tide: 09:14, Low Tide: 15:17, High tide: 22:09 Rehoboth: 13° | 26° Mariental: 16° | 28° Keetmanshoop: 19° | 28° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 36° Ariamsvlei: 19° | 31° Oranjemund: 16° | 29° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 15° | 28° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 25° Maseru: 10° | 25° Antananarivo: 14° | 22° Lilongwe: 14° | 27° Maputo: 17° | 28° Windhoek: 12° | 25° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 25° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 25° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.11 | EUR to NAD 19.86 | CNY to NAD 2.54 | USD to NAD 18.37 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.72 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.58 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.03 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.56 | USD to EGP 46.75 | USD to KES 129.98 | USD to NGN 1498 | USD to ZAR 18.37 | USD to ZMW 25.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 78632.56 Down -0.07% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1710.9 Down -2.52% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13501.46 Down -0.29% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25339.77 Down -0.16% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 363.35/OZ UP +0.32% | Copper US$ 4.95/lb UP +1.51% | Zinc US$ 3 015.00/T UP 0.79% | Brent Crude Oil US$ 82.20/BBP DOWN -0.0116 | Platinum US$ 1 045.67/OZ UP +0.18%