Taya lumbu moluhepo olunene moKehemu
Ofamili yaantu yahetatu mwa kwatelwa okanona okashona koomwedhi ne, otaya lumbu moluhepo olunene molukanda Kehemu moRundu, na otaya lala pevi pwaahena ombete nenge etalashe mondunda yimwe ya tungwa nelowa, ohaya li owala lumwe mesiku na kaye na omikanda dhuukwashigwana woshilongo.
Metitatu oshifokundnaeki shoNamibia Sun oshiitsu muRosa Ndara e na oompadhi kombanda ta toola omakende momudhingoloko gwaRundu, na okwa holola kutya oha landitha omakende ngoka kondando yooN$40 moshako yimwe.
Rosa okwa adhika oshinano shookilometa mbali okuza pegumbo lyawo. Sho a pulwa kutya omolwashike ta toola omakende omanga uukwatya we kolutu tawu ulike andola kutya okwa dhika moomvula dhokukwata openzela okuza kepangelo, Rosa okwa yamukula kutya oluhepo, na ita vulu okukala ta mono oshimaliwa shoka hashi pewa aakokele kepangelo kehe omwedhi shooN$1 250, molwaashoka ke na uuthemba woshilongo.
“Kandi shi kutya ondi n aoomvula ngapi ihe ope na aantu mboka ndi shi twa putuka pamwe ihe ohaya mono iimaliwa okuza kEpupa. Onda kanitha okamutse kandje kaSouth Afrika sho nda li mekondjelomanguluko moAngola,” Rosa a popi.
Sho a pulwa ngele okwa yi le tuu koombelewa dhomatembu niinima yomegumbo opo a ka konge okamutse okape okwa popi kutya okwa kambadhala iikando yontumba ihe sho a ndopa, okwa si uunye.
Sho a pulwa kutya uunake iihulu okuya kombelewa ndhoka, okwa popi kutya oomvula 10 dha piti.
Shoka osha landulwa kolweendo okuya kehala hoka hazi, hoka a kala ngashiingeyi oomvula ntano, pamwe naanona ye yatatu yomaanona ye yatano oshowo aatekulu yane.
Sho twa thiki pegumbo lyawo lyondunda yimwe, moka Rosa haya lala ayehe naakwanezimo lye, okwe tuhokololele nkene e shi pondola okutekula aanona ye nankene taya hupu.
“Mpaka ngaashi mu wete katu na shoka tu na. Shotango ohatu lala pevi molwaashoka katu na ombete nenge etalashe. Oshitiyali ihatu mono iiyemo yasha onkene ohatu li owala lumwe mesiku konguloshi, omanga omasiku gamwe ihatu kala nasha shokulya.”
“Onda tekula owala aaanona yandje nomutete oshowo omahangu. Inandi longa monkalamwenyo yandje,” Rosa a tsikile.
Sho a pulwa ngele ope na gumwe e na uuthemba woshilongo maandjawo okwa yamukula kutya kape na gumwe, naashoka osha etitha aanona yoomvula dhokuya koskola megumbo ndyoka ya kale ihaya yi koskola.
“Kape na ngoka e na uuthemba megumbo ndika, kakele kokatekulu kandje hoka okashona oka mono onzapo yevalo pethimbo ka valwa.”
Osheeli shaRosa, shoka sha tumbulwa kedhina kutya oMaria Tjamba sho a pulwa kutya oku na oomvula ngapi, okwa popi kutya ke shishi.
Maria ke shi ngele okwa valwa oshilongo sha manguluka, nenge okwa valwa omanga oshilongo inashi mangulukaa, na okwa popi kutya oshinima shoka ta dhimbuluka pethimbo ta putuka edhina owala lye ndyoka a lombwelwa kutya oye Maria.
“Edhina lyandje oMaria Tjamba molwaashoka osho nda lombwelwa. Kapena omikanda tadhi shi koleke na inandi enda moskola,”
Maria ngoka e na aanona yane okwa popi kutya oshe ya dhigupalela okumona iilonga molwaashoka ke na omikanda dhuukwashigwana.
Maria okwa popi woo kutya he yuunona we iheya yambidhidha.
Nonando oye li monkalo yi li ngaaka, Rosa okwa popi kutya ota pandula Kalunga sho a kala nokuya gamena nofamili ye, na oku na einekelo kutya limwe lyomomasiku aatekulu ye otaya ka mona omauthemba nokuya kooskola nokukwathela ofamili.
A ningilwa omapulo, omupopiliko guuminitslei wiikwameni, Sackeus Kadhikwa okwa popi kutya ofamili ndjoka nayi talele po oombelelwa dhiikwameni moRundu opo ku vule okutalika kutya omolwashike ofamili ndjoka kayi na omikanda dhuukwashigwana, nokutala kutya otaya kwwathelwa ngiini.
Kadhikwa okwa popi kutya kashi li mondjila okupopya sha kombinga yonkalo yofamili ndjoka, omanga kaye shi kutya oshike sha etitha opo mboka ya kale kaye na uutemba woshilongo.
Kombinga kutya Rosa okwa kanitha okamutse ke koshilongo hoka okakulu kaSouth West Africa (SWA), Kadhikwa okwa popi kutya okwa pumbwa owala okukuthwa omanyala nokupula komeho nonkatu yalandula ko opo a vule okumona okamutse ke koshilongo.
KENYA KAMBOWE
Rosa okwa adhika oshinano shookilometa mbali okuza pegumbo lyawo. Sho a pulwa kutya omolwashike ta toola omakende omanga uukwatya we kolutu tawu ulike andola kutya okwa dhika moomvula dhokukwata openzela okuza kepangelo, Rosa okwa yamukula kutya oluhepo, na ita vulu okukala ta mono oshimaliwa shoka hashi pewa aakokele kepangelo kehe omwedhi shooN$1 250, molwaashoka ke na uuthemba woshilongo.
“Kandi shi kutya ondi n aoomvula ngapi ihe ope na aantu mboka ndi shi twa putuka pamwe ihe ohaya mono iimaliwa okuza kEpupa. Onda kanitha okamutse kandje kaSouth Afrika sho nda li mekondjelomanguluko moAngola,” Rosa a popi.
Sho a pulwa ngele okwa yi le tuu koombelewa dhomatembu niinima yomegumbo opo a ka konge okamutse okape okwa popi kutya okwa kambadhala iikando yontumba ihe sho a ndopa, okwa si uunye.
Sho a pulwa kutya uunake iihulu okuya kombelewa ndhoka, okwa popi kutya oomvula 10 dha piti.
Shoka osha landulwa kolweendo okuya kehala hoka hazi, hoka a kala ngashiingeyi oomvula ntano, pamwe naanona ye yatatu yomaanona ye yatano oshowo aatekulu yane.
Sho twa thiki pegumbo lyawo lyondunda yimwe, moka Rosa haya lala ayehe naakwanezimo lye, okwe tuhokololele nkene e shi pondola okutekula aanona ye nankene taya hupu.
“Mpaka ngaashi mu wete katu na shoka tu na. Shotango ohatu lala pevi molwaashoka katu na ombete nenge etalashe. Oshitiyali ihatu mono iiyemo yasha onkene ohatu li owala lumwe mesiku konguloshi, omanga omasiku gamwe ihatu kala nasha shokulya.”
“Onda tekula owala aaanona yandje nomutete oshowo omahangu. Inandi longa monkalamwenyo yandje,” Rosa a tsikile.
Sho a pulwa ngele ope na gumwe e na uuthemba woshilongo maandjawo okwa yamukula kutya kape na gumwe, naashoka osha etitha aanona yoomvula dhokuya koskola megumbo ndyoka ya kale ihaya yi koskola.
“Kape na ngoka e na uuthemba megumbo ndika, kakele kokatekulu kandje hoka okashona oka mono onzapo yevalo pethimbo ka valwa.”
Osheeli shaRosa, shoka sha tumbulwa kedhina kutya oMaria Tjamba sho a pulwa kutya oku na oomvula ngapi, okwa popi kutya ke shishi.
Maria ke shi ngele okwa valwa oshilongo sha manguluka, nenge okwa valwa omanga oshilongo inashi mangulukaa, na okwa popi kutya oshinima shoka ta dhimbuluka pethimbo ta putuka edhina owala lye ndyoka a lombwelwa kutya oye Maria.
“Edhina lyandje oMaria Tjamba molwaashoka osho nda lombwelwa. Kapena omikanda tadhi shi koleke na inandi enda moskola,”
Maria ngoka e na aanona yane okwa popi kutya oshe ya dhigupalela okumona iilonga molwaashoka ke na omikanda dhuukwashigwana.
Maria okwa popi woo kutya he yuunona we iheya yambidhidha.
Nonando oye li monkalo yi li ngaaka, Rosa okwa popi kutya ota pandula Kalunga sho a kala nokuya gamena nofamili ye, na oku na einekelo kutya limwe lyomomasiku aatekulu ye otaya ka mona omauthemba nokuya kooskola nokukwathela ofamili.
A ningilwa omapulo, omupopiliko guuminitslei wiikwameni, Sackeus Kadhikwa okwa popi kutya ofamili ndjoka nayi talele po oombelelwa dhiikwameni moRundu opo ku vule okutalika kutya omolwashike ofamili ndjoka kayi na omikanda dhuukwashigwana, nokutala kutya otaya kwwathelwa ngiini.
Kadhikwa okwa popi kutya kashi li mondjila okupopya sha kombinga yonkalo yofamili ndjoka, omanga kaye shi kutya oshike sha etitha opo mboka ya kale kaye na uutemba woshilongo.
Kombinga kutya Rosa okwa kanitha okamutse ke koshilongo hoka okakulu kaSouth West Africa (SWA), Kadhikwa okwa popi kutya okwa pumbwa owala okukuthwa omanyala nokupula komeho nonkatu yalandula ko opo a vule okumona okamutse ke koshilongo.
KENYA KAMBOWE
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article