• Home
  • LOCAL NEWS
  • Oonakutulululwa mofaalama yOndera taye shi enditha nawa
Oonakutulululwa mofaalama yOndera taye shi enditha nawa
Oonakutulululwa mofaalama yOndera taye shi enditha nawa

Oonakutulululwa mofaalama yOndera taye shi enditha nawa

Ofaalama ndjoka ya tulululwa aakwashigwana mo 2012 ngashiingeyi oyi na oofamili dha thika po500, oskola oshowo oshikunino noongombe dha thika po 252, na oyi li yuuka ondjila ombwaanawa meyambulepo lyaakwashigwana.
NAMPA
Epangelo olya tululula aakwashigwana mofaalama ndjoka, sha landula sho aakwashigwana oyendji mwakwatelwa aakwashigwana yomuhoko gwAayelele yiiyadha pondje yOshivelo moshitopolwa shaShikoto yamwe ohaya zi moombashu omanga yamwe ya kala haya zi momawendo omolwa ompumbwe yevi.

Ofaalama ndjoka oya monika okupitila mOmbelewa yOmuprima moshikondo shoka hashi ungaunga naantu mboka ya kala inaya talika nale, shoka ngashiingeyi shi li kohi yOmbelewa yOmupeha Presidende.

Ofaalama yOndera oyi li miitopolwa iyali yoofaalama, Ondera oshowo Komeva. Ofaalama ndjoka otayi adhika oshinano shookilometa 70 mOnooli yaTsumeb. Sho onzonkundaneki yoNampa ya talele po ofaalama ndjoka osheendo shaatoolinkundana osha tsakanekwa konkalo yeitaalo oshowo enkondopeko okuzilila maakalimo yomofaalama ndjoka.

James Uerikua, omunambelewa gwopombanda gwompangela dhomayambulepo mOmbelewa yOmupeha Presidende, naye okwa li oshitopolwa sholweendo ndoka.

“Otwa tameke etulululo lyetu lyotango mo2013, na otwa tululula aanamagumbo ye li 130, okuza mOshivelo. Egumbo limwe olya li naakalimo ye li puyatano. Monena otu na aanamagumbo ye li po 500, mofaalama ndjika,” Uerikua a popi.

Uerikua okwa popi kutya nonando ofaalama ndjoka otayi gandja omahokololo omawanawa oya taalela woo natango omashongo.

Limwe lyomehokololo ewanawa mofaalama ndjoka, oshikunino shoka sha topolwa moohecta dhokuhelela 11, oshowo miitopolwa 8 yoshikunino shiihape ngaashi omakunde, omatama oshowo iihape yilwe.

“Ongaashi mushi shi kutya omuloka inagu kala tagu shambula muule womvula ndjika, ihe omapungu ngoka oga pya,” Uerikua a popi omanga a thikama poshitopolwa shevi shoka sha helelwa.

Okwa tsikile kutya mo 2015, aakalimo mboka oya landithile ooshako dhepungu dhi li o-50 na oyiilikolele iiyemo yoshimaliwa sha thika poN$71 000.

Iimaliwa mboka oya pungulwa momayalulo gombaanga yaakwashigwana mboka, ndjoka ya nuninwa okupungula iiyemo yomayambulepo guunafaalama mokati kaakwashigwana mboka.

“Kehe shoka tatu nduluka mpaka osha nuninwa omayambulepo gaakwashigwana oshowo elogitho lyaakwashigwana. Kehe oshiwike ohapu zi ohauto yuudha iihape niilikolomwa yetu ayihe yomoshikunino shetu, tayi ka landithwa mOshivelo oshowo moTsumeb nenge Grootfontein,” Uerikua a yelitha.

Ehangano lyoNamsov Fishing Enterprises, olya li lya pungula oshimaliwa shoomiliyona 4 mofaalama ndjoka, opo shi vule okuyambidhiaha melongitho lyofaalama ndjoka.

“Elalakano lyepungulo ndyoka okukwashilipaleka kutya ofaalama oya yambulwapo monkantu ya landulako.”

Iimaliwa mbyoka oya longithwa mokulanda iimuna oshowo iilongitho yomofaalama.

Okuya muMaalitsa, ofaalama ndjoka oya landitha oonani dhi li po 40, koshimaliwa shooN$200 000, shoka sha tulwa momayalulo gombaanga yokupungula yaakwashigwana mboka.

“Pethimbo mpoka twa tululula aakwashigwana, ka mwa li oskola mofaalama ndjoka ihe nena ope na oskola ndjoka yi na ondondo yotango sigo ondondo onti 4. Aanona yomofaalama ndjika inaya pumbwa we okuya kOshivelo nenge Ombili opo ya ye koskola.”

Kombinga yimwe ofaalama oya taalela omikundu odhindji ngaashi oonkoshi ndhoka hadhi zi mEtosha nokuyonagulapo oloogolo lyofaalama ndjoka.

Omukuluntuskola gwoskola ndjoka, Lena Nakatana, okwa popi kutya oya taalela omikundu odhindji unene iiyakakuti, nokutula moshiponga oomwenyo dhaanona aashona momalweendo gawo okuya koskola.

Nakatana okwa popi kutya uupyakadhi wulye ya taalela ompumbwe yendiki lyuunamiti tali kalele mofaalama yawo.

Okwa popi kutya natango oya taalela omukundu gwaantu taya ikuthile evi mofaalama ndjoka, nonando oyeshi shi kutya ofaalama ndjoka oyepangelo, na okwa popi kutya otaya tula miilonga omikalo ndhoka tadhi ka longithwa opo ku yandwe onkalo ndjoka.

Sho omupeha presidende, Nangolo Mbumba a talele po ofaalama ndjoka muMaalitsa nuumvo okwa li a holola enyanyu lye omolwa omayambulepo ngoka taga ningwa mofaalama ndjoka na otaga pula komeho.

Nonando ongaaka Mbumba ka li a nyanyudhwa konkalo yiinima yilwe mbyoka tayi ningwa mofaalama ndjoka, ngashi okwiikuthila evi niimbuluma.

Omupeha minista gwoshikondo shiipambele yaantu mboka ya kala inaya talika nale, Royal /Ui/o/oo, ngoka a li oshitopolwa sholweendo lwaMbumba okwa popi kutya ina nyanyudhwa komukalo ngoka tagu longithwa mokutululula Aayelele omanga Aanamibia yamwe taya tulululwa onga oohandimwe.

Ofaalama dhi li 10 odha landwa kepangelo okupitila moprograma yomatulululo gaakwashigwana okutameka omvula 2005.

Omikunda dhili puhamano odha totwapo na odha tulululwa aanamagumo ye li po400 omanga natango odhi li pune tadhi longekidhwa okutotwa po.

Oongombe dhi li 600 oshowo iimuna mbyoka iishona yi li 100 oya pewa aakwashigwana mboka ya tulululwa, onga omayambidhidho gopetameko muunafaalama wawo.

Aakwashigwana mboka oyomuhoko gwAayelele, Ovatue nOvatjimba.

-NAMPA

EDWARD MUMBUU

Comments

Namibian Sun 2024-05-18

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada SerieA: Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Katima Mulilo: 10° | 31° Rundu: 10° | 30° Eenhana: 12° | 31° Oshakati: 13° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 14° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 13° | 30° Windhoek: 12° | 27° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 19° | 33° Wind speed: 41km/h, Wind direction: NE, Low tide: 06:32, High tide: 12:50, Low Tide: 18:28, High tide: 00:56 Swakopmund: 20° | 23° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:48, Low Tide: 18:26, High tide: 00:54 Walvis Bay: 22° | 32° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:47, Low Tide: 18:26, High tide: 00:53 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 16° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 16° | 29° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 16° | 31° Oranjemund: 14° | 31° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 13° | 27° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 11° | 23° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 24° Lilongwe: 15° | 26° Maputo: 19° | 26° Windhoek: 12° | 27° Cape Town: 15° | 20° Durban: 16° | 24° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 15° | 26° Harare: 12° | 26° Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19% Sport results: Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada SerieA: Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Weather: Katima Mulilo: 10° | 31° Rundu: 10° | 30° Eenhana: 12° | 31° Oshakati: 13° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 14° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 13° | 30° Windhoek: 12° | 27° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 19° | 33° Wind speed: 41km/h, Wind direction: NE, Low tide: 06:32, High tide: 12:50, Low Tide: 18:28, High tide: 00:56 Swakopmund: 20° | 23° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:48, Low Tide: 18:26, High tide: 00:54 Walvis Bay: 22° | 32° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SE, Low tide: 06:30, High tide: 12:47, Low Tide: 18:26, High tide: 00:53 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 16° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 16° | 29° Lüderitz: 19° | 35° Ariamsvlei: 16° | 31° Oranjemund: 14° | 31° Luanda: 24° | 28° Gaborone: 13° | 27° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 11° | 23° Maseru: 8° | 23° Antananarivo: 14° | 24° Lilongwe: 15° | 26° Maputo: 19° | 26° Windhoek: 12° | 27° Cape Town: 15° | 20° Durban: 16° | 24° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 15° | 26° Harare: 12° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19%