Oomiliyona 137 dha pumbiwa moprograma yoshikukuta
ELLANIE SMIT
Nonando epangelo olya tseyitha tali ka gandja omayambidhidho koshigwana omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka ya taalela oshilongo, olya tseyithwa kutya olya pumbwa oshimaliwa shoomiliyona 137.8 dha gwedhwapo, opo li vule okukwathela aakwashigwana omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshilongo.
Shika osha hololwa oshiwike sha piti kutya epangelo oli na owala oomiliyona 304.9 dhomoomiliyona 442.7 dhoka dha pumbiwa moprograma ndjoka ya nuninwa okuyambidhidha omolwa oshikukuta.
Omukomeho muuministeli wuunamapya, Percy Misika okwa popi kutya okabinete oka zimine omakwathelo omolwa onkalo ndjoka gongushu yoomiliyona 442.7, opo ku vule okuyambidhidha aakwashigwana mboka ya gumwa.
Okwa popi kutya oshimaliwa shoomiliyona 304.9 opo shi li ihe ope na omwaka gwoomiliyona 137.8.
Omayambidhidho omolwa oshikukuta oga tamekele mesiku lyotango lyaApilili nuumvo na otaga hulu muMaalitsa gwomvula yo 2020, nenge sigo uuna iimaliwa mbyoka ya nuninwa oprograma ndjoka yapu po.
Misika okwa popi kutya oshimaliwa shoomiliyona 90 osha pumbiwa mokugandja omayambidhidho goondya okupitila moNational Emergency Disaster Fund.
Omiliyona 36 odha pumbiwa mefalo lyiikulya mbyoka koshigwana na ngashiingeyi ope na ompumbwe yoomiliyona 3.8. iimaliwa mbyoka yi li po, oya gandjwa koshiketha shoNational Emergency Disaster Fund.
Okwa tsikile kutya uuministeli wuunaamapya otawu gandja oomiliyona 10 ndhoka dha pumbiwa omolwa ootenga dhomeya oshowo oomiliyona 11.4 dha nuninwa okulongulula nokutunga oomboola dhomeya.
Oshimaliwa shoomiliyona 31.3 osha nunimwa okugandja omayambidhidho guulithilo kaaniimuna, ihe nonando ongaaka koshikondo shoka okwa pumbwa oshimaliwa shoomiliyona 5.
Iifuta yoshimongwa shiimuna oyi li poomiliyona 150 na ope na ompumbwe yoomiliyona 75.
Oondya dhiimuna otadhi koho oshimaliwa shoomiliyona 104 na ope na ompumbwe yoomiliyona 52. Iimaliwa mbyoka yi li po oya gandjwa koFood and Agricultural Organisation (FAO) oshowo National Emergency Disaster Fund.
Misika okwa tsikile kutya oshiketha shoka otashi ka gandja oombuto dhongushu yoomiliyona 8, ndhoka dha nuninwa oshikakomvula tashi landula.
Nonando ongaaka poshimaliwa shoka opwa kolota oomiliyona 2.
Misika okwa popi kutya omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshilongo nuumvo, ota kunkilile aaniimuna mboka kaye na uulithilo wa gwana opo ya shunithe pevi omwaalu gwiimuna yawo omanga yi li natango monkalo ombwaanawa ko kuyandwe ekanitho enene uuna oshikukutha sha dhiginine.
Okwa popi kutya okulanditha iimuna yi li monkalo ombwaananwa otashi gandja ompito yokwiimonena iiyemo yi li nawa sho aaniimuna taya kanditha kondando yi li hwepo.
Okwa pula woo aanafaama ya longithe omayambidhidho gesilishisho lyiimuna yawo, pethimbo lyoshikukuta ngoka taga gandjwa kepangelo.
Okwa tsikile kutya aanafaalama mboka taya longitha omayele gepangelo gokulanditha po iimuna yawo otaya ka mona omauwanawa okupitila moprograma yolivestock marketing incentive scheme.
Opo omunafaalama a mone omauwanawa okuza moprograma ndjoka okwa pumbwa okugandja omusholondondo gwelanditho lyiimuna ye , ookopi dha kwashilipalekwa kopolisi dhomikandapitiko dhomainyengitho giimuna oshowo olopota yeyinyengo lyiimuna ye opamwe nuukalata woFAN Meat nuumutse woshilongo.
Oondokumende ndhoka aanafaalamaa ye na okugandja opo ya vule okumona omauwanawa okupitila moprograma yiikulya yiimuna, oya kwatelamo omusholondondo gwomwaalu gwiimuna, uumbangi womalandelo okuza komulandithi eshiwike oshowo uukalata wawo woFAN Meat nuumutse.
Mokumona omauwanawa okuza moprograma yuulithilo, omunafaalama okwa pumbwa okugandja etsokumwe lye lyohiila lyuule wethimbo efupi lyehala lyuulithilo, uumbangi womafutilo guulihilo mboka, uumbangi womafutilo wondalaspota yiimuna, ookopi dha kwashilipalekwa kopolisi dhomukandapitiko gweinyengo lyiimuna opamwe nolopota yomainyengo, uukalata woFAN Meat, okamutse oshowo omusholondondo gwiimuna.
Ombelewa yOmuprima minista okupitila moshikondo shoDirectorate of Disaster Risk Management (DDRM), otashi ka kwatela komeho etulo miilonga lyomayambidhidho goondya oshowo omalweendo.
Uuministeli wuunamapya otawu ka tula miilonga oprograma yolivestock marketing incentive scheme, omauwanawa gohiila yomahala gomaulithilo, omalweendo giimuna okuya nokuza omahala ngoka guulithilo, ootenga dhomeya, elongululo netungo lyoomboola, egandjo lyomauwanawa goshimongwa shiimuna, olusiyana oshowo oombuto kaanamapya dhoka dha nuninwa oshikako tashi landula.
Nonando epangelo olya tseyitha tali ka gandja omayambidhidho koshigwana omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka ya taalela oshilongo, olya tseyithwa kutya olya pumbwa oshimaliwa shoomiliyona 137.8 dha gwedhwapo, opo li vule okukwathela aakwashigwana omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshilongo.
Shika osha hololwa oshiwike sha piti kutya epangelo oli na owala oomiliyona 304.9 dhomoomiliyona 442.7 dhoka dha pumbiwa moprograma ndjoka ya nuninwa okuyambidhidha omolwa oshikukuta.
Omukomeho muuministeli wuunamapya, Percy Misika okwa popi kutya okabinete oka zimine omakwathelo omolwa onkalo ndjoka gongushu yoomiliyona 442.7, opo ku vule okuyambidhidha aakwashigwana mboka ya gumwa.
Okwa popi kutya oshimaliwa shoomiliyona 304.9 opo shi li ihe ope na omwaka gwoomiliyona 137.8.
Omayambidhidho omolwa oshikukuta oga tamekele mesiku lyotango lyaApilili nuumvo na otaga hulu muMaalitsa gwomvula yo 2020, nenge sigo uuna iimaliwa mbyoka ya nuninwa oprograma ndjoka yapu po.
Misika okwa popi kutya oshimaliwa shoomiliyona 90 osha pumbiwa mokugandja omayambidhidho goondya okupitila moNational Emergency Disaster Fund.
Omiliyona 36 odha pumbiwa mefalo lyiikulya mbyoka koshigwana na ngashiingeyi ope na ompumbwe yoomiliyona 3.8. iimaliwa mbyoka yi li po, oya gandjwa koshiketha shoNational Emergency Disaster Fund.
Okwa tsikile kutya uuministeli wuunaamapya otawu gandja oomiliyona 10 ndhoka dha pumbiwa omolwa ootenga dhomeya oshowo oomiliyona 11.4 dha nuninwa okulongulula nokutunga oomboola dhomeya.
Oshimaliwa shoomiliyona 31.3 osha nunimwa okugandja omayambidhidho guulithilo kaaniimuna, ihe nonando ongaaka koshikondo shoka okwa pumbwa oshimaliwa shoomiliyona 5.
Iifuta yoshimongwa shiimuna oyi li poomiliyona 150 na ope na ompumbwe yoomiliyona 75.
Oondya dhiimuna otadhi koho oshimaliwa shoomiliyona 104 na ope na ompumbwe yoomiliyona 52. Iimaliwa mbyoka yi li po oya gandjwa koFood and Agricultural Organisation (FAO) oshowo National Emergency Disaster Fund.
Misika okwa tsikile kutya oshiketha shoka otashi ka gandja oombuto dhongushu yoomiliyona 8, ndhoka dha nuninwa oshikakomvula tashi landula.
Nonando ongaaka poshimaliwa shoka opwa kolota oomiliyona 2.
Misika okwa popi kutya omolwa onkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshilongo nuumvo, ota kunkilile aaniimuna mboka kaye na uulithilo wa gwana opo ya shunithe pevi omwaalu gwiimuna yawo omanga yi li natango monkalo ombwaanawa ko kuyandwe ekanitho enene uuna oshikukutha sha dhiginine.
Okwa popi kutya okulanditha iimuna yi li monkalo ombwaananwa otashi gandja ompito yokwiimonena iiyemo yi li nawa sho aaniimuna taya kanditha kondando yi li hwepo.
Okwa pula woo aanafaama ya longithe omayambidhidho gesilishisho lyiimuna yawo, pethimbo lyoshikukuta ngoka taga gandjwa kepangelo.
Okwa tsikile kutya aanafaalama mboka taya longitha omayele gepangelo gokulanditha po iimuna yawo otaya ka mona omauwanawa okupitila moprograma yolivestock marketing incentive scheme.
Opo omunafaalama a mone omauwanawa okuza moprograma ndjoka okwa pumbwa okugandja omusholondondo gwelanditho lyiimuna ye , ookopi dha kwashilipalekwa kopolisi dhomikandapitiko dhomainyengitho giimuna oshowo olopota yeyinyengo lyiimuna ye opamwe nuukalata woFAN Meat nuumutse woshilongo.
Oondokumende ndhoka aanafaalamaa ye na okugandja opo ya vule okumona omauwanawa okupitila moprograma yiikulya yiimuna, oya kwatelamo omusholondondo gwomwaalu gwiimuna, uumbangi womalandelo okuza komulandithi eshiwike oshowo uukalata wawo woFAN Meat nuumutse.
Mokumona omauwanawa okuza moprograma yuulithilo, omunafaalama okwa pumbwa okugandja etsokumwe lye lyohiila lyuule wethimbo efupi lyehala lyuulithilo, uumbangi womafutilo guulihilo mboka, uumbangi womafutilo wondalaspota yiimuna, ookopi dha kwashilipalekwa kopolisi dhomukandapitiko gweinyengo lyiimuna opamwe nolopota yomainyengo, uukalata woFAN Meat, okamutse oshowo omusholondondo gwiimuna.
Ombelewa yOmuprima minista okupitila moshikondo shoDirectorate of Disaster Risk Management (DDRM), otashi ka kwatela komeho etulo miilonga lyomayambidhidho goondya oshowo omalweendo.
Uuministeli wuunamapya otawu ka tula miilonga oprograma yolivestock marketing incentive scheme, omauwanawa gohiila yomahala gomaulithilo, omalweendo giimuna okuya nokuza omahala ngoka guulithilo, ootenga dhomeya, elongululo netungo lyoomboola, egandjo lyomauwanawa goshimongwa shiimuna, olusiyana oshowo oombuto kaanamapya dhoka dha nuninwa oshikako tashi landula.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article