Omukithi gwoHepatitis E gwadhipaga aantu yatano miiwike iyali
Omukithi gwoHhepatitis ngoka gwa lopotwa gwa tukuka ishewe moNamibia, ogwe ya tagu endelele noonkondo sho kwa lopotwa kutya ogwa faalela oomwenyo dhaantu yatano muule wiiwike iyali.
Aantu yatano okwa lopotwa ya hulitha muule wiiwike iyali yapiti omanga iipotha iipe yomukithi ngoka yi li 230 ya lopotwa, nokweetitha pombanda omwaalu gwiipotha iipe yomukithi gwohepatitis okuyeleka niipotha mbyoka yali ya lopotwa momvula yo 2017.
Iipotha 28 oya lopotwa mesiku konyala oshiwike kehe.
Natango olopota kombinga yetukuko lyomukithi ngoka oya holola kutya oopresenda 77 dhaantu yeli po 5 940 mboka ya kwatwa komukithi ngoka ihaya longo na oyiikolelela koopomba dhomeya dhaayehe.
Olopota ndjoka ya pitithwa kombinga yetukuko lyomukithi ngoka pokati komasiku 15 sigo 29 ga Juli, oya ulike kutya aantu yeli po 229 oya kwatwa komukithi ngoka pethimbo ndyoka nokweeta omwaalu gwiipotha iipe po 5 940 okuza po 5 711 momasiku 14 gaJuli.
Natango omwaalu gwaantu mboka ya hulitha komukithi ngoka ogwa londo okuza po 53 okuza pomaso 48 okuya momasiku 14 gaJuli.
Olopota oya tsikile kutya iipotha iipe onkene tayi tsikile nokulopotwa sho kwa lopotwa iipotha iipe yi li 199 muule woshiwike shimwe, pokati komasiku 22 no 29 gaJuli, nomwaalu ngoka oguli pombanda noonkondo konima nkene kwa tukuka omukithi ngoka.
Olopota oya holola kutya aantu ye li po 4 563 mboka ya kwatwa komukithi ngoka AaNamibia ihaya longo na ohaya zi momalukanda.
Okwa hololwa natango kutya aantu yeli po 4 550 mboka ya kwatwa oyiikolelela komeya goomoopomba dhaayehe omanga oopresenda 55 dhaamboka ya kwatwa nenge ye li po 3 342 ya li iikulya ye yi landa okuza kaalandithi yomomapandanda.
Omapekaapeko oga holola kutya oopresenda 9 dhiipotha iipe, aantu yeli po 549 oya taambelwa miipangelo. Lwopokati mpoka okwa lopota kutya omukithi gwohepatitis A ngoka gwa lopotwa moshitopolwa shaMusati otagu tsikile nokutaandela, na okwa lopotwa iipotha 66 konena okuza kiipotha 51 ya li ya lopotwa mokati komwedhi Juli.
Olopota oya tsikile kutya konima nkene kwa tukuka omikithi dhoka, aantu yeli pe 122 oya monika omukithi gwohepatitis A omanga ye li 164 ya monika omukithi gwohepatitis B. Oshitopolwa shaKhomas osho shi li ponomola yotango shi na iipotha yomukithi gwohepatitis B yi li pombanda sho mwa lopotwa iipotha 3 819, sha landulwa kErongo moka mwa lopotwa iipotha 1 349.
Olopota oya holola kutya onga ekandeko lyomukithi ngoka ngashiingeyi tagu ningi oomvula mbali, Unicef oshowo City of Windhoek otaya tsikile nokutula miilonga oCommunity Led Total Sanitation (CLTS) mOvenduka.
Oshitopolwa shaShana osha taalela omukundu gwompumbwe yomahala gokutula uundjugo momalukanda omanga oshitopolwa shaKhomas sha taalela omukundu gwokundalaspota omeya oshowo okutopolela ootenga dhomeya omeya, konima shoNamWater ngoka a kala ha tula omeya meetenga dhoka e shi hulitha po.
Natango olopota oya holola kutya eyonagulo nuumbudhi womeya gaayehe oshowo iikwathitho yuuyogoki oshi li omukundu gwa taalela oshitopolwa shaKhomas.
JANA-MARI SMITH
Iipotha 28 oya lopotwa mesiku konyala oshiwike kehe.
Natango olopota kombinga yetukuko lyomukithi ngoka oya holola kutya oopresenda 77 dhaantu yeli po 5 940 mboka ya kwatwa komukithi ngoka ihaya longo na oyiikolelela koopomba dhomeya dhaayehe.
Olopota ndjoka ya pitithwa kombinga yetukuko lyomukithi ngoka pokati komasiku 15 sigo 29 ga Juli, oya ulike kutya aantu yeli po 229 oya kwatwa komukithi ngoka pethimbo ndyoka nokweeta omwaalu gwiipotha iipe po 5 940 okuza po 5 711 momasiku 14 gaJuli.
Natango omwaalu gwaantu mboka ya hulitha komukithi ngoka ogwa londo okuza po 53 okuza pomaso 48 okuya momasiku 14 gaJuli.
Olopota oya tsikile kutya iipotha iipe onkene tayi tsikile nokulopotwa sho kwa lopotwa iipotha iipe yi li 199 muule woshiwike shimwe, pokati komasiku 22 no 29 gaJuli, nomwaalu ngoka oguli pombanda noonkondo konima nkene kwa tukuka omukithi ngoka.
Olopota oya holola kutya aantu ye li po 4 563 mboka ya kwatwa komukithi ngoka AaNamibia ihaya longo na ohaya zi momalukanda.
Okwa hololwa natango kutya aantu yeli po 4 550 mboka ya kwatwa oyiikolelela komeya goomoopomba dhaayehe omanga oopresenda 55 dhaamboka ya kwatwa nenge ye li po 3 342 ya li iikulya ye yi landa okuza kaalandithi yomomapandanda.
Omapekaapeko oga holola kutya oopresenda 9 dhiipotha iipe, aantu yeli po 549 oya taambelwa miipangelo. Lwopokati mpoka okwa lopota kutya omukithi gwohepatitis A ngoka gwa lopotwa moshitopolwa shaMusati otagu tsikile nokutaandela, na okwa lopotwa iipotha 66 konena okuza kiipotha 51 ya li ya lopotwa mokati komwedhi Juli.
Olopota oya tsikile kutya konima nkene kwa tukuka omikithi dhoka, aantu yeli pe 122 oya monika omukithi gwohepatitis A omanga ye li 164 ya monika omukithi gwohepatitis B. Oshitopolwa shaKhomas osho shi li ponomola yotango shi na iipotha yomukithi gwohepatitis B yi li pombanda sho mwa lopotwa iipotha 3 819, sha landulwa kErongo moka mwa lopotwa iipotha 1 349.
Olopota oya holola kutya onga ekandeko lyomukithi ngoka ngashiingeyi tagu ningi oomvula mbali, Unicef oshowo City of Windhoek otaya tsikile nokutula miilonga oCommunity Led Total Sanitation (CLTS) mOvenduka.
Oshitopolwa shaShana osha taalela omukundu gwompumbwe yomahala gokutula uundjugo momalukanda omanga oshitopolwa shaKhomas sha taalela omukundu gwokundalaspota omeya oshowo okutopolela ootenga dhomeya omeya, konima shoNamWater ngoka a kala ha tula omeya meetenga dhoka e shi hulitha po.
Natango olopota oya holola kutya eyonagulo nuumbudhi womeya gaayehe oshowo iikwathitho yuuyogoki oshi li omukundu gwa taalela oshitopolwa shaKhomas.
JANA-MARI SMITH
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article