Omaikuthomwenyo geli pombanda moNamibia
Omaikuthomwenyo geli pombanda moNamibia

Omaikuthomwenyo geli pombanda moNamibia

Aantu ye li po 752 okwa lopotwa yi idhipaga moNamibia pokati komwedhi Januari momvula yo 2019 sigo omasiku 31 gaJuli momvula yo 2020.
Cindy Van Wyk
JANA-MARI SMITH

OVENDUKA



Omiyalu dhoka odheetitha uutile kutya omaidhigapo otaga londo pombanda unene muule woomwedhi twa taalela unene sho oshigwana sha taalela omikundu dhopaliko nonkalathano omolwa ombuto yo Covid-19.

Omiyalu omipe dha hololwa kopolisi odha ulike kutya momvula yo 2019 okwa lopotwa omaikuthomwenyo geli po 486 moshilongo. Moomwedhi heyali dhotango dhomvula yo 2020, pokati kaJanuari nomasiku 31 gaJuli, opolisi oya lopota omaikuthomwenyo geli po 266.

Aalumentu oyo unene yeli moshiponga sho momvula yo 2019, aalumentu 409 kwa lopotwa yiidhipaga omanga aakiintu ye li po 58.

Aanona yaamati yahetatu oshowo aakadhona 11 yomvula dhili kohi yo 18 okwa lopotwa yiidhipaga momvula yo 2019.

Aalumentu 222 okwa lopotwa yiidhipaga pokati komwedhi Januari nomwedhi Juli nuumvo ya landulwa kaakiintu 31, oshowo aanona yaamati yahamano naakadhona yaheyali yoomvula dhili kohi yo 18.

Oshitopolwa shaKhomas osha lopotwa omwaalu guli pombanda okuya muJuli nuumvo, sho mwa lopotwa omaso 48. Omusati omwa lopotwa omaso 42 omanga Otjozondjupa mwa lopotwa omaso 29.

Omvula ya piti omwaalu guli pombanda gwomaikuthomwenyo ogwa lopotwa moshitopolwa Omusati, sho mwa lopotwa omaso 66, sha landulwa kOhangwena moka mwa lopotwa omaso 62 omanga omaso 51 ga lopotwa moshitopolwa shaKhomas.

Omapekaapeko oga holola kutya aalumentu yoomvula dhopokati oyo unene ya ninga iihakanwa yomaso ngoka.

Uuministeli wuundjlowele owa koleke oshiwike sha piti kutya pokati kowedhi Januari sigo omwedhi Juni, aantu ye li po 435 oya kambadhala okwiikutha omwenyo.

Oshinyolwa shuuministeli sha nyanyangithwa oomvula mbali dha piti osha holola kutya, momvula yo 2015 aantu ya thika po 25 000 oya kambadhala okwiidhipaga momvula ndjoka ayike.

Pethimbo kwa dhimbulukiwa esiku lyoWorld Suicide Prevention Day, oonkundathana dhaakuthimbinga dha ningwa oshiwike sha piti mOvenduka, Omunambelewa gwenzulonkalo, Jennifer Lifasi, okwa popi kutya Namibia okwa taalela oshiponga shomaikuthomwenyo.

Okwa popi kutya onkalo ndjoka otayi limbilike noonkondo unene sho ondjele yomaikuthomwenyo moNamibia yi li pombanda muAfrica.

Namibia oku li ponomola ontine yiilongo yi na omaikuthomwenyo geli pombanda muAfrica omanga pondondo yopauyuni e li ponomola onti 11.

Omuhungimwenyo, Iani de Kock, mokaklinika kaBel Esprit mOvenduka okwa popi kutya ondjele yomaikuthomwenyo moshilongo otaku tengenekwa otayi ka mbalipala okuyeleka nondjele yopauyuni nomaidhipago geli po 11 momwaalu gwaantu 100 000.

De Kock okwa popi kutya omolwa onkalo yuupyakadhi wopaliko tawu ethithwa woo ketukuko lyombuto yoCovid-19, ondjele yomaikuthomwenyo oku na uutile yi londe pombanda muule woomwedhi twa taalela.

MoNamibia unene onkalo yokwaahena iilonga oyo tayi etitha omadhilaadhilo gomaidhipago oshowo omaidhipago, pahapu dhOmundohotola gwopauvu gopamadhilaadhilo, Dr Shaun Whittaker, sho a kunkilile omvula ya piti.

Omulumentu ngoka a dhenge ongodhi pethimbo lyoonkundathana dhoka, iitumbula kutya Jaco a za moKhomasdal okwa gandja etumwalaka lyetsomukumo.

Okwa popi kutya okwa kambadhala okwiimangeleka shoka sheetitha a ye mocoma moshipangelo uule womasiku gatatu.

Sha landula onkambadhala ye ndjoka, epangelo olye mu pe omayakulo gehungomwenyo oshowo omiti, na okwa tya po nawa ngashiingeyi na oku na omukumo.

“Pehulilo lyesiku otwa pumbwa okuuvako kutya shoka uuvu na kashi shi oshinima shoka to vulu okwiidhimbika. Owa pumbwa okwiilombwela kutya otandi ehama na owa pumbwa ekwatho. Konga ekwatho. Shoka osho oshinima shotango na osha simana.”

Comments

Namibian Sun 2024-03-28

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Katima Mulilo: 19° | 37° Rundu: 17° | 33° Eenhana: 18° | 33° Oshakati: 20° | 31° Ruacana: 19° | 33° Tsumeb: 17° | 29° Otjiwarongo: 16° | 28° Omaruru: 18° | 31° Windhoek: 17° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 16° | 19° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:54, High tide: 04:57, Low Tide: 22:58, High tide: 17:16 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 29km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:55, Low Tide: 22:56, High tide: 17:14 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 33km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:54, Low Tide: 22:56, High tide: 17:13 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 22° | 32° Keetmanshoop: 21° | 34° Aranos: 21° | 31° Lüderitz: 15° | 29° Ariamsvlei: 23° | 34° Oranjemund: 15° | 21° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 24° Mbabane: 15° | 23° Maseru: 12° | 28° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 29° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 28° Cape Town: 17° | 23° Durban: 21° | 25° Johannesburg: 18° | 28° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 18° | 30° Harare: 15° | 31° Currency: GBP to NAD 23.85 | EUR to NAD 20.41 | CNY to NAD 2.62 | USD to NAD 18.93 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.8 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.93 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 221.30/OZ UP +1.40% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.07% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.64/BBP UP +1.45% | Platinum US$ 907.62/OZ UP +1.42% Sport results: Weather: Katima Mulilo: 19° | 37° Rundu: 17° | 33° Eenhana: 18° | 33° Oshakati: 20° | 31° Ruacana: 19° | 33° Tsumeb: 17° | 29° Otjiwarongo: 16° | 28° Omaruru: 18° | 31° Windhoek: 17° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 16° | 19° Wind speed: 24km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:54, High tide: 04:57, Low Tide: 22:58, High tide: 17:16 Swakopmund: 15° | 17° Wind speed: 29km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:55, Low Tide: 22:56, High tide: 17:14 Walvis Bay: 16° | 22° Wind speed: 33km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:52, High tide: 04:54, Low Tide: 22:56, High tide: 17:13 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 22° | 32° Keetmanshoop: 21° | 34° Aranos: 21° | 31° Lüderitz: 15° | 29° Ariamsvlei: 23° | 34° Oranjemund: 15° | 21° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 20° | 32° Lubumbashi: 17° | 24° Mbabane: 15° | 23° Maseru: 12° | 28° Antananarivo: 16° | 27° Lilongwe: 17° | 29° Maputo: 20° | 28° Windhoek: 17° | 28° Cape Town: 17° | 23° Durban: 21° | 25° Johannesburg: 18° | 28° Dar es Salaam: 26° | 32° Lusaka: 18° | 30° Harare: 15° | 31° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.85 | EUR to NAD 20.41 | CNY to NAD 2.62 | USD to NAD 18.93 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.8 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 832.63 | USD to BWP 13.71 | USD to EGP 47.35 | USD to KES 130.98 | USD to NGN 1415.13 | USD to ZAR 18.93 | USD to ZMW 25.01 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74536 Up +0.85% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1528.69 Up +0.84% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 12986.94 Up +0.04% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 27559.35 Down -2.36% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 221.30/OZ UP +1.40% | Copper US$ 3.99/lb UP +0.07% | Zinc US$ 2 455.50/T UP 0% | Brent Crude Oil US$ 87.64/BBP UP +1.45% | Platinum US$ 907.62/OZ UP +1.42%