Namibia pankatu ndjika ita vulu oBasic income grant

Herma Prinsloo
JANA-MARI SMITH

OVENDUKA



Oshiyetwapo shokugandja ekwatho lyoshimaliwa kaakwashigwana yaNamibia shoka sha kala tashi dhilaadhilwa nokuningilwa omalolelo, oshi li tashi ka pula oshimaliwa oshindji komvula naNamibia pankatu mpaka e li monena ita vulu omwaalu ngoka.

Oshiyetwapo shoka otashi ka pula oshimaliwa shoobiliyona 9 komvula.

“Oshi li ondilo ponkatu ndjika,” omunongononi gwomapekaapeko,

Dylan van Wyk a popi. Okwa gwedha po kutya ondjodhi ndjoka otashi vulike yi ninge yoshili moomvula omulongo sigo omilongo mbali dhi li komeho.

Ekwatho lyooN$500 kaakwashigwana ayehe ya gwanitha oomvula 19 sigo 59 pethimbo ndika itali vulika omolwa onkalo yeliko ndjoka ya gu pevi nopethimbo ndika eliko tali shongola omolwa oCovid-19.

Ngoka omaiyuvo gaanongononi yeliko mboka ya popi kutya enenedhilaadhilo ndyoka kali shi ewinayi, ihe Namibia itavu ngashiingeyi okuli tula miilonga.

“Nonando eyambidhidho ndyoka otali ka kwathela mokuyambulapo onkalo yaakwashigwana nokuyambulapo eliko, ethimbo kali shi ngashiingeyi,” Omu Kakujaha-Matundu.

Kakujaha-Matundu okwa pppi kutya pethimbo ndika epangelo olyiipyakithila nokukondjitha ocorona na otashi ka kala oshidhigu opo li tule miilonga oshiyetwapo shoka, molwaashoka onkalo yopaliko itayi shi pitika manga.

Omunongonino gwomapekaapeko mehangano lyoJG Securities, Dylan van Wyk okwa zimine kutya eyambidhidho lyoshimaliwa shooN$500 momuntu kehe otashi ka kala ondilo unene noshilongo pethimbo ndika itashi vulu.

Okwa popi kutya eliko lyaNamibia otali shongola. Okwa popi kutya elongitho lyiimaliwa yoshigwana olya pumbwa okutalululwa nokutulwa miilonga iinima mbyoka ya simana ko otaku kuthwamo mbyoka yaana unene oshilonga. Omahwahwameko gomashainokaha gopamalungula taga popile etulo miilonga lyoBIG oga nana aashaini 1 500, konima nkene lya tulwa miilonga oomwedhi ntano dha piti, na olya yambidhihwa woo uunene miiwike ya piti.

“Omolwa oCovid-19 ndjoka ya ningitha iinima iidhiigu. Osha nayipalitha onkalo yetu yuuhupilo ya kehe esiku. Oyendji yomutse oya kanitha iilonga omolwa omukithi ngoka. AaNamibia oyendji otaya longo moshikondo shiheshi shopoombelewa na oyiikolelela moshikondo shoka mokwiimonena uuhupilo wawo,” omukanda gwomahwahwameko ngoka gwa holola.

Aahwahwameki mboka oya holola kutya epangelo otali vulu okutula miilonga oshiyetwapo shoka, ngele lya tala kiinima mbyoka yi na oshilongo nokuvudha mo uulingilingi.

“Ethimbo oya thikana iikondo yaNamibia yoomina noohi mbyoka tayi ningi oobiliyona dhiiyemo yi fute iishoshela yepangelo. Uulingilingi nokuyanda okufuta iishoshela otashi etitha ekanitho lyoobiliyona odhindji dhoka dha pumbiwa kepangelo okulongitha moBIF.”

Omukanda ngoka ogwa popi kutya epangelo olya ndopa omauvaneko galyo gokukondjitha oluhepo moNamibia. Omayalulo gomatengeneko ga ningwa kuVan Wyk otaga tegeneke kutya oBIG otayi ka pula epangelo oshimaliwa shobiliyona 9 komvula, shiikwatelela kaantu ya thika poomiliyona 1.5 mboka taya ka pewa andola eyambidhidho ndyoka. Ngele oya tala owala kwaamboka kaayena iilonga nena otashi ka pula oobiliyona dhili pu 4.

Okwa popi kutya ngoka omwaalu guli pombanda ngoka tagu ka kala woo nokulonga pombanda ngele ogwa tulwa miilonga.

Momwedhi Januali 2020 Ehangano lyoUnited Nations' Food and Agriculture Organisation olya lopota kutya moNamibia, konyala aantu yeli po 430 000 ya kalelapo oopresenda 18 oya taalela ompumbwe yoondya. Olopota ndjoka oya holola kutya mboka ya gumwa unene ongaashi aakalimo yomoshitopolwa shaHardap, Kavango East, Khomas, Kunene, Ohangwena, Omaheke, Omusati, oshowo Zambezi.

Omalolelo gopoloyeka yBIG mOtjivero nOmitaro momvula yo 2008, moka aantu ayehe yali ya pewa oshimaliwa shooN$100 komwedhi oya holola kutya okwa dhidhililwa eshuno pevi lyomanyutu kaanona nokushunitha woo pevi onkalo yoluhepo momagumbo okuza poopresend 79 okuya poopresenda 37. Ehito lyootundi dhoskola olya londo woo pombanda na okwa dhidhilikwa woo eshuno pevi lyiimbuluma.

Iiyemo mbyoka oya yambulapo woo onkalo yokukonga omayakulo gopaunamiti niinyangadhala yopaliko oya londo pombanda sho iiyemo ya longithwa mokutameka uungeshefa uushona.

Melanie Gaoes gwoNamibia Rural Women's Assembly okwa popi muJanuari kutya oBIG coalition ngele oya ziminwa otayi ka ninga elunduluko enene moonkalamwenyo dhaaNamibia.

Comments

Namibian Sun 2024-04-27

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth LaLiga: Real Sociedad 0 vs 1 Real Madrid SerieA: Frosinone 3 vs 0 Salernitana | Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City English Championship: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 21km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:03, High tide: 05:02, Low Tide: 23:14, High tide: 17:32 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 23km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 05:00, Low Tide: 23:12, High tide: 17:30 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 04:59, Low Tide: 23:12, High tide: 17:29 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.1 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.8 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.78 | USD to ZMW 26.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 338.05/OZ UP +0.31% | Copper US$ 4.54/lb UP +0.71% | Zinc US$ 2 869.50/T UP 0.15% | Brent Crude Oil US$ 88.96/BBP UP +0.08% | Platinum US$ 913.47/OZ DOWN -0.0026 Sport results: Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth LaLiga: Real Sociedad 0 vs 1 Real Madrid SerieA: Frosinone 3 vs 0 Salernitana | Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City English Championship: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City Weather: Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 21km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:03, High tide: 05:02, Low Tide: 23:14, High tide: 17:32 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 23km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 05:00, Low Tide: 23:12, High tide: 17:30 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 04:59, Low Tide: 23:12, High tide: 17:29 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.1 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.8 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.78 | USD to ZMW 26.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 338.05/OZ UP +0.31% | Copper US$ 4.54/lb UP +0.71% | Zinc US$ 2 869.50/T UP 0.15% | Brent Crude Oil US$ 88.96/BBP UP +0.08% | Platinum US$ 913.47/OZ DOWN -0.0026