Kutheni mo aakwiita momapandanda manga - Ombudsman

Sha landula edhipago lyomukwashigwana omutiyali kaakwiita, ombudsman John Walters okwa pula ekuthomo pakathimbo lyaakwiita okuza mopatolola tayi ithanwa Operation Kalahari Desert, opo ya vule okupewa omadheulo.

Okwa popi kutya shoka otashi ka kwashilipaleka opo ya vule okutulwa pagameno mokati koshigwana.

“Yakuthenimo momapandanda e ta mu etha omuntu e li kondje yetanga lyopolisi opo e ya pe omadheulo,” advocate Walters a popi.

Walters okwa popi kutya nonando opatolola ndjoka oyi na oshilonga mokukaleka pevi iimbuluma, osha yela kutya aakwiita oyendji inaya dheulilwa omukalo gwomondjila na ogwa gamenwa mokulongitha oonkondo.

Kohi yOmpango yOpolisi, omunambelewa okwa pitikwa okulongitha oonkondo pe na omilandu dhontumba.

Otaku nyanwa ngele edhipago lyaBenisius Kalola (32) omwedhi nguka oshowo omukwashigwana gwaZimbabwe omuhingi gwotaxi muJuni, Talent Fambaune (22) osha ningwa kwa landula omilandu dhoka dha ngambekwa.

Miipotha ayihe aakwiita mboka oye li modholongo molwa iipotha yomadhipago.

Walters okwa pandula oonkambadhala okushunitha pevi iimbuluma ihe okwa kunkilile kutya kape na ngoka e li pombanda yompango.

Okwa popi kutya uupyakadhi kawu shi owala omadheulo gaakwiita ihe okwa pula aakwashigwana ya simaneke opolisi naakwiita.

Aatseyinawa yoveta oya popi kutya Kalola ngoka a li tayi ontuku konima sho a ningi okavideo kaakwiita naapolisi taya hadha egumbo, ina yona ompango ya sha ngaashi tashi popiwa kuminista Penda Ya Ndakolo.

Ompango yegameno yotango yomomvula yo 2002 oya indika owala aantu ya thaneke omadhano nenge uuvideo wiikwaniipangitho yomilitali, mwakwatelwa ookamba oshowo omahala gamwe ihe ha aakwiita.

Walters okwa gwedha po kutya omanga ompango inayi indika ethaneko lyaakwiita nenge opolisi, oshigwana inashi kunkililwa woo opo kashi thaneke aanambelewa mboka omanga taya longo iilonga yawo mopatolola yo Operation Kalahari Desert oshowo Operation Hornkranz.

“Ngele oto tameke noopatolola dhili ngaaka owa pumbwa okutseyithila oshigwana shoka tashi ningwa naashoka itashi pitikwa. Kape na ngoka a kunkilile oshigwana kutya ethaneko lyaakwiita nenge opolisi inali ningwa.”

Momutumba gwopaliamende oshiwike sha piti, Ya Ndakolo okwa popi kutya omathano goludhi ndoka otaga vulu okulongithwa miikonene tayi ningilwa aakwiita naapolisi mboka taya kutha ombinga mopatolola ndjoka.

Nonando ina yelitha kutya omolwashike Kalola taka ningila aanambelewa mboka iikonene, minista okwa popi kutya pethimbo a dhipagwa, Kalola okwa li e na iipotha iyali yomuyeka kwa homatiwa.

Okwa popi kutya shoka otashi ulike kutya nakusa okwa li omuntu a tya ngiini. Okwa gwedha po kutya uuministeli kawu na omulandu gwokudhipaga aakwashigwana inaya homata, ihe iinima yimwe otayi etitha onkalo ndjoka ngaashi okuya ontuku yaakwiita nopolisi.

Toni Hancox, omukomeho gwoLegal Assistance Centre (LAC), okwa popi kutya omapopyo ga minista otaga popile edhipago lyaakwashigwana inaya homata.

“Dhilaadhila etumwalaka ndyoka ta gandja kutya ngele owu na oshipotha owa pumbwa okuyahwa?”

Okwa gwedha po kutya ompango yaNamibia otayi utha kutya omuntu ke na ondjo omanga ina monika ondjo mompangulilo.

Hancox okwa popi kutya eyaho lyomuntu otali vulu owala okuningwa ngele omwenyo ganakuhaya oguli moshiponga nenge gwomuntu gumwe, na kape na omwenyo gwomuntu gu li moshiponga ngele omuntu otayi ontuku. Walters okwa kunkilile kutya oto vulu owala oku ithana omuntu ongangala ngele a monika ondjo. Ya Ndakolo ita popile woo omanyano taga ningilwa opatolola ndjoka ta popi kutya otaga gandja omaiyuvo kage li mondjila moshigwana.

Walters okwa popi kutya oshi li uuthemba womukwashigwana kehe okunyana omapuko nokupandula shoka shi li mondjila.





JANA-MARI SMITH