Hulitheni po okugandja oombedhi kAawambo - Kapofi
JEMIMA BEUKES
Ominista yIikwameni nOmatembu, Frans Kapofi okwa kunkilile kombinga yuukwamuhoko oshowo omaiyuvo omenene ngoka geli moshigwana kutya Aawambo oyo owala taya mono omauwanana okuza mooprograma dhepangelo oshowo moompito dhiilonga mepangelo.
“Oshinima oshiwinayi okudhidhilika kutya moshigwana shetu ngashiingeyi otwa taaalela omalaka guukwamuhoko, moka aantu yamaguluka unene komapandja gomakwatathano gopainternet.”
Minista okwa popi ngaaka mOmutumba gwoPshigwana pethimbo a gandja oshipopiwa she kombinga yomakwatathano gopamalungula netungo lyoshigwana. Okwa popi kutya aantu otaya ningilathana omatilitho opo ka ya ende miitopolwa yimwe nenge kaya kale pomahala galwe pwaaheshi omahala mpoka ya valelwa.
Okwa tsikile kutya aantu otaya ulathana aazaizai miitopolwa nokupopya kutya aapopi owala yelaka lyOshiwambo oyo taya mono omauwanawa okuza kepangelo.
Kapofi okwa popi kutya konima nkene oshilongo sha manguluka kape na ooprograma dha tulwa miilonga dha nuninwa owala omuhoko gumwe nenge ongundu yimwe yaantu.
“Otandi mu kwashilipaleke mpaka kutya pethimbo lyekondjelomanguluko ope na omahala gamwe ndi ga shi mpoka omakasipeli oshowo aakwiita yokatongotongo ya longele nokweetitha ekanitho lyoomweenyo dhaantu oshowo eyonagulo lyomaliko. Otashi lulumike nokuuvitha nayi, sho oonakuninga iihakanwa mbyoka ngashiingeyi taya ningilwa okatongo kopamuhoko.”
Kapofi okwa kunkilile aanyasha oshowo oongundu dhopolotika opo dhi kale dha kotoka kadhi tameke omindilo dhomapeya, dhoka itadhi ka vula okudhimwa.
Okwa popi kutya uuna omulilo gwa tameke itagu ka vula okudhimwa. Sho a gandja oshiyetwa po she mOmutumba gwoPashigwana Swapo chief whip, Evelyn !Nawases-Taeyele okwa kunkilile oshiponga shomakwatathanao gopamalungula nonando okwa tothamo ngaa uuwanawa womakwatathano ngoka.
Okwa holola woo enyanyu lye omolwa ontotwaveta yoCybersecurity Bill ndjoka tayi pula nawa komeho nUuministeli wOmauyelele.
“Okwa tukuka uupyakadhi moNamibia moka aanyasha taya longitha omapandja gomakwatathano gopamalungula mokuhwahwameka omapopyo giifundja oshowo okutuka aaleli yoshigwana. Ondiinekela kutya ontotwaveta ndjoka otayi ka kwathela mokuhulitha po etumo lyomatumwalaka ngoka ga nika oshiponga moshigwana.”
Ominista yIikwameni nOmatembu, Frans Kapofi okwa kunkilile kombinga yuukwamuhoko oshowo omaiyuvo omenene ngoka geli moshigwana kutya Aawambo oyo owala taya mono omauwanana okuza mooprograma dhepangelo oshowo moompito dhiilonga mepangelo.
“Oshinima oshiwinayi okudhidhilika kutya moshigwana shetu ngashiingeyi otwa taaalela omalaka guukwamuhoko, moka aantu yamaguluka unene komapandja gomakwatathano gopainternet.”
Minista okwa popi ngaaka mOmutumba gwoPshigwana pethimbo a gandja oshipopiwa she kombinga yomakwatathano gopamalungula netungo lyoshigwana. Okwa popi kutya aantu otaya ningilathana omatilitho opo ka ya ende miitopolwa yimwe nenge kaya kale pomahala galwe pwaaheshi omahala mpoka ya valelwa.
Okwa tsikile kutya aantu otaya ulathana aazaizai miitopolwa nokupopya kutya aapopi owala yelaka lyOshiwambo oyo taya mono omauwanawa okuza kepangelo.
Kapofi okwa popi kutya konima nkene oshilongo sha manguluka kape na ooprograma dha tulwa miilonga dha nuninwa owala omuhoko gumwe nenge ongundu yimwe yaantu.
“Otandi mu kwashilipaleke mpaka kutya pethimbo lyekondjelomanguluko ope na omahala gamwe ndi ga shi mpoka omakasipeli oshowo aakwiita yokatongotongo ya longele nokweetitha ekanitho lyoomweenyo dhaantu oshowo eyonagulo lyomaliko. Otashi lulumike nokuuvitha nayi, sho oonakuninga iihakanwa mbyoka ngashiingeyi taya ningilwa okatongo kopamuhoko.”
Kapofi okwa kunkilile aanyasha oshowo oongundu dhopolotika opo dhi kale dha kotoka kadhi tameke omindilo dhomapeya, dhoka itadhi ka vula okudhimwa.
Okwa popi kutya uuna omulilo gwa tameke itagu ka vula okudhimwa. Sho a gandja oshiyetwa po she mOmutumba gwoPashigwana Swapo chief whip, Evelyn !Nawases-Taeyele okwa kunkilile oshiponga shomakwatathanao gopamalungula nonando okwa tothamo ngaa uuwanawa womakwatathano ngoka.
Okwa holola woo enyanyu lye omolwa ontotwaveta yoCybersecurity Bill ndjoka tayi pula nawa komeho nUuministeli wOmauyelele.
“Okwa tukuka uupyakadhi moNamibia moka aanyasha taya longitha omapandja gomakwatathano gopamalungula mokuhwahwameka omapopyo giifundja oshowo okutuka aaleli yoshigwana. Ondiinekela kutya ontotwaveta ndjoka otayi ka kwathela mokuhulitha po etumo lyomatumwalaka ngoka ga nika oshiponga moshigwana.”
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article