Ependafule lya ka lala
Ependafule lya ka lala

Ependafule lya ka lala

Pethimbo a kala omunadiplomate gwongundu yoSwapo kIigwana yaHangana pokati komvula yo 1972 sigo 1986, okwa li omukundathani omuwanawa nomukuthimbinga miikumungu yopashigwana pamuthika gwopauyuni.
Fred Goeieman
Omuprima minista nale na okuli omunapolitika omukuluntu mongundu yoSwapo, Dr Theo-Ben Gurirab, okwa hokololwa koyendji kutya okwa li ependa mopolotika yaNamibia, sha landula sho a hulitha mOlyomakaya.

Omunamimvo 80 ngoka a li nale omupopi mEgumbo lyoPashigwana okwa valwa momasiku 23 gaJanuari momvula yo1938, moUsakos na okwa gandja onkalamwenyo ye kekondjelomanguluko lyaNamibia.

Omupresidende Hage Geingob, mboka pamwe naGurirab oshowo nakusa Hidipo Hamutenya yatungu po oSwapo trio ngaashi ya tseyika, okwa koleke eso lyaGurirab mOlyomakaya.

Okwe mu hokolola onga kuume, komrade nomukondjelimanguluko gwaNamibia.

Okwa popi kutya iilonga yaGurirab tayi shambula mongundu yoSwapo oshowo moshigwana shaNamibia otayi kala aluhe nokutumbalekwa.

Tuliameni Kalomoh, omunadiplomate gwaNamibia ngoka a longa woo onga omugandjimayele gwowina kombinga yiikumungu yopondje yoshilongo gwaGeingob, omuprima minista, Saara Kuugongelwa-Amadhila oshowo kominista Netumbo Nandi-Ndaitwah okwa popi kutya Namibia okwa kanitha kuume kashili.

“Oshinima shotango shoka twa kanitha onga oshilongo, okuume ketu. Otatu lili ihe otwa pandula sho twa li twe mu pewa onga omuleli gwetu pethimbo lyekondjelomanguluko lyoshilongo shetu oshowo konima sho oshilongo sha manguluka. Out uvitile ofamili ye olukeno omolwa eso lye,” Kalomoh a popi.

Okwa popi kutya oshilongo osha pumbwa aantu mboka ye na uukwatya ngaashi mboka waGurirab.

Okwa tsikile kutya, Gurirab, onga omuleli oku na oshitalenti nuunongo wuuvalelwamo.

“Eyambidhidho lye omanga taku ningwa oonkundathana shokutula miilonga okatokolitho 435 olya li lyongushu. Omudhilaadhili omuwanawa na osha etitha uuveko mbala oompangela dhoWestern Contact Group, onkene omaadhilongo ge itaga si po ihe otaga tsikile nokueta po iiyimati iiwanawa mokati komapupi gaanyasha aanadiplomate yaNamibia. Uuthiga we otawu tsikile,” Kalomoh a tumbula.

Oshilyo shelelo lyoSwapo, Tobie Aupindi, okwa popi kutya onkalamwenyo yaGurirab, aluhe oya kala kombinga yeitulemo nokugandja.

Okwa popi kutya onkalamwenyo ye oshowo iilonga ye nayi kale edhimbulutho kwaashoka sha pumbwa okuningwa meyambulepo lyaNamibia.

Gurirab okwa manitha eilongo lye lyodiploma muulongiskola moAugustineum Training College mOkahandja momvula yo 1960.

Olweendo lye mopolotika olwa tameke momvula yo 1962, sho a yi ontuku okuza mevi lye okuya moTanzania.

Okwa kala muupongekwa uule woomvula 27.

Konima sho a pewa epapa lyuukumwe kIigwana yaHangana momvula yo 1963, okwa ka tsikila eilongo lye moUnited States nomomvula yo 1964 okwa ulikwa a ninge gumwe gwomaakalelipo yoSwapo moUnited Nations oshowo moAmerika, omanga tiilongo.

Okwiilongo moshiputudhilo shoTemple University moPennsylvania, moka a mono onzapo yoBachelor of Arts degree in political science momvula yo 1969 oshowo oMaster of Arts degree in international relations momvula yo 1971.

Gurirab, okwa longa onga omukalelipo gwoSwapo kIigwana yaHangana uule woomvula 14 nokonima okwa ningwa omunongononi gwonkalo ta kalelele.

Okwa longa onga amushanga gwiikwapondje pokati komvula yo 1986 sigo 1990, nopethimbo ndyoka okwa dhana onkandangala onene moonkundathana dhombili yaNamibia.

Gurirab okwa kala woo oshitopolwa shoonkundathana ndhoka dha e ta po okatokolitho konomola 435 momvula yo 1978, hoka ka etitha etsokumwe lyemanguluko lyaNamibia.

Okwa li gumwe gwomaaleli yoSwapo mboka ya galukile moshilongo momvula yo 1989,opo ya longekidhe omahogololo gotango moshilongo. Okwa li woo gumwe gwomAakwaSwapo mboka ya shaina etsokumwe lyombili ndyoka lya shainwa muMaalitsa gwo 1989 pokati kepangelo lyaSouth Afrika oshowo Swapo.

Okwa hogololwa momvula 1989 onga gumwe gwomiilyo yOmutumba gwoPashigwana gwaNamibia na okwa li oshitopolwa shaatoti yekotampango lyaNamibia.

Okwa ulikwa onga ominista yotango yiikwapondje yaNamibia a manguluka komupresidende gwotango gwaNamibia, Sam Nujoma.

Gurirab natango okwa kwatele komeho oonkundathana dhuule woomvula ndatu opo ondoolopa yaMbaye yi galulilwe kuNamibia, shoka sha ethitha opo ondoolopa ndjoka yi ninge oshitopolwa shaNamibia momvula yo 1994.

Gurirab oku na epapa lyoDean of African Foreign Ministers. Muule woomvula 35 moshikondo shiikwapondje, nakusa okwa tseyika na okwa longo pamwe nomapupi gatatu gaaleli muuyuni, oshowo oohamushanga yatano mIigwana yaHangana.

Okwa hogololwa muSepetemb gwomvula yo 1999 onga omupresidende omuti 68 gwoUN General Assembly.

Gurirab okwa thiga ko omukulukadhi gwe Joan oshowo oyanamati yaali Dantagob naHanganee.

FRED GOEIEMAN

Comments

Namibian Sun 2024-05-17

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca European Championships Qualifying: Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Leeds United 4 vs 0 Norwich City Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 30° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 11° | 27° Omaruru: 11° | 30° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 12° | 27° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 35km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:49, High tide: 12:03, Low Tide: 17:43, High tide: 00:16 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:47, High tide: 12:01, Low Tide: 17:41, High tide: 00:14 Walvis Bay: 23° | 33° Wind speed: 28km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:47, High tide: 12:00, Low Tide: 17:41, High tide: 00:13 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 32° Ariamsvlei: 16° | 30° Oranjemund: 15° | 25° Luanda: 24° | 27° Gaborone: 16° | 30° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 22° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 12° | 27° Lilongwe: 15° | 28° Maputo: 19° | 28° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 23° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 14° | 27° Harare: 13° | 26° Currency: GBP to NAD 23.08 | EUR to NAD 19.81 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.28 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.28 | USD to ZMW 25.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79509 Up +0.19% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1740.48 Up +0.45% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13411.39 Down -0.07% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 387.44/OZ UP +0.40% | Copper US$ 4.89/lb UP +0.96% | Zinc US$ 2 980.50/T UP 0.08% | Brent Crude Oil US$ 83.56/BBP DOWN -0.0026 | Platinum US$ 1 053.86/OZ DOWN -0.0073 Sport results: Premier League: Manchester United 3 vs 2 Newcastle | Brighton 1 vs 2 Chelsea | Tottenham Hotspur 0 vs 2 Manchester City LaLiga: Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis | Celta Vigo 2 vs 1 Athletic Club | Getafe 0 vs 3 Atletico Madrid | Sevilla 0 vs 1 Cadiz | Rayo Vallecano 2 vs 1 Granada | Girona 0 vs 1 Villarreal | Real Madrid 5 vs 0 Deportivo Alaves | Osasuna 1 vs 1 Mallorca European Championships Qualifying: Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Leeds United 4 vs 0 Norwich City Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 11° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 30° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 11° | 27° Omaruru: 11° | 30° Windhoek: 11° | 26° Gobabis: 12° | 27° Henties Bay: 19° | 35° Wind speed: 35km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:49, High tide: 12:03, Low Tide: 17:43, High tide: 00:16 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:47, High tide: 12:01, Low Tide: 17:41, High tide: 00:14 Walvis Bay: 23° | 33° Wind speed: 28km/h, Wind direction: E, Low tide: 05:47, High tide: 12:00, Low Tide: 17:41, High tide: 00:13 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 17° | 29° Aranos: 15° | 28° Lüderitz: 20° | 32° Ariamsvlei: 16° | 30° Oranjemund: 15° | 25° Luanda: 24° | 27° Gaborone: 16° | 30° Lubumbashi: 11° | 27° Mbabane: 13° | 22° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 12° | 27° Lilongwe: 15° | 28° Maputo: 19° | 28° Windhoek: 11° | 26° Cape Town: 15° | 22° Durban: 17° | 23° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 23° | 32° Lusaka: 14° | 27° Harare: 13° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.08 | EUR to NAD 19.81 | CNY to NAD 2.53 | USD to NAD 18.28 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.54 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1520 | USD to ZAR 18.28 | USD to ZMW 25.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79509 Up +0.19% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1740.48 Up +0.45% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13411.39 Down -0.07% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 387.44/OZ UP +0.40% | Copper US$ 4.89/lb UP +0.96% | Zinc US$ 2 980.50/T UP 0.08% | Brent Crude Oil US$ 83.56/BBP DOWN -0.0026 | Platinum US$ 1 053.86/OZ DOWN -0.0073