Elombwelo lyOkabinete lyadhinika
Etanga lyEgameno owala nOpolisi oyo haya kutha oondya dhawo kehangano lyoAgro-Marketing and Trading Agency (Amta) palombwelo lyOkabinete lyomomvula yo 2014, opo omahangano agehe gepangelo ga kale taga kutha oondya dhawo kuAmta.
Shoka osha kolekwa kOmunambelewa Omulukuntuwiliki gwehangano lyoAmta, Lungameni Lucas.
Sho aanafaalama taya ilongekidhile oshikako shiilonga yomomapya shomvula yo 2020, aanamapya moshitopolwa shonooli yoshilongo inaya mona natango elombwelo lyasha okuza kehangano lyaAmta kombinga yomaludhi nomwaalu gwoondya ndhoka dha pumbiwa kiiputudhilo yepangelo. Shoka osha hala okutya nonando okwa li kwa gandjwa elombwelo ndyoka kOkabinete kOshilongo, aalongi yomapya unene moshitopolwa shomonooli onkene ya taalela ompumbwe yomalanditho giilongomwa yawo yomomapya nenge okuza miikunino yawo. Momvula yo2014 Okabinete koshilongo oka gandja elombwelo koombelewa adhihe dhepangelo, iikondo niiputudhilo ya yama kepangelo opo ya kale taya landa oondya dhawo okuza kaanamapya yomoshilongo okupitila mehangano lyaAmta. Sylvanus Naunyango, omunashipundi gwoOlushandja Farmers Association, ongundu yaanafaalama aashona mboka ye na iikunino yawo pooha dhondama yaLushasha moshitopolwa shaMusati okwa popi kutya oya pyakudhukwa okulanditha iilandithomwa yawo kepangelo, ihe inaya mona natango elombwelo lya sha okuza kehangano lyaAmta.
“Otatu yambidhidha okuudha edhilaadhilo lyepangelo opo iiputudhilo yepangelo yi lande oondya okupitila muAmta molwaashoka omukalo ngoka otagu e ta po ongeshefa yiilongomwa yetu. Sigo onena inatu mona elombwelo lya sha na otwa pumbwa uuyelele omanga kuyele opo katu ka ndopeke epangelo,” Naunyango a popi.
“Itatu hala okutseyithilwa owala ombaadhilila kutya moshiwike twa taalela natu tameke okugandja iilongomwa yetu omanga inatu pyakudhulwa. Shika osha li ondungedhilaadhilo ombwaanawa ihe itayi e ta iizemo yasha molwaashoka aanamapya yetu kaye na omalandithilo giilongomwa yawo sho iiputudhilo yepangelo itayi landa oondya dhawo okupitila muAmta.”
Okwa lopotwa kutya uuministeli owala wEgameno oshowo wOpolisi owo hawu landa oondya dhawo okuza koAmta omanga iiputudhilo yimwe yepangelo inayi holola ohokwe ya sha.
Lucas okwa koleke koNamibian Sun kutya Etanga lyEgameno otali landele ookamba dhalyo iiyimati niihape okuza kuAmta omanga Opolisi nayo tayi landa iinima mbyoka okuza kuyo ihe nonando ongaaka etsokumwe lyawo naAmta inali manithwa natango.
“Onkene twa tegelela natango yalwe yiiyuthe kelombwelo lyOkabinete, naashoka otashi ka longa owala ngele iikondo yepangelo tayi landula elombwelo ndyoka. Oya pumbwa okutupa omisholondondo dhaashoka ya pumbwa opo tu vule okuya mekwatathano naanafaalama,” Lucas a popi. Itatu hala owala taye tu lombwele ombaadhilila kutya oya pumbwa shika omanga aanafaalama inaya ilongekidha nenge kaye na sha.”
Momasiku 26 gaFebruali omvula ya piti, minista Calle Schlettwein okwa shangele uuministeli, oongoloneya, oomayola yoondoolopa, aanashipundi yomalelo oshowo aanambelewa aakomeho teya tseyithile kombinga yontopolwa onti 73 yoPublic Procurement Act of 2015, moka mwa yelithwa kutya iiputudhilo yepangelo nayi kuthe oondya dhawo kaanafaalama yomoshilongo ihe nonando ongaaka Amta onkene ta nana nondatu okumona eyambidhidho.
Omvula ya piti, uuministeli wekondjitho lyoluhepo owa tindi okulanda epungu lyawo lyoprograma yombaanga yiikulya okuza kuAmta nomatompelo kutya ondando itayi vulika.
Oondya dhoprograma yombaanga yiikulya ohadhi landwa moostola.
ILENI NANDJATO
Sho aanafaalama taya ilongekidhile oshikako shiilonga yomomapya shomvula yo 2020, aanamapya moshitopolwa shonooli yoshilongo inaya mona natango elombwelo lyasha okuza kehangano lyaAmta kombinga yomaludhi nomwaalu gwoondya ndhoka dha pumbiwa kiiputudhilo yepangelo. Shoka osha hala okutya nonando okwa li kwa gandjwa elombwelo ndyoka kOkabinete kOshilongo, aalongi yomapya unene moshitopolwa shomonooli onkene ya taalela ompumbwe yomalanditho giilongomwa yawo yomomapya nenge okuza miikunino yawo. Momvula yo2014 Okabinete koshilongo oka gandja elombwelo koombelewa adhihe dhepangelo, iikondo niiputudhilo ya yama kepangelo opo ya kale taya landa oondya dhawo okuza kaanamapya yomoshilongo okupitila mehangano lyaAmta. Sylvanus Naunyango, omunashipundi gwoOlushandja Farmers Association, ongundu yaanafaalama aashona mboka ye na iikunino yawo pooha dhondama yaLushasha moshitopolwa shaMusati okwa popi kutya oya pyakudhukwa okulanditha iilandithomwa yawo kepangelo, ihe inaya mona natango elombwelo lya sha okuza kehangano lyaAmta.
“Otatu yambidhidha okuudha edhilaadhilo lyepangelo opo iiputudhilo yepangelo yi lande oondya okupitila muAmta molwaashoka omukalo ngoka otagu e ta po ongeshefa yiilongomwa yetu. Sigo onena inatu mona elombwelo lya sha na otwa pumbwa uuyelele omanga kuyele opo katu ka ndopeke epangelo,” Naunyango a popi.
“Itatu hala okutseyithilwa owala ombaadhilila kutya moshiwike twa taalela natu tameke okugandja iilongomwa yetu omanga inatu pyakudhulwa. Shika osha li ondungedhilaadhilo ombwaanawa ihe itayi e ta iizemo yasha molwaashoka aanamapya yetu kaye na omalandithilo giilongomwa yawo sho iiputudhilo yepangelo itayi landa oondya dhawo okupitila muAmta.”
Okwa lopotwa kutya uuministeli owala wEgameno oshowo wOpolisi owo hawu landa oondya dhawo okuza koAmta omanga iiputudhilo yimwe yepangelo inayi holola ohokwe ya sha.
Lucas okwa koleke koNamibian Sun kutya Etanga lyEgameno otali landele ookamba dhalyo iiyimati niihape okuza kuAmta omanga Opolisi nayo tayi landa iinima mbyoka okuza kuyo ihe nonando ongaaka etsokumwe lyawo naAmta inali manithwa natango.
“Onkene twa tegelela natango yalwe yiiyuthe kelombwelo lyOkabinete, naashoka otashi ka longa owala ngele iikondo yepangelo tayi landula elombwelo ndyoka. Oya pumbwa okutupa omisholondondo dhaashoka ya pumbwa opo tu vule okuya mekwatathano naanafaalama,” Lucas a popi. Itatu hala owala taye tu lombwele ombaadhilila kutya oya pumbwa shika omanga aanafaalama inaya ilongekidha nenge kaye na sha.”
Momasiku 26 gaFebruali omvula ya piti, minista Calle Schlettwein okwa shangele uuministeli, oongoloneya, oomayola yoondoolopa, aanashipundi yomalelo oshowo aanambelewa aakomeho teya tseyithile kombinga yontopolwa onti 73 yoPublic Procurement Act of 2015, moka mwa yelithwa kutya iiputudhilo yepangelo nayi kuthe oondya dhawo kaanafaalama yomoshilongo ihe nonando ongaaka Amta onkene ta nana nondatu okumona eyambidhidho.
Omvula ya piti, uuministeli wekondjitho lyoluhepo owa tindi okulanda epungu lyawo lyoprograma yombaanga yiikulya okuza kuAmta nomatompelo kutya ondando itayi vulika.
Oondya dhoprograma yombaanga yiikulya ohadhi landwa moostola.
ILENI NANDJATO
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article