China taka kwathela Namibia okupitila moFOCAC
China taka kwathela Namibia okupitila moFOCAC

China taka kwathela Namibia okupitila moFOCAC

China okwa popi kutya okwa hala okukwathela Namibia mokugamena iiyamakuti oshowo okukondjitha embugaleko neyambulepo lyeliko yoshilongo.
Catherine Sasman
Ominista yOmakwatathano goPaigwana, Netumbo Nandi-Ndaitwah oya popi kutya AaNamibia oya pumbwa okwiindungika kombinga yoForum on China-Africa Cooperation (FOCAC) oshowo okulandula omauyelele kehe tage ya po molwaashoka ekwatathano ndyoka otali gumu oonkalamwenyo dhawo.

China-Africa forum oyi li ekwatathano pokati kIigwana yaAfrika oshowo okuume yomayambulepo ihe China ota dhana onkandangala onene meyambulepo lyeliko muAfrika okuyeleka nomanenevi galwe.

Ngele tashi ya kiipindi, China oye ta dhana onkandangaa onene moNamibia na okwa pitilile South Afrika.

Ned Sibeya, omunambelewa omukomeho omukwatakanithi gwookuume komayambulepo moNational Planning Commission (NPC), okwa zimine kutya okwa kala omaupyakadhi nkene ooprograma moopoloyeka dha pewa omayambidhidho kuChina dha kala nokuungaungwa nadho monakuziwa.

Okwa popi kutya ngashiingeyi oya tula po omilandu dhimwe omipe, moka epangelo lyaNamibia oshowo lyaChina ga tsu kumwe opo kukwashilipalekwe kutya omahangano gaChina ngoka taga ka pitikwa okukutha ombinga moopoloyeka dhoka tadhi pewa omayambidhidho kuChina, omahangano owala ngoka giishangitha nale moshilongo, mwakwatelwa omahangano gaNamibia oshowo omahangano galwe ga za pondje yoshilongo.

Kombinga yiilongitho, okwa popi kutya okwa adhika etsokumwe opo iilongitho yomoshilongo oyo yi kale ponomola yotango.

“Kombinga yoopoloyeka tadhi gandjwa komahangano gaChina otatu pula elongelo kumwe lyomuhanga nomahangano gaNamibia.”

Omukomeho gwomakwatathano gopaigwana, moNust, Dr Marius Kudumo, okwa popi kutya Namibia oshowo iilongo yaAfrika yilwe inayi gandja uusama kuChina nenge kiilongo yilwe yopondje ngele omatsokumwe goludhi ndoka inaga gandja iizemo yuuwanawa wuthike pamwe koombinga adhihe.

“China oshowo iilongo yilwe oyi na omilandu dha yela kombinga yomakwatathano gawo naAfrika naashoka yahala okumona okuza momakwatathano ngoka,” Kudumo a popi.

Omukalelipo gwaChina moNamibia, Yang Yun okwa popi kutya omahwahwameko omanene otaga tulwa mekwatathano lyaNamibia naChina sha landula omutumba gwoFOCAC ngoka gwa ningilwa moBeijing omvula ya piti.

Okwa popi kutya China okwa pyakudhukwa okugandja omayambidhidho moshikondo shopaunamapya oshowo uutekinika paku tuma aatseyinawa muunamapya opo ya yambidhidhe etungo lyoopoloyeka oonene, okutula miilonga elongelokumwe lyopamudhingoloko, egameno lyiiyamakuti , ekeelelo lyembugaleko oshowo okugandja uunongo kombinga yomayambulepo.

Yun okwa popi kutya kohi yoFOCAC pokati kiilongo mbika iyali, okwa ziminwa opo aanambelewa yuunamiti oyendji yaChina ya tumwe moNamibia opo ya kwathele aakwashigwana mboka ye li mompumbwe.

Yun okwa gwedha po kutya China oku na omalalakano gokunkondopeka egameno nokugandja omadheulo kaanambelewa yekalekepo lyoompango.

Oopoloyeka ndhoka dha pewa omayambidhidho kohi yoFOCAC measures

Oskola yaChairman Mao Zedong, mOshitopolwa shaKhomas

Hardap aquaculture project, Hardap

Etungo lyoshipangelo mOmuthiya

Etungo lyoshitopolwa shotango oshowo oshitopolwa oshitiyali shendiki lyoNational Youth Training Centre moRietfontein

Visa sticker project

Egandjo lyoondya dhoshikukuta (2016, 2017)

Opoloyeka yiikwaniipangitho yomatengeneko gonkalo yombepo

Etungo lyoondjila monooli yoshilongo

Iikwaniipangitho yoshiputudhilo shaUnam mOngwediva

Etungo lyondjila yOnashikuvu, Tsumkwe oshowo Talismanus

Etungo lyooskola dhopevi oshowo etungulo lyoTsumkwe Combined School moshitopolwa shaShikoto oshowo Otjozondjupa

Ooprograma dhomayambulepo guunongo (AaNamibia ye vulithe pe 100 ohaya tumwa nokupewa omadheulo moChina kehe omvula)



Oopoloyeka ndhoka tadhi ka yambidhidhwa koFOCAC

Oshitopolwa oshitiyali B shondjika pokati kOvenduka nokapale koodhila dhaHosea Kutako International Airport ( shuule wookilometa 21.3 )

Etungo lyooskola ne muushayi oshowo omihandjo

Oosasiyona dhokuyakula omauyelele gosatellite

Etungo lyomagumbo moGobabis noGrootfontein

-Uuyelele mbuka owa gandjwa koNational Planning Commission



CATHERINE SASMAN

Comments

Namibian Sun 2024-05-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Sheffield United 0 vs 3 Tottenham Hotspur | Crystal Palace 5 vs 0 Aston Villa | Brentford 2 vs 4 Newcastle | Brighton 0 vs 2 Manchester United | Liverpool 2 vs 0 Wolves | Burnley 1 vs 2 Nottingham Forest | Luton Town 2 vs 4 Fulham | Manchester City 3 vs 1 West Ham | Arsenal 2 vs 1 Everton | Chelsea 2 vs 1 Bournemouth LaLiga: Barcelona 3 vs 0 Rayo Vallecano | Cadiz 0 vs 0 Las Palmas | Granada 1 vs 2 Celta Vigo | Mallorca 2 vs 2 Almería | Atletico Madrid 1 vs 4 Osasuna | Villarreal 4 vs 4 Real Madrid | Valencia 1 vs 3 Girona | Real Betis 0 vs 2 Real Sociedad | Athletic Club 2 vs 0 Sevilla | Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Inter Milan 1 vs 1 SS Lazio | Udinese 1 vs 1 Empoli | Monza 0 vs 1 Frosinone | Sassuolo 0 vs 2 Cagliari | Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City F1: Emilia Romagna GP First:Max Verstappen Red Bull 01:25:25 Second:Lando Norris McLaren + 00:00:00.725 Third:Charles Leclerc Ferrari + 00:00:07.916 Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19% Sport results: Premier League: Sheffield United 0 vs 3 Tottenham Hotspur | Crystal Palace 5 vs 0 Aston Villa | Brentford 2 vs 4 Newcastle | Brighton 0 vs 2 Manchester United | Liverpool 2 vs 0 Wolves | Burnley 1 vs 2 Nottingham Forest | Luton Town 2 vs 4 Fulham | Manchester City 3 vs 1 West Ham | Arsenal 2 vs 1 Everton | Chelsea 2 vs 1 Bournemouth LaLiga: Barcelona 3 vs 0 Rayo Vallecano | Cadiz 0 vs 0 Las Palmas | Granada 1 vs 2 Celta Vigo | Mallorca 2 vs 2 Almería | Atletico Madrid 1 vs 4 Osasuna | Villarreal 4 vs 4 Real Madrid | Valencia 1 vs 3 Girona | Real Betis 0 vs 2 Real Sociedad | Athletic Club 2 vs 0 Sevilla | Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Inter Milan 1 vs 1 SS Lazio | Udinese 1 vs 1 Empoli | Monza 0 vs 1 Frosinone | Sassuolo 0 vs 2 Cagliari | Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City F1: Emilia Romagna GP First:Max Verstappen Red Bull 01:25:25 Second:Lando Norris McLaren + 00:00:00.725 Third:Charles Leclerc Ferrari + 00:00:07.916 Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19%