Aanafaalama taya kongo egameno
Aanafaalama mboka ya taalela ngashiingeyI iiponokela yomiyonena oshowo uukongo waaheli paveta moofaalama dhawo otaya ningi oompangela dhokuyambulapo egameno lyawo, taya kwatelemo aaniilonga yawo.
Oonkundathana ndhoka odha li oshitopolwa shiikundanthana mbyoka ya ningwa pethimbo lyomutumba ngoka gwa ningwa mOmaandaha, gwoAgricultural Employers' Association
Faan Oosthuizen a za koIntelligence Support Against Poaching (ISAP) okwa popi kutya aaniilonga yomoofala ma taya vulu okukutha ombinga mekalekepo lyegameno ndyoka nenge okukala moshiponga shomiyonena ndhoka tadhi ningilwa oofaalama.
Okwa popi kutya uuna aanafaalama taya kutu miilonga aaniilonga aape naya kale nokuninga omapekaapeko tango kombinga yawo, yo taya tala woo uukwatya womuntu ngoka taya kutu.
Oosthuizen owa popi kutya aanafaalama naya kale haya kongo ombaapila yepopilo okuza kopolisi kutya omuntu ina longa oshimbuluma monkalamwenyo ye , uuna taya kutu aaniilonga aape. Okwa tsikile kutya aanafaalama naya ihumbatele nawa aaniilonga po tapu kala pe na esimanekathano pokati kawo.
Oosthuizen okwa tsu omuthindo kutya aanafaalama oya pumbwa okugamena oofaalama dhawo pamikalo dhili ne.
Okwa popi kutya egameno lyotango egumbo oshowo oalarm.
Egameno etiyali ondhalate tayi tulwa kegumbo oshoo kegumbo lyaaniilonga.
Egameno etitatu aantu mboka yeli meni lyofaalama omanga egameno etine olyaantu mboka yeli pondje yofaalama.
Pahapu dhe, oNamibia Agricultural Union (NAU) oyali ya kutha oshinakugwanithwa omathimbo ga piti gokuhwahwameka egameno na oya gandja omadheulo gegameno gopaali.
Schalk Pienaar a za kehangano lyoPupkewitz Holdings okwa popi kombinga yomaithano muunamapya, nankene oshikondo shoka shi na okunana aanyasha opo ya kuthe ombinga.
“Uunafaalama kawu shi owala iilonga ihe okutyapula woo shoka to ningi. Aanyasha ngashiingeyi ohaye shi ithana kutya iilonga iidhugu na otaya nyengwa okumona aaniilonga ya pyokoka molwaashoka oye li komakule koondoolopa na otashi pula iiyemo oyindji okutameka.”
“Otwa pumbwa okuninga oonkambadhala opo aanyasha ya holole ohokwe muunafaalama. Otwa pumbwa okutala kwaashoka tashi vulu okuyambulapo onkalo ndjoka opo yamone esimano nokukala negameno nonakuziwa.”
Omutumba ngoka ogwa zimine opo aakokele ya gandje oofaalama dhawo momake gaanyasha , molwaashoka ekoko lyopaliko niiyemo muunafaalama osha simana noonkondo kaanafaaama mboka aanyasha.
Omukomeho gwoIJG Namibia, René Olivier okwa popi kutya oofalalam ongeshefa noongeshefa odha pumbwa okukala odhi na ongushu.
Pahapu dhaOlivier itaya vulu okukondolola iinima yilwe ngaashi oshikukuta, ondando yonyama oshowo onklao yomepo, ihe otaya vulu okukondolola oofaalama dhawo.
Helmut Förtsch okwa hogulululwa a ninge omunashipundi gwoAEA lyomutumba ngoka.
ELLANIE SMIT
Oonkundathana ndhoka odha li oshitopolwa shiikundanthana mbyoka ya ningwa pethimbo lyomutumba ngoka gwa ningwa mOmaandaha, gwoAgricultural Employers' Association
Faan Oosthuizen a za koIntelligence Support Against Poaching (ISAP) okwa popi kutya aaniilonga yomoofala ma taya vulu okukutha ombinga mekalekepo lyegameno ndyoka nenge okukala moshiponga shomiyonena ndhoka tadhi ningilwa oofaalama.
Okwa popi kutya uuna aanafaalama taya kutu miilonga aaniilonga aape naya kale nokuninga omapekaapeko tango kombinga yawo, yo taya tala woo uukwatya womuntu ngoka taya kutu.
Oosthuizen owa popi kutya aanafaalama naya kale haya kongo ombaapila yepopilo okuza kopolisi kutya omuntu ina longa oshimbuluma monkalamwenyo ye , uuna taya kutu aaniilonga aape. Okwa tsikile kutya aanafaalama naya ihumbatele nawa aaniilonga po tapu kala pe na esimanekathano pokati kawo.
Oosthuizen okwa tsu omuthindo kutya aanafaalama oya pumbwa okugamena oofaalama dhawo pamikalo dhili ne.
Okwa popi kutya egameno lyotango egumbo oshowo oalarm.
Egameno etiyali ondhalate tayi tulwa kegumbo oshoo kegumbo lyaaniilonga.
Egameno etitatu aantu mboka yeli meni lyofaalama omanga egameno etine olyaantu mboka yeli pondje yofaalama.
Pahapu dhe, oNamibia Agricultural Union (NAU) oyali ya kutha oshinakugwanithwa omathimbo ga piti gokuhwahwameka egameno na oya gandja omadheulo gegameno gopaali.
Schalk Pienaar a za kehangano lyoPupkewitz Holdings okwa popi kombinga yomaithano muunamapya, nankene oshikondo shoka shi na okunana aanyasha opo ya kuthe ombinga.
“Uunafaalama kawu shi owala iilonga ihe okutyapula woo shoka to ningi. Aanyasha ngashiingeyi ohaye shi ithana kutya iilonga iidhugu na otaya nyengwa okumona aaniilonga ya pyokoka molwaashoka oye li komakule koondoolopa na otashi pula iiyemo oyindji okutameka.”
“Otwa pumbwa okuninga oonkambadhala opo aanyasha ya holole ohokwe muunafaalama. Otwa pumbwa okutala kwaashoka tashi vulu okuyambulapo onkalo ndjoka opo yamone esimano nokukala negameno nonakuziwa.”
Omutumba ngoka ogwa zimine opo aakokele ya gandje oofaalama dhawo momake gaanyasha , molwaashoka ekoko lyopaliko niiyemo muunafaalama osha simana noonkondo kaanafaaama mboka aanyasha.
Omukomeho gwoIJG Namibia, René Olivier okwa popi kutya oofalalam ongeshefa noongeshefa odha pumbwa okukala odhi na ongushu.
Pahapu dhaOlivier itaya vulu okukondolola iinima yilwe ngaashi oshikukuta, ondando yonyama oshowo onklao yomepo, ihe otaya vulu okukondolola oofaalama dhawo.
Helmut Förtsch okwa hogulululwa a ninge omunashipundi gwoAEA lyomutumba ngoka.
ELLANIE SMIT
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article