Aalongi yomahangu kaye na ongeshefa
Aalongi yomahangu kaye na ongeshefa

Aalongi yomahangu kaye na ongeshefa

Ehangano lyoAgro Marketing and Trading Agency, ndyoka olyo owala li li omulandi gwomahangu okuza kaanamapya moshilongo, inali mona iimaliwa yokulanda omahangu okuza kuuministeli wuunamapya nuumvo.
Ileni Nandjato
Okutameka omwedhi Juni, aanamapya oyendji oya mbombolokele koombelewa dhoAgro Marketing and Trading Agency (AMTA) opo ya vule okulanditha po omahangu gawo ihe oya shunithwa ko nokulombwelwa kutya AMTA ita landa omahangu nuumvo.

Onzo yimwe moAMTA oya lombwele oNamibian Sun kutya ohaya landa omahangu shito pehala lyuuministeli, ihe nuumvo uuministeli mboka inawu gandja iimaliwa yokulanda omahangu.

Aanafaalama oya tameke okwiishangitha opo ya landithe omahangu gawo koAMTA nuumvo muMei.

Shito AMTA oha gandja oshimaliwa shooN$5 400 motona yomahangu nenge ooN$5.40 mokilograma yimwe.

Aanafaalama mboka ya kala okulanditha omahangu gawo koAMTA uule woomvula hetatu dha piti inaya nyanyukwa taya popi kutya oya longa nuudhiginini opo yamone eteyo tali shambula yo ya vule okulanditha po omahangu gawo gamwe.

Omunambelewa gwoAMTA, Meke Namindo okwa koleke kutya oya li ya tegelela omwaalu guli pombanda gwomahangu nepungu nuumvo sha landula e yo pombanda lyaalandithi oshowo eteyo ewanawa.

Okwa tindi okugandja uuyelel ewa gwedhwa po na okwa ukitha omapulo kuuministei wuunamapya.

Uumiinisteli inawu yamukula komapulo ngoka wa ningilwa.

“Omvula ya piti onda landitha ootona 300 dhiilya koAMTA naashoka osha tsu ndje omukumo opo ndi longe nuudhiginii. Nuumvo onda mbalipaleke omwaalu ngoka na onde ya tseyithile muMei kutya ondi na omahangu taga landithwa,” Setson Absalom a popi.

“Onda uvu nayi konima yeteyo shoAMTA a tseyithilendje kutya itaya landa omahangu nuummvo. Onda uvu nayi noonkondo molwaashoka elanditho ndyoka olyo owala lya li einekelo lyandje.”

AMTA oku na oompungulilo dhomahangu nepungu moTsandi, Okongo, Omuthiya, Rundu oshowo Katima Mulilo hoka aanafaalama haya kalanditha iilongomwa yawo.

Momvula yo 2010, AMTA okwa landa ootona 240 dhomahangu, momvula yo 2011 ootona 742, momvula yo 2012 ootona 504, momvula yo 2013 ootona 175, mo 2014 ootona 486, mo 2015 ootona 61 omanga omvula ya piti ya landa ootona 1 500.

Omvula ya piti menindjela gwiilonga moompungulilo dhoondya dhaAMTA, Wilhelmina Handunge, okwa lombwele oNamibian Sun kutya konima nkene ya tameke okulanda omahangu mo 2010 omvula ya piti opo owala yalanda omwaalu omunene gwootona dhomahangu, sho ya landa ootona dhi li 1 500 okuza kaanamapya yomoshitopolwa sha Zambezi, Kavango East and West, Ohangwena, Oshikoto, Oshana oshowo Omusati.

Okwa popi kutya aanamapya oya yambulapo ongushu yomahangu gawo, ndjoka yi li iipumbiwa kehangano lyoAMTA ngele tashi ya kokulanda omahangu. Kansela gwoshikandjohogololo shaKongo, Fanuel Ndadi, okwa popi kutya aanamapya yamwe otaya yi kombelewa ye taya pula kutya AMTA ota tameke okulanda omahangu uunake. Ndadi okwa popi kutya ke shi shoka tashi kateke AMTA.

“Ngele AMTA okwa ndopa okuland0 aomahangu nuumvo, nena omahangu ogendji otaga ka hepa. Ondi shi shi kutya ihaya landa po omahangu agehe ihe uuna ya landa otashi kwathele molwaashoka ngoka ogo owala omalandithilo gaanamapya.”

Pauyelele mboka wa gandjwa koNamibia Agronomic Board, omahangu, ogeli oondya dhaakwashigwana oyendji moshilongo, ya kalela po oopresenda 50 dhomwaalu gwaakwashigwana moshilongo. Omahangu ohaga longwa miitopolwa yoonooli nopokati koshilongo oshowo moKavango.

Aanafaalama oyendji monooli yaNamibia oyamwe po yomaAfrika mboka ya totopo omukalo gwokupungula omahangu gawo miipungulwa ya tungwa po miiti, na otayi vulu okupungula omahangu uule woomvula ntano.

Pamagwedhelepo goNAB, omahangu oga tulwa pamushangwa gwepangelo momasiku 15 gaMei mo 2008 nokukwashilipalkea kutya okutameka aluhe mesiku lyotango lyaJuli kehe omvula inaku pitikwa ekutho lyomahangu nenge eeto lyomahangu moshilongo sigo omahangu ngoka ga longwa moshilongo ga landithwa po.

Oprogramma yoMahangu Development Plan for 2010 to 2013 oya tulwa miilonga opo yi vule okuyambidhidha oshikondo shelongo lyomahangu moNamibia.

ILENI NANDJATO

Comments

Namibian Sun 2024-05-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

LaLiga: Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Sassuolo 0 vs 2 Cagliari | Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City F1: Emilia Romagna GP First:Max Verstappen Red Bull 01:25:25 Second:Lando Norris McLaren + 00:00:00.725 Third:Charles Leclerc Ferrari + 00:00:07.916 Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19% Sport results: LaLiga: Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Sassuolo 0 vs 2 Cagliari | Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City F1: Emilia Romagna GP First:Max Verstappen Red Bull 01:25:25 Second:Lando Norris McLaren + 00:00:00.725 Third:Charles Leclerc Ferrari + 00:00:07.916 Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19%