• Home
  • LOCAL NEWS
  • Aakwashigwana taya yambulwapo okupitila momahala ga gamenwa
Aakwashigwana taya yambulwapo okupitila momahala ga gamenwa
Aakwashigwana taya yambulwapo okupitila momahala ga gamenwa

Aakwashigwana taya yambulwapo okupitila momahala ga gamenwa

Monena Namibia okwa gwedha komusholondondo gwe gwomahala ngoka ga gamenwa na ngashiingeyi okuna omahala ngoka geli 83, ga nuninwa okukondjitha oluhepo nokuyambulapo aakwashigwana.
Ellanie Smit
Okutameka ohela Namibia ota kala e na omahala gaakwashigwana ga gamenwa ga thika po-83 moshilongo ashihe, sho komusholondondo gwomahala ngoka gwa gwedhwa ehala eti-83 moshitopolwa shaKavango West.

Ehala ndyoka epe otali ithanwa Maurus Nekauro Conservancy, tali adhika momudhingoloko gwaMusese moshitopolwa shoka.

Pahapu dhomupevi minista gwomidhongoloko, Tommy Nambahu, ehala ndyoka otali tseyithwa momushangwa gwopapangelo oshiwike shika kUuministeli wUuyuuki, ngaashi sha ziminwa kUuministeli wOmidhingoloko.

Etseyitho lyehala ndyoka o;ya ningitha oshilongo shikale shin a omahala ga gamenwa gaakwashigwana geli o-83.

Omahala gagamenwa gaakwashigwana ngoka ga shangithwa otaga gandja uuwanawa kaakwashigwana oyendji unene momikunda niitopolwa yomuushayi, pakugandja oompito dhiilonga, iiyemo, oopoloyeka dhopashigwana oshowo omauwanawa galwe.

Muule woomvula dha piti, iiyemo ya monika okuza momahala ngoka oya londo pombanda okuza petata lyomiliyona mo-1998 okuya poomiliyona 102 momvula yo-2015.

Okwa totwa oompito dhiilonga dha thika po-5116.

Olopota oya tsikile kutya moomiliyona 102, oshikondo shomidhingoloko osha mono oomiliyona 53.6, omanga aakwashigwana aakalimo momahala ngoka ya mono oomiliyona 46.8 okuza mondjambi, momatalelepo nuukongo omanga oshimaliwa shoomiliyona yimwe sha monika okuza miimeno niilonga yokomake.

Oomiliyona dha thika pu-8.9 odha topolelwa po aakwashigwana mboka yeli aakalimo yomomahala ngoka nokulongithwa mokuyambidhidha oopoloyeka dhaakwashigwa.

Nambahu okwa popi ngaaka pethimbo kwa patululwa omutumba gwoNorth East Conservancy Regional Chairperson Forum, ta popi kutya Namibia okwa mono esimano enene muuyuni omolwa oompangela dhe ndhoka dhokutotapo omahala ngoka ga nuninwa okukondjitha oluhepo mokati kaakwashigwana ye.

Okwa popi woo kombinga yomalunduluko omanene ngoka ga ningwa koopoloyeka ndhoka moshitopolwa ngashi Zambezi, Kavango East noKavango West, noopoloyeka ndhoka otadhi tsikile nokulundulula oonkalamwenyo dhakwashigwana.

Okwa popi kutya moshitopolwa shaZambezi oBamunu Conservancy oyeshi pondola okugandja olusheno komikunda ndhoka tadhi adhika popepi nehala ndyoka. Omahala gamwe ngaashi Sobbe, Wuparo, Sikunga, Mayuni noKwandu nago oga landula oshiholelwa shoka.

Nambahu okwa tsikile kutya oBamunu Conservancy oya landa woo embakumbaku ndyoka lya nuninwa okukwatha aakwashigwana muunamapya. Lusese Conservancy oya manitha etungo lyoskola nomuhandjo ngoka tagu ka kala naanona yaanaskola ya thika po-50 moLusese Combined School.

Omupevi minista okwa tsikile kutya oopoloyeka odhindji odha futile woo aanaskola momailongo gawo.

MoKavango East, oGeorge Mukoya Conservancy oya landele aakwashigwana iikombo opo ya vule okuninga uunafaalama. Oya gandja woo omeya gayela kaakwashigwana oshowo omeya gokutekela iikunino.

Mudumu Nyangana conservancy nayo okwa lopotwa woo ya gandja omeya gokunwa kaakwashigwana momudhingoloko gwawo.

Nambahu okwa popi kutya omahala ngoka itaga pingenepo opoloyeka dhopamudhigululwakalo ihe oga nuninwa okugandja oompito dhopaaliko kaakwashigwana.

Nambahu okwa pula aakwashigwana ya tsikile nokukwata nawa oopoloyeka momahala gawo ngoka nokuyambulapo woo omahala yo ya vule okutsikila nokumona omauwanawa ngoka moonkambadhala dhokukaleka kokule oluhepo nokuyambulapo oshilongo.



ELLANIE SMIT

Comments

Namibian Sun 2024-05-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

LaLiga: Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19% Sport results: LaLiga: Deportivo Alaves 1 vs 0 Getafe | Real Sociedad 1 vs 0 Valencia | Almería 0 vs 2 Barcelona | Las Palmas 2 vs 2 Real Betis SerieA: Torino 3 vs 1 AC Milan | Lecce 0 vs 2 Atalanta | Fiorentina 2 vs 2 Napoli European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City English Championship: Southampton 3 vs 1 West Bromwich Albion | Leeds United 4 vs 0 Norwich City Weather: Katima Mulilo: 11° | 31° Rundu: 9° | 30° Eenhana: 11° | 31° Oshakati: 12° | 31° Ruacana: 12° | 31° Tsumeb: 13° | 29° Otjiwarongo: 12° | 27° Omaruru: 14° | 29° Windhoek: 12° | 26° Gobabis: 13° | 27° Henties Bay: 20° | 36° Wind speed: 27km/h, Wind direction: E, Low tide: 07:06, High tide: 13:28, Low Tide: 19:06, High tide: 01:31 Swakopmund: 20° | 26° Wind speed: 25km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:04, High tide: 13:26, Low Tide: 19:04, High tide: 01:29 Walvis Bay: 22° | 33° Wind speed: 25km/h, Wind direction: SE, Low tide: 07:04, High tide: 13:25, Low Tide: 19:04, High tide: 01:28 Rehoboth: 12° | 27° Mariental: 15° | 29° Keetmanshoop: 18° | 30° Aranos: 15° | 29° Lüderitz: 16° | 35° Ariamsvlei: 18° | 32° Oranjemund: 13° | 33° Luanda: 24° | 26° Gaborone: 14° | 27° Lubumbashi: 11° | 26° Mbabane: 12° | 25° Maseru: 8° | 24° Antananarivo: 15° | 22° Lilongwe: 13° | 26° Maputo: 20° | 27° Windhoek: 12° | 26° Cape Town: 14° | 21° Durban: 17° | 28° Johannesburg: 15° | 24° Dar es Salaam: 24° | 32° Lusaka: 13° | 25° Harare: 12° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.01 | EUR to NAD 19.73 | CNY to NAD 2.51 | USD to NAD 18.15 | DZD to NAD 0.13 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.3 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.55 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.22 | USD to DZD 134.35 | USD to AOA 847.42 | USD to BWP 13.49 | USD to EGP 46.86 | USD to KES 130.48 | USD to NGN 1467 | USD to ZAR 18.15 | USD to ZMW 25.45 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 79530.63 Up +0.03% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1754.58 Up +0.81% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13426.13 Up +0.11% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 26142.84 Up +3.27% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9151.06 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 414.72/OZ UP +1.55% | Copper US$ 5.04/lb UP +4.12% | Zinc US$ 3 059.30/T UP 0.11% | Brent Crude Oil US$ 84.28/BBP UP +0.60% | Platinum US$ 1 084.88/OZ UP +2.19%