Uufuthi weemboola wa kotha epangelo oomiliona ntano
Eyako tali koloteke epangelo
Epangelo olya kenyanana molwa aakwashigwana mboka taya teya oomboola momikunda noku yaka iilongitho yadho.
Uuministeli wuunamapya owa longitha oomiliona dhi vule N$5 momumvo gwoshimaliwa gwapiti opo wu lande iilongitho ya yakwa koomboola dha fulwa miitopolwa Zambezi, Kunene nOhangwena.
Omwaalu otaku tiwa omunene oshoka hayiitopolwa ayihe ya gandja omiyalu kuuministeli pethimbo omapulapulo kombinga yuufuthi mbuka ga ningwa.
Oshikwawo, aanafaalama ye na oombola dhopaumwene nayo oye ehamekwa kwaashoka epangelo tali ti elyenge lyuufuthi.
Omiyalu dhiitopolwa itatu odha gandjwa komupopoliko guuministeli wuunamapya Jona Musheko, ngoka a ti uufuthi wiitopolwa yomboola owa vuka nowa pumbwa okuungaungiwa nawo.
Ope na oolopota dhopolisi dhaafekelwa ya tulwa miipandeko.
Shi ikolela kuuyelele wa gandjwa, momumvo gwoshimaliwa 2023/2024, konyala oopomba dhoombola 15 odha yakwa moshitopolwa shaHangwena, 17 moshitopolwa shaZambezi no19 moshitopolwa shaKunene.
Iitopolwa mbika yimwe yomiitopolwa yaa na omeya ga yela noonkambadhala dhepangelo okukandula po omukundu nguka ohadhi yi wa moshipala, oombudhi ohadhi yaka po iilongitho mbika nokuyi landitha po.
Ohashi pula epangelo konyala N$80 000 okulandulula opomba yomboola noN$20 000 okulongulula omboola.
Kakele koopomba dhoomboola tadhi yakwa po, oombudhi otadhi yaka po wo omayaha golusheno lwoketango (solar panel).
Onkene Musheko okwa ti uufuthi woopomba dhomboola nomayaha golusheno lwoketango otaga limbilike noonkondo.
“Uufuthi woopomba dhoombola nomayaha golusheno lwoketango poombola otaku limbilike. Uudhudhu mbuka kau li owala moshitopolwa shimwe ihe omiitopolwa oyindji,” Musheko okwa ti.
“Oshiyemateka kutya uudhudhu mbuka otau kala noku tu shunitha monima moonkambadhala dhokwandjaganeka omeya kiitopolwa yokuushayi.
“Sho tatu tsikile noku andjaganeka omeya, otatu indile oshigwana shi tale ko oonzo dhomeya ndhika onga dhawo yene, noku dhi tonatela, nokukwashilipaleka kutya itadhi yonagulwa nenge dhi yakwe po.
“Otu shi shi nawa pe na aalandi notwa hala okulondodha mboka taa landa iinima ya yakwa ye shi hulithe po. Otatu kala nokulongela kumwe nopolisi yaNamibia tu kwashilipaleke oombudhi odha mangwa po.”
Poompito odhindji, oopomba dhomeya ohadhi yakwa miitopolwa moka omeya taga nyangwanyangwa.
Mumvogu Namibian Sun okwa lopotwa nkene oombudhi dha yaka oopomba dhomeya moKavango Uuzilo naKavango Uuninginino.
LwopuJuni mumvogu, Kavango Uuninginino okwa landulula oopomba dhomeya 15 ndhoka dha yakwa po.
Nokwaa na ohenda naakalimo omayovi ya hupa momboola, aafuthi haa yaka po oopomba otaa thiminike aakalimo ye ende iinano ya ka teke koombola nenge kondungu dhilwe omanga aakalimo yomomudhingoloko gwaKavango otaa longitha omeya gomulonga gwaKavango ga kaka.
Oopomba dhomeya dha yakwa miitopolwa Ohangwena, Kavango Uuninginino naKavango Uuzilo, otaku fofodholwa omutse ominene( oomatermind) muufuthi mbuka woopomba dhoomboola aanafaalama Aanamibia ye na oofaalama moAngola nohaa tumu aakalimo ya yake momudhingoloko dhawo.
Mehuliloshiwike, Omuprima minista, Saara Kuugongelwa-Amadhila mokugandja kwe oomboola moshitopolwa shaHangwena okwi indile aakalimo ya tonatela oomboola noku yandwe eyonagulo lyadho.
[email protected]
Omwaalu otaku tiwa omunene oshoka hayiitopolwa ayihe ya gandja omiyalu kuuministeli pethimbo omapulapulo kombinga yuufuthi mbuka ga ningwa.
Oshikwawo, aanafaalama ye na oombola dhopaumwene nayo oye ehamekwa kwaashoka epangelo tali ti elyenge lyuufuthi.
Omiyalu dhiitopolwa itatu odha gandjwa komupopoliko guuministeli wuunamapya Jona Musheko, ngoka a ti uufuthi wiitopolwa yomboola owa vuka nowa pumbwa okuungaungiwa nawo.
Ope na oolopota dhopolisi dhaafekelwa ya tulwa miipandeko.
Shi ikolela kuuyelele wa gandjwa, momumvo gwoshimaliwa 2023/2024, konyala oopomba dhoombola 15 odha yakwa moshitopolwa shaHangwena, 17 moshitopolwa shaZambezi no19 moshitopolwa shaKunene.
Iitopolwa mbika yimwe yomiitopolwa yaa na omeya ga yela noonkambadhala dhepangelo okukandula po omukundu nguka ohadhi yi wa moshipala, oombudhi ohadhi yaka po iilongitho mbika nokuyi landitha po.
Ohashi pula epangelo konyala N$80 000 okulandulula opomba yomboola noN$20 000 okulongulula omboola.
Kakele koopomba dhoomboola tadhi yakwa po, oombudhi otadhi yaka po wo omayaha golusheno lwoketango (solar panel).
Onkene Musheko okwa ti uufuthi woopomba dhomboola nomayaha golusheno lwoketango otaga limbilike noonkondo.
“Uufuthi woopomba dhoombola nomayaha golusheno lwoketango poombola otaku limbilike. Uudhudhu mbuka kau li owala moshitopolwa shimwe ihe omiitopolwa oyindji,” Musheko okwa ti.
“Oshiyemateka kutya uudhudhu mbuka otau kala noku tu shunitha monima moonkambadhala dhokwandjaganeka omeya kiitopolwa yokuushayi.
“Sho tatu tsikile noku andjaganeka omeya, otatu indile oshigwana shi tale ko oonzo dhomeya ndhika onga dhawo yene, noku dhi tonatela, nokukwashilipaleka kutya itadhi yonagulwa nenge dhi yakwe po.
“Otu shi shi nawa pe na aalandi notwa hala okulondodha mboka taa landa iinima ya yakwa ye shi hulithe po. Otatu kala nokulongela kumwe nopolisi yaNamibia tu kwashilipaleke oombudhi odha mangwa po.”
Poompito odhindji, oopomba dhomeya ohadhi yakwa miitopolwa moka omeya taga nyangwanyangwa.
Mumvogu Namibian Sun okwa lopotwa nkene oombudhi dha yaka oopomba dhomeya moKavango Uuzilo naKavango Uuninginino.
LwopuJuni mumvogu, Kavango Uuninginino okwa landulula oopomba dhomeya 15 ndhoka dha yakwa po.
Nokwaa na ohenda naakalimo omayovi ya hupa momboola, aafuthi haa yaka po oopomba otaa thiminike aakalimo ye ende iinano ya ka teke koombola nenge kondungu dhilwe omanga aakalimo yomomudhingoloko gwaKavango otaa longitha omeya gomulonga gwaKavango ga kaka.
Oopomba dhomeya dha yakwa miitopolwa Ohangwena, Kavango Uuninginino naKavango Uuzilo, otaku fofodholwa omutse ominene( oomatermind) muufuthi mbuka woopomba dhoomboola aanafaalama Aanamibia ye na oofaalama moAngola nohaa tumu aakalimo ya yake momudhingoloko dhawo.
Mehuliloshiwike, Omuprima minista, Saara Kuugongelwa-Amadhila mokugandja kwe oomboola moshitopolwa shaHangwena okwi indile aakalimo ya tonatela oomboola noku yandwe eyonagulo lyadho.
[email protected]
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article