Ongwediva ya pititha ontengenekothaneko yawo
Elelo lyOndoolopa yaNgwediva olya pititha mEtiyali ontengenekothaneko yalyo yoomiliona N$205 omomumvo gwoshimaliwa gwo2025/26.
Ontengenekothaneko ndjika oya tegelela eziminino lyUuministeli wOmapendulopo gIilando nOmikunda.
Pethimbo ta gandja ontengekothaneko ndjika, mayola gwaNgwediva Taarah Shalyefu okwa ti ontengenekothaneko otayi ka yambidhidhwa pashimaliwa niimaliwa yoomiliona N$121.8 tadhi zi moshiketha shepangelo, oshimaliwa shomiliona 3 sha za melanditho lyoopolota N$3, oshimaliwa shomiliona N$3.2 sha galulilwa elelo noshowo omakwatho ga kepangelo gongushu yomiliona N$8.
Shalyefu okwa ti kutya ontengekothaneko yokomumvo yomomumvo gwoshimaliwa 2025/26 oya tungwa shi ikolela komukandauvaneko gwongundu yoSwapo gwomo2024 noshowo kondungedhiladhilo yoku gu tulitha miilonga. Okwa ti Elelo otali tala tango koopoloyeka dha simana dhomapendulopo ngaashi egandjo lyevi, okuyakula oshigwana, okutunga ombelewa dhi ili nodhi ili, okwoopaleka nokugandja omayakulo gopamuthika gwopashinanena, okulanda omashina niilongitho, okufuta aantu mboka taya tembudhwa momapya gawo niisimanitsa yilwe oyindji. “Ongoshitopolwa sheitulomo lyetu niilonga yetu okweendeleka egandjo lyevi, elelo otali ka longitha omikalo dha yooloka okukandula po omikundu ndhika.
“Shika osha kwatela mo okugandja oopolota 275 dhaa na omayakulo gasha, tadhi pewa ehangano lyoNHE, okugandja evi lyaa na omayakulo gasha kehangano lyoDevelopment Workshop Namibia, evi ndjoka tali gwana oopolota 200 dhuunene wopokati, okugandja oopolota 75 kaa dhi na omayakulo noshowo dhimwe dhi na omayakulo kaatungi yomagumbo nokugandja woo oopolota 150 kehangano lyoShack Dwellers Federation of Namibia,” Shalyefu a ti.
Sho ondoolopa tayi kambadhala nokuhuma komeho, okwa holola iilanduli yomukithi gwoCovid-19 noshowo ekoko lyeliko tali ende kashona, okwa ndhindhilike wo omwaalu gwaantu ye na oondjo dhamuni taya indjipala esiku nesiku.
“Moomvula ntano dha landulathana, iifuta yamuni itayi gwedhelwa natango, nonande ofuto yomeya otayi vulu okulunduluka kashona ngele ehangano lyoNamWater lya gwedhele ofuto yomeya,” Shalyefu a ti.
Egandjo lyomayakulo
Okwa ti kutya momalukanda ogendji gomOngwediva kamu na omatungo nomayakulo ga simana, onkene oshigwana osha kala nokuholola ompumbwe yasho miigongi nelelo, mookundathana noshigwana nokulongitha woo omalungula.
Okwa ti okwoopaleka oopate okwo natango oshisimanitsa kelelo nokwa pewa oomiliona N$46 momumvo gwoshimaliwa 2025/ 2026.
Shalyefu okwa ti eyambulopo lyomaudhano nokutunga omandiki gomainyanyudho, osho shimwe shomiitopolwa ya simana mepangelo ndika noshowo melelo lyondoolopa yaNgwediva. “Etungo lyuupale womaudhano wa yooloka mosenda yimwe noshowo etungo lyOkapale kOmainyanyudho koExtension 11 otali ende nawa.
Oshimaliwa shoomiliona N$4,3 oshi itulilwa opo shi tungithwe Uupale womaudhano wa yooloka mendiki limwe omanga oomiliona N$3 otadhi ka tungitha Okapale kOmainyanyudho,” okwa ti.
Shalyefu okwa kolekulula eitulomo lyondoolopa mokutula miilonga nawa omathaneko noopoloyeka dhalyo. Okwa ti oondjo ndhoka aantu ya li inaya fut muni sigo ometi-30 Apilili, N$81 691 124, ta ti shika oshe etwa komashongo gopankalathano-mahupilo ngoka twa taalela.
Shalyefu okwi indile Aangwediva ya fute oondjo dhawo, ta ti eyokomeho lyondoolopa olye egamena lela keitulomo lyaayakulwa mokufuta nondjungu omayakulo ngoka haya pewa. - [email protected]
Ontengenekothaneko ndjika oya tegelela eziminino lyUuministeli wOmapendulopo gIilando nOmikunda.
Pethimbo ta gandja ontengekothaneko ndjika, mayola gwaNgwediva Taarah Shalyefu okwa ti ontengenekothaneko otayi ka yambidhidhwa pashimaliwa niimaliwa yoomiliona N$121.8 tadhi zi moshiketha shepangelo, oshimaliwa shomiliona 3 sha za melanditho lyoopolota N$3, oshimaliwa shomiliona N$3.2 sha galulilwa elelo noshowo omakwatho ga kepangelo gongushu yomiliona N$8.
Shalyefu okwa ti kutya ontengekothaneko yokomumvo yomomumvo gwoshimaliwa 2025/26 oya tungwa shi ikolela komukandauvaneko gwongundu yoSwapo gwomo2024 noshowo kondungedhiladhilo yoku gu tulitha miilonga. Okwa ti Elelo otali tala tango koopoloyeka dha simana dhomapendulopo ngaashi egandjo lyevi, okuyakula oshigwana, okutunga ombelewa dhi ili nodhi ili, okwoopaleka nokugandja omayakulo gopamuthika gwopashinanena, okulanda omashina niilongitho, okufuta aantu mboka taya tembudhwa momapya gawo niisimanitsa yilwe oyindji. “Ongoshitopolwa sheitulomo lyetu niilonga yetu okweendeleka egandjo lyevi, elelo otali ka longitha omikalo dha yooloka okukandula po omikundu ndhika.
“Shika osha kwatela mo okugandja oopolota 275 dhaa na omayakulo gasha, tadhi pewa ehangano lyoNHE, okugandja evi lyaa na omayakulo gasha kehangano lyoDevelopment Workshop Namibia, evi ndjoka tali gwana oopolota 200 dhuunene wopokati, okugandja oopolota 75 kaa dhi na omayakulo noshowo dhimwe dhi na omayakulo kaatungi yomagumbo nokugandja woo oopolota 150 kehangano lyoShack Dwellers Federation of Namibia,” Shalyefu a ti.
Sho ondoolopa tayi kambadhala nokuhuma komeho, okwa holola iilanduli yomukithi gwoCovid-19 noshowo ekoko lyeliko tali ende kashona, okwa ndhindhilike wo omwaalu gwaantu ye na oondjo dhamuni taya indjipala esiku nesiku.
“Moomvula ntano dha landulathana, iifuta yamuni itayi gwedhelwa natango, nonande ofuto yomeya otayi vulu okulunduluka kashona ngele ehangano lyoNamWater lya gwedhele ofuto yomeya,” Shalyefu a ti.
Egandjo lyomayakulo
Okwa ti kutya momalukanda ogendji gomOngwediva kamu na omatungo nomayakulo ga simana, onkene oshigwana osha kala nokuholola ompumbwe yasho miigongi nelelo, mookundathana noshigwana nokulongitha woo omalungula.
Okwa ti okwoopaleka oopate okwo natango oshisimanitsa kelelo nokwa pewa oomiliona N$46 momumvo gwoshimaliwa 2025/ 2026.
Shalyefu okwa ti eyambulopo lyomaudhano nokutunga omandiki gomainyanyudho, osho shimwe shomiitopolwa ya simana mepangelo ndika noshowo melelo lyondoolopa yaNgwediva. “Etungo lyuupale womaudhano wa yooloka mosenda yimwe noshowo etungo lyOkapale kOmainyanyudho koExtension 11 otali ende nawa.
Oshimaliwa shoomiliona N$4,3 oshi itulilwa opo shi tungithwe Uupale womaudhano wa yooloka mendiki limwe omanga oomiliona N$3 otadhi ka tungitha Okapale kOmainyanyudho,” okwa ti.
Shalyefu okwa kolekulula eitulomo lyondoolopa mokutula miilonga nawa omathaneko noopoloyeka dhalyo. Okwa ti oondjo ndhoka aantu ya li inaya fut muni sigo ometi-30 Apilili, N$81 691 124, ta ti shika oshe etwa komashongo gopankalathano-mahupilo ngoka twa taalela.
Shalyefu okwi indile Aangwediva ya fute oondjo dhawo, ta ti eyokomeho lyondoolopa olye egamena lela keitulomo lyaayakulwa mokufuta nondjungu omayakulo ngoka haya pewa. - [email protected]
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article