Omuniilonga a sa ondjala ita vulu okulonga sha- omupresidente
Omupresidente Netumbo Nandi-Ndaitwah okwa londodha oshigwana moshiwike sha zi ko kutya aaniilonga ya sa ondjala noya hepa itaya vulu okukwatha oshilongo shi koke paliko nokuhuma komeho.
Ta popitha oshigwana pethimbo lyedhimbuluko lyEsiku lyAaniilonga mokapale koIndependence mOshakati mEtine, omupresidente okwi indile aakuthimbinga moshikondo shaaniilonga ya kwashilipaleke kutya aaniilonga otaya futwa oondjambi dhi li nawa. Okwa tsu omukumo aaniilonga Aanamibia ya lalakanene okulonga nawa.
“Omuniilonga a sa ondjala ita vulu okulonga sha, nomuniilonga inaa simanekwa ita vulu okukala omukwashigwana u uvitile uuntsa oshilongo she. Onkene, natu ete po onkalo nomukalondjigilile moka aaniilonga taya simanekwa ihe itaya hepekwa,” Omupresidente a ti.
Nandi-Ndaitwah okwa dhenge omuthindo wo kutya oshilongo itashi vulu okutya osha manguluka omanga pe na okwaathike pamwe kwopaliko.
Okwa ti kutya egameno lyaaniilonga owo uuthemba wopekota womuniilonga tau holoka mekotampango lyaNamibia.
Nonande ongawo, okwaa na uuyuki pankalathano okwa tsikila okuhepeka aaniilonga moshilongo, omupresidente a ti.
“Natu kwashilipaleke kutya onkalo yaaniilonga oyi li nawa moshilongo opo oshikondo shi kale nale nuuwanawa waaniilonga wu simanekwe," omupresidente a ti.
"Nashi pitile mekwatathano lyetu lya kola, opo tu kandule po okwaathike pamwe nokuhumitha komeho oonkundathana dhopankalathano, okugamenena po uuthemba waaniilonga ayehe, okukwashilipaleka omahala giilonga oga gamenwa nokukutha po ethindilo kongudhi lyoludhi kehe pomahala giilonga,” okwa gwedha po.
Elongelokumwe
Nandi-Ndaitwah okwa fatulula kutya etokolo lyehengumukilo mumwe lyuuministeli wuuyuuki nuuministeli waaniilonga opo wu ninge uuministeli wumwe, otaku lalakanenwa okukwashilipaleka kutya aaniilonga oya gamenwa nokuhumitha komeho eunganeko ewanawa netulomiilonga lyooveta dhaaniilonga.
“Otandi indile aakuthimbinga ayehe moshikondo shaaniilonga, unenenene omahangano gaaniilonga naaniilonga, opo tu kwashilipaleke egameno lyuuthemba waaniilonga, mwa kwatelwa okukala oshilyo shehangano lyaaniilonga. Oshikwawo, otandi indile aanandjungu miipambele yaaniilonga ya vule okudhiladhila nokweeta po ekandulopo lyomikundu tali kalele, shoka tashi kwatha aaniilonga ya nkondopale,” Nandi-Ndaitwah a ti.
Okwa gwedha po kutya epangelo otali tsikile okukala omukuthimbinga a simana miipambele yaaniilonga. Okwi indile aakuthimbinga moshikondo shaaniilonga ya longele kumwe omolwuuwanawa woshigwana.
Ta popitha oshigwana poshituthi shika, Amushanga ndjai gwehangano lyaaniiilonga lyoNapwu Petrus Nevonga okwa ti aaniilonga Aanamibia oya pumbwa okufutwa nawa, opo ya vule okuhupa monkalo ndjika yonkalamwenyo ya ninga ondilo, okusimaneka uuntu womuntu, nokukokeka eliko lyoshilongo okupitila moshimaliwa shi na ongushu.
Nevonga okwa gwedha po kutya oondjambi dha nanga ohadhi indjipaleka okwaathikepamwe.
Nevonga okwi indile uuministeli wuuyuki nowaaniilonga wu kwashilipaleke kutya aagandji yiilonga otaya iyutha kofuta yondjambi yopetameko ya tulwa po.
Okwa kwandjangele kombinga yonkalamwenyo ya ninga ondilo kAanamibia nokwa dhenge omuthindo kutya aaniilonga oya pumbwa okukala taya vulu okuhupa nawa yoyene naakwanezimo yawo pethimbo ndika lyiipumbiwanima ngaashi iikulya, omalukalwa, omayakulo guundjolowele, elongo, oshimaliwa sholefa noshomahooli niizalomwa ya ninga ondilo noitayi vulika kaantu oyendji.
[email protected]
Ta popitha oshigwana pethimbo lyedhimbuluko lyEsiku lyAaniilonga mokapale koIndependence mOshakati mEtine, omupresidente okwi indile aakuthimbinga moshikondo shaaniilonga ya kwashilipaleke kutya aaniilonga otaya futwa oondjambi dhi li nawa. Okwa tsu omukumo aaniilonga Aanamibia ya lalakanene okulonga nawa.
“Omuniilonga a sa ondjala ita vulu okulonga sha, nomuniilonga inaa simanekwa ita vulu okukala omukwashigwana u uvitile uuntsa oshilongo she. Onkene, natu ete po onkalo nomukalondjigilile moka aaniilonga taya simanekwa ihe itaya hepekwa,” Omupresidente a ti.
Nandi-Ndaitwah okwa dhenge omuthindo wo kutya oshilongo itashi vulu okutya osha manguluka omanga pe na okwaathike pamwe kwopaliko.
Okwa ti kutya egameno lyaaniilonga owo uuthemba wopekota womuniilonga tau holoka mekotampango lyaNamibia.
Nonande ongawo, okwaa na uuyuki pankalathano okwa tsikila okuhepeka aaniilonga moshilongo, omupresidente a ti.
“Natu kwashilipaleke kutya onkalo yaaniilonga oyi li nawa moshilongo opo oshikondo shi kale nale nuuwanawa waaniilonga wu simanekwe," omupresidente a ti.
"Nashi pitile mekwatathano lyetu lya kola, opo tu kandule po okwaathike pamwe nokuhumitha komeho oonkundathana dhopankalathano, okugamenena po uuthemba waaniilonga ayehe, okukwashilipaleka omahala giilonga oga gamenwa nokukutha po ethindilo kongudhi lyoludhi kehe pomahala giilonga,” okwa gwedha po.
Elongelokumwe
Nandi-Ndaitwah okwa fatulula kutya etokolo lyehengumukilo mumwe lyuuministeli wuuyuuki nuuministeli waaniilonga opo wu ninge uuministeli wumwe, otaku lalakanenwa okukwashilipaleka kutya aaniilonga oya gamenwa nokuhumitha komeho eunganeko ewanawa netulomiilonga lyooveta dhaaniilonga.
“Otandi indile aakuthimbinga ayehe moshikondo shaaniilonga, unenenene omahangano gaaniilonga naaniilonga, opo tu kwashilipaleke egameno lyuuthemba waaniilonga, mwa kwatelwa okukala oshilyo shehangano lyaaniilonga. Oshikwawo, otandi indile aanandjungu miipambele yaaniilonga ya vule okudhiladhila nokweeta po ekandulopo lyomikundu tali kalele, shoka tashi kwatha aaniilonga ya nkondopale,” Nandi-Ndaitwah a ti.
Okwa gwedha po kutya epangelo otali tsikile okukala omukuthimbinga a simana miipambele yaaniilonga. Okwi indile aakuthimbinga moshikondo shaaniilonga ya longele kumwe omolwuuwanawa woshigwana.
Ta popitha oshigwana poshituthi shika, Amushanga ndjai gwehangano lyaaniiilonga lyoNapwu Petrus Nevonga okwa ti aaniilonga Aanamibia oya pumbwa okufutwa nawa, opo ya vule okuhupa monkalo ndjika yonkalamwenyo ya ninga ondilo, okusimaneka uuntu womuntu, nokukokeka eliko lyoshilongo okupitila moshimaliwa shi na ongushu.
Nevonga okwa gwedha po kutya oondjambi dha nanga ohadhi indjipaleka okwaathikepamwe.
Nevonga okwi indile uuministeli wuuyuki nowaaniilonga wu kwashilipaleke kutya aagandji yiilonga otaya iyutha kofuta yondjambi yopetameko ya tulwa po.
Okwa kwandjangele kombinga yonkalamwenyo ya ninga ondilo kAanamibia nokwa dhenge omuthindo kutya aaniilonga oya pumbwa okukala taya vulu okuhupa nawa yoyene naakwanezimo yawo pethimbo ndika lyiipumbiwanima ngaashi iikulya, omalukalwa, omayakulo guundjolowele, elongo, oshimaliwa sholefa noshomahooli niizalomwa ya ninga ondilo noitayi vulika kaantu oyendji.
[email protected]
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article