Natu endeleni pamwe nethimbo muunamapya nuuniimuna, Presidente ta ti
A popitha oshigongi shaanafalama
Presidente Netumbo Nandi-Ndaitwah okwa indile Aanamibia ya taambe ko nokulongitha omadhiladhilo omape nokukwatela mo aagundjuka moshikondo shuunamapya nuuniimuna opo ku kwashilipalekwe kutya oshilongo otashi longo iikulya ya gwana, oompito dhiilonga otadhi totwa po neliko lyoshilongo otali koko.
Ta popi moshigongi shoAgri-Outlook Conference 2025 sha li ko mEtitatu koWindhoek Country Club Resort, Nandi-Ndaitwah okwa ti uunamapya nuuniimuna owo wumwe womiinenenima iheyali yoNDP6 nowo ekwatho enene paliko okwaadha ondjodhi yokukala nofaambulika odhindji moshilongo.
Okwa kombo kombunda omahangano gane ga kalela po aanaafaalama - the Namibia Emerging Commercial Farmers Union (NECFU), Namibia National Farmers Union (NNFU), Previously Disadvantaged National Farmers Union (PDNFU), noNamibia Agricultural Union (NAU) – sho gi imanga kumwe kohi yoshipalanyolo “Harvesting the Future”, shoka tashi endele pamwe nondjodhi yepangelo yekoko muunafaalama wa kwatela mo ayehe.
“Uunafaalama owa pumbiwa okweetitha po oofaambulika, okutotitha po oompito dhiilonga nokulonga iikulya tayi gwanene ayehe moshilongo. Omukokolipresidente gwetu, nakusa Sam Nujoma, okwe tu longa kutya oshilongo shoka itashi vulu okupalutha aantu yasho itashi vulu okusimanekwa,” okwa ti.
Nandi-Ndaitwah okwa dhenge omuthindo kutya uunamapya nuuniimuna owo oshitsa shopokati mehumokomeho lyaNamibia, oshoka aantu ya konda poopelesenda 70% moshilongo oya hupa muunamapya nuuniimuna nohau kwathele lela tu mone iimaliwa tayi zi pondje yoshilongo okupitila mokutuma pondje iilongomwa yetu ngaashi onyama yongombe, omandjembele niikwamboga.
Okwa ti nonande pe na omashongo ngaashi elunduluko lyonkalo yombepo, evi lya hekuka, omalolongithompungulo muunamapya omashona, oshikondo shuunamapya otashi vulu lela ngele otashi yambidhidhwa okupitila mokweeta po omadhiladhilo omape, okulongitha uutekinolohi niikwamashina noshowo okulongitha uunamapya tau endele pamwe nonkalo yombepo.
Nandi-Ndaitwah okwa popi woo kombinga yokutalela po kwe iikunino yepangelo koZambezi, Kavango Uuzilo, Kavango Uuninginino nOmusati, ta ti iikunino mbika otayi ulike kutya oshilongo otashi vulu okwiipalutha shoshene ngele iikunino oya gwedha ko kwaashoka hayi longo nongele tayi kwathelwa yi gwedhele ongushu kiilikolomwa yawo.
“Ethano ewanawa lyoshikondo shika otali hwameke ompito yokutota po oofambulika,” okwa ti. Shika okwa ti okwa yuulukwa dhi totwe po miitopolwa ayihe 14 moshilongo.
Nandi-Ndaitwah okwa holola woo elimbililo lye sho aaniilonga oyendji moshikondo shika ya koka, okwi indile opo aagundjuka ya kuthe ombinga muunamapya nuuniimuna okupitila mokupewa omikuli, omaudhelo niilongitho yuungomba.
“Nonande oshikondo shika osho sha kuta aaniilonga oyendji moNamibia, aaniilonga mbaka oyendji oya koka, naagundjuka itaya ulike naanaa ohokwe muunamapya nuuniimuna. Uunamapya nuuniimuna natu wu ningeni uuhokithi natango,” okwa ti.
Nandi-Ndaitwah okwa kolekulula eitulomo lyepangelo mokweeta po oonkalo oombwanawa tadhi hokitha aanafaalama noshowo aalongithipunguli, okwa gwedha po kutya oompito ngandhika dhoshigongi shoAgri-Outlook Conference otashi dhana onkandangala onene mokweeta po omilandu, omapungulolongitho nomakandulo po gomikundu.
“Oonkundathana twa kundathana mpaka nandhi kale onyeka yokulonga neitulomo mokutunga onakuyiwa ombwanawa yomapipi nomapipi tage ya,” okwa ti.
Oshigongi shika shokomumvo shoAgri-Outlook Conference ohashi gongalwa kaanafaalama yomevi lyaayehe, aanafaalama aashona opo taya tameke noshowo aanafaalama yopaipindi, oshowo kaanawino yomoshilongo naamboka ya za pondje yoshilongo, opo ya kundathane omikalo dhokuhwepopaleka eteyo, okumona ontanitho nokukolelela kwoshikondo shuunamapya nuuniimuna moNamibia.
Ta popi moshigongi shoAgri-Outlook Conference 2025 sha li ko mEtitatu koWindhoek Country Club Resort, Nandi-Ndaitwah okwa ti uunamapya nuuniimuna owo wumwe womiinenenima iheyali yoNDP6 nowo ekwatho enene paliko okwaadha ondjodhi yokukala nofaambulika odhindji moshilongo.
Okwa kombo kombunda omahangano gane ga kalela po aanaafaalama - the Namibia Emerging Commercial Farmers Union (NECFU), Namibia National Farmers Union (NNFU), Previously Disadvantaged National Farmers Union (PDNFU), noNamibia Agricultural Union (NAU) – sho gi imanga kumwe kohi yoshipalanyolo “Harvesting the Future”, shoka tashi endele pamwe nondjodhi yepangelo yekoko muunafaalama wa kwatela mo ayehe.
“Uunafaalama owa pumbiwa okweetitha po oofaambulika, okutotitha po oompito dhiilonga nokulonga iikulya tayi gwanene ayehe moshilongo. Omukokolipresidente gwetu, nakusa Sam Nujoma, okwe tu longa kutya oshilongo shoka itashi vulu okupalutha aantu yasho itashi vulu okusimanekwa,” okwa ti.
Nandi-Ndaitwah okwa dhenge omuthindo kutya uunamapya nuuniimuna owo oshitsa shopokati mehumokomeho lyaNamibia, oshoka aantu ya konda poopelesenda 70% moshilongo oya hupa muunamapya nuuniimuna nohau kwathele lela tu mone iimaliwa tayi zi pondje yoshilongo okupitila mokutuma pondje iilongomwa yetu ngaashi onyama yongombe, omandjembele niikwamboga.
Okwa ti nonande pe na omashongo ngaashi elunduluko lyonkalo yombepo, evi lya hekuka, omalolongithompungulo muunamapya omashona, oshikondo shuunamapya otashi vulu lela ngele otashi yambidhidhwa okupitila mokweeta po omadhiladhilo omape, okulongitha uutekinolohi niikwamashina noshowo okulongitha uunamapya tau endele pamwe nonkalo yombepo.
Nandi-Ndaitwah okwa popi woo kombinga yokutalela po kwe iikunino yepangelo koZambezi, Kavango Uuzilo, Kavango Uuninginino nOmusati, ta ti iikunino mbika otayi ulike kutya oshilongo otashi vulu okwiipalutha shoshene ngele iikunino oya gwedha ko kwaashoka hayi longo nongele tayi kwathelwa yi gwedhele ongushu kiilikolomwa yawo.
“Ethano ewanawa lyoshikondo shika otali hwameke ompito yokutota po oofambulika,” okwa ti. Shika okwa ti okwa yuulukwa dhi totwe po miitopolwa ayihe 14 moshilongo.
Nandi-Ndaitwah okwa holola woo elimbililo lye sho aaniilonga oyendji moshikondo shika ya koka, okwi indile opo aagundjuka ya kuthe ombinga muunamapya nuuniimuna okupitila mokupewa omikuli, omaudhelo niilongitho yuungomba.
“Nonande oshikondo shika osho sha kuta aaniilonga oyendji moNamibia, aaniilonga mbaka oyendji oya koka, naagundjuka itaya ulike naanaa ohokwe muunamapya nuuniimuna. Uunamapya nuuniimuna natu wu ningeni uuhokithi natango,” okwa ti.
Nandi-Ndaitwah okwa kolekulula eitulomo lyepangelo mokweeta po oonkalo oombwanawa tadhi hokitha aanafaalama noshowo aalongithipunguli, okwa gwedha po kutya oompito ngandhika dhoshigongi shoAgri-Outlook Conference otashi dhana onkandangala onene mokweeta po omilandu, omapungulolongitho nomakandulo po gomikundu.
“Oonkundathana twa kundathana mpaka nandhi kale onyeka yokulonga neitulomo mokutunga onakuyiwa ombwanawa yomapipi nomapipi tage ya,” okwa ti.
Oshigongi shika shokomumvo shoAgri-Outlook Conference ohashi gongalwa kaanafaalama yomevi lyaayehe, aanafaalama aashona opo taya tameke noshowo aanafaalama yopaipindi, oshowo kaanawino yomoshilongo naamboka ya za pondje yoshilongo, opo ya kundathane omikalo dhokuhwepopaleka eteyo, okumona ontanitho nokukolelela kwoshikondo shuunamapya nuuniimuna moNamibia.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article