Omaupyakadhi ogendji moTransNamib
Aaleli aakulu yazi mokalungu
Ompumbwe yoompangela
Iikwaniipangitho ya kulupa
Omilandu itadhi landulwa
Elelo lya nkundipala
Ompumbwe yiiyemo
Sho ehangano ndyoka kala li holike nale lyoTransNamib lya taalela omaupyakadhi ngaashi epulo komeho lyiilonga oshowo ekanka tali ningwa kaaniilonga, ngoka taga tula moshiponga ekalepo yehangano ndyoka, aakomeho miilonga nale oya popi kutya omukundu ngoka gwa taalela ehangano ndyoka omunene noonkondo.
Yamwe yomaakomeho nale miilonga oya hokolola onkalo ndjoka ya nayipala noonkondo nonando yamwe oya tindi okupopya sha kombinga yonkalo ya taalela ehangano ndyoka ngaashi ngoka a li nale omukomehowiliki Hippy Tjivikua, ngoka a tindi okutya sha.
Yamwe oya popi ya pula uukwatya wawo wu holekwe omanga yamwe ya popi ya manguluka.
Iilonga yaTransNamib oya gu pevi noonkondo muule womimvo dha piti nehangano ndyoka lya li lya talika kAaNamibia onga ehogololo ngele tashi ya komalweendo gomashina gokolutenda, olya ningi ondilo noonkondo.
Aanangeshefa mboka yali haya longitha omalweendo ngoka pangeshefa ngashiingeyi otaya longitha omalweendo goondjila nonando otashi ya pula oshindji okuza moondjato.
Epangelo tali pewa uusama
TransNamib okwa ndopa okukalekapo omuthika gwe gwopangeshefa nopethimbo lya faathana ta kalekepo woo onkalo ye yopautekinika ya kola, pahapu dhamenindjela nale mehangano ndyoka Mike Kavekotora, sho a pula a tye sha.
Okwa popi kombinga yesimano lyokuuvako nkene na omolwashike TransNamib a yi monkalo moka tiiyadha ngashiingeyi na omolwaashike kape na egandjo lyuusama kwaamboka ya etitha onkalo yi li ngaaka.
“Otandi gandja uusama kepangelo sho inali tulapo oompangela dhuule wethimbo ele. Oya pitika iikwaniipangitho yehangano ndyoka yi kulupe nokuya monkalo ya nayipala. Ompango oya yelitha kutya oshi li oshinakugwanithwa shepangelo opo li kalekepo pandondo yili nawa elila lyomashina gokolutenda ihe olya ndopa.”
Pethimbo a ningwa naye oonkundathana koNamibian Sun, Kavekotora ngoka a longela ehangano lyoTransNamib uule woomvula mbali okwa popi kutya ehangano ndyoka olya kala itali pewa iiyemo ya gwana okugwanithapo iilonga konima nkene oshilongo sha manguluka.
TransNamib okwa li woo e na ongeshefa yomaloli ge na iilimbo yehangano taga ningi ongeshefa ombwaanawa moondjila adhihe dhomoshilongo. Yamwe po yomaaniilonga oya tokola woo okulongitha ompito okutota ongeshefa ya faathana naashoka osha etitha ehangano li hulithepo ongeshefa ndjoka omolwa ethigathano enene ndyoka lya li po.
Okwa tsikile kutya onkalo oya nayipala ne hangano ndyoka olya kala owala liikolelela meyambidhidho okuza kepangelo.
Ehangano ndyoka ngashiingeyi otali longo tali kanitha oshimaliwa sha thika poomiliyona 10 kehe omwedhi na olya pewa oshimaliwa shoobiliyona odhindji muule womimvo dha piti kepanelo. Pahapu dhaKavekotora, TransNamib ota vulu okuhupithwa pakuyengumukila mumwe nehangano lyopaumwene molwaashoka Namibia ita vulu okukanitha ehangano ndyoka.
Omilandu itadhi landulwa
Pethimbo a longo pehala lyomukuluntuwiliko, Eugenia Taylor Tjaronda, okwa popi kutya aakomeho mehangano ohaya longo nomadhilaadhilo kutya omilandu dhoka dhi li odha tulwapo owala onga iiholelwa.
Okwa longo onga amushanga gwehangano pokati komvula yo2010 sigo 2017 na okwa tidhwa miilonga omolwa omahauvathano ga li po.
Tjaronda okwa popi kutya okutulapo ekwatathano ewanawa naaniilonga osha simana unene mehupitho lyaTransNamib.
“Ekwatathano ewanawa miilonga ohali tungwapo keinekelo nesimaneko. Ito vulu okukondjithila aantu einekelo nesimaneko omolwa onkatu yoye yiilonga. Oshi na okuzilila koshiholelwa oshiwanawa shekwatelo komeho.”
Muule woomvula omulongo a kala mehangano ndyoka okwa popi kombinga yendopo lyelelo lyehangano, na okwa holola kutya pamathimbo oolopota dhehangano odha shainwa pamuhanga kaakomeho oohandimwe ihe omupya omunene omanyenyeto nenge omakunkililo oga idhimbithwa na inaku katukwa oonkatu dha sha.
“Omayamukulo gongaashiingeyi oga li iikumungu yiilonga yonale,” Tjaronda a popi.
Okwa popi kutya ehangano ndyoka olya pumbwa okuninga limwe lyomomahangano taga ningi oshimaliwa miiputudhilo yepangelo moshilongo. Okwa tsikile kutya opo shoka shi vulike okwa pumbwa eyambidhidho lyashewa okuza kaaniipambuliko nelelo lyehangano naakomeho oya pumbwa okuulikwa shiikwatelela kwaashoka ya pondola moondjokonona dhawo dhiilonga.”
Yamwe yomaakomeho nale miilonga oya hokolola onkalo ndjoka ya nayipala noonkondo nonando yamwe oya tindi okupopya sha kombinga yonkalo ya taalela ehangano ndyoka ngaashi ngoka a li nale omukomehowiliki Hippy Tjivikua, ngoka a tindi okutya sha.
Yamwe oya popi ya pula uukwatya wawo wu holekwe omanga yamwe ya popi ya manguluka.
Iilonga yaTransNamib oya gu pevi noonkondo muule womimvo dha piti nehangano ndyoka lya li lya talika kAaNamibia onga ehogololo ngele tashi ya komalweendo gomashina gokolutenda, olya ningi ondilo noonkondo.
Aanangeshefa mboka yali haya longitha omalweendo ngoka pangeshefa ngashiingeyi otaya longitha omalweendo goondjila nonando otashi ya pula oshindji okuza moondjato.
Epangelo tali pewa uusama
TransNamib okwa ndopa okukalekapo omuthika gwe gwopangeshefa nopethimbo lya faathana ta kalekepo woo onkalo ye yopautekinika ya kola, pahapu dhamenindjela nale mehangano ndyoka Mike Kavekotora, sho a pula a tye sha.
Okwa popi kombinga yesimano lyokuuvako nkene na omolwashike TransNamib a yi monkalo moka tiiyadha ngashiingeyi na omolwaashike kape na egandjo lyuusama kwaamboka ya etitha onkalo yi li ngaaka.
“Otandi gandja uusama kepangelo sho inali tulapo oompangela dhuule wethimbo ele. Oya pitika iikwaniipangitho yehangano ndyoka yi kulupe nokuya monkalo ya nayipala. Ompango oya yelitha kutya oshi li oshinakugwanithwa shepangelo opo li kalekepo pandondo yili nawa elila lyomashina gokolutenda ihe olya ndopa.”
Pethimbo a ningwa naye oonkundathana koNamibian Sun, Kavekotora ngoka a longela ehangano lyoTransNamib uule woomvula mbali okwa popi kutya ehangano ndyoka olya kala itali pewa iiyemo ya gwana okugwanithapo iilonga konima nkene oshilongo sha manguluka.
TransNamib okwa li woo e na ongeshefa yomaloli ge na iilimbo yehangano taga ningi ongeshefa ombwaanawa moondjila adhihe dhomoshilongo. Yamwe po yomaaniilonga oya tokola woo okulongitha ompito okutota ongeshefa ya faathana naashoka osha etitha ehangano li hulithepo ongeshefa ndjoka omolwa ethigathano enene ndyoka lya li po.
Okwa tsikile kutya onkalo oya nayipala ne hangano ndyoka olya kala owala liikolelela meyambidhidho okuza kepangelo.
Ehangano ndyoka ngashiingeyi otali longo tali kanitha oshimaliwa sha thika poomiliyona 10 kehe omwedhi na olya pewa oshimaliwa shoobiliyona odhindji muule womimvo dha piti kepanelo. Pahapu dhaKavekotora, TransNamib ota vulu okuhupithwa pakuyengumukila mumwe nehangano lyopaumwene molwaashoka Namibia ita vulu okukanitha ehangano ndyoka.
Omilandu itadhi landulwa
Pethimbo a longo pehala lyomukuluntuwiliko, Eugenia Taylor Tjaronda, okwa popi kutya aakomeho mehangano ohaya longo nomadhilaadhilo kutya omilandu dhoka dhi li odha tulwapo owala onga iiholelwa.
Okwa longo onga amushanga gwehangano pokati komvula yo2010 sigo 2017 na okwa tidhwa miilonga omolwa omahauvathano ga li po.
Tjaronda okwa popi kutya okutulapo ekwatathano ewanawa naaniilonga osha simana unene mehupitho lyaTransNamib.
“Ekwatathano ewanawa miilonga ohali tungwapo keinekelo nesimaneko. Ito vulu okukondjithila aantu einekelo nesimaneko omolwa onkatu yoye yiilonga. Oshi na okuzilila koshiholelwa oshiwanawa shekwatelo komeho.”
Muule woomvula omulongo a kala mehangano ndyoka okwa popi kombinga yendopo lyelelo lyehangano, na okwa holola kutya pamathimbo oolopota dhehangano odha shainwa pamuhanga kaakomeho oohandimwe ihe omupya omunene omanyenyeto nenge omakunkililo oga idhimbithwa na inaku katukwa oonkatu dha sha.
“Omayamukulo gongaashiingeyi oga li iikumungu yiilonga yonale,” Tjaronda a popi.
Okwa popi kutya ehangano ndyoka olya pumbwa okuninga limwe lyomomahangano taga ningi oshimaliwa miiputudhilo yepangelo moshilongo. Okwa tsikile kutya opo shoka shi vulike okwa pumbwa eyambidhidho lyashewa okuza kaaniipambuliko nelelo lyehangano naakomeho oya pumbwa okuulikwa shiikwatelela kwaashoka ya pondola moondjokonona dhawo dhiilonga.”
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article