Aavali ya patitha oskola koKavango Uuzilo
Aavali yaalongwa poskola yaGabriel Muhuli Combined School moshitopolwa shaKavango Uuzilo oya ndjika oonyala mevi kutya uunona wawo itau yi koskola, oshoka oya hala iiyakulitho yi li nawa, oonguluskola dhi tungululwe meendelelo, noskola yi pewe olusheno nomeya.
Okundjika oonyala mevi huka, okwa tamekele mEtiyali lya zi ko, nokwa valwa koshikungulu shoka sha yonagula po ootenda moka hamu longelwa aalonga nomolwoshiningwanima shuunona utatu mboka wa lamininwe kotenga yomeya sho ya gu po. Aavali oya ti uunona wawo otau kala komagumbo sigo pwa ningwa sha shomupondo.
Omukuluntuwiliki gwelongo moshitopolwa shaKavango Uuzilo Christine Shilima okwa koleke kutya aavali oya ndjika oonyala mevi kutya uunona wawo itau yi ko kootundi. Okwa zimine kutya egameno poskola halyo naanaa.
“Okutungululwa kwoongulu dhoskola noshowo okutula mo ooplaka dholusheno dhi li nawa yimwe yomiinima mbyoka tayi pulwa kaavali. Oongodhi dhimwe dhokusheno odhi li kombanda, nokapomba hoka haka patulitha otenga yomeya oka nika oshiponga noonkondo. Mbika iiponga ya taalela uunona wetu shili,” Shilima okwa tumbula ngaaka sho a talele po oskola ndjoka.
Okwa gwedha po kutya omeya omalulu ngoka haga longithwa poskola noshowo okukakadhala mokutapulula uundjugo gamwe gomomashongoga popiwa nale kaavali, ashike shoka sha nika oshiponga uunene osho ooplaka dholusheno ndhoka dhaa li nawa. “Nande ando okamwandje haka skola poskola mpaka, ando itandi ka ethele ka longelwe moskola ya tya ngaaka. Netompelo ndjoka, oskola otwe yi pata manga pakathimbo manga omikundu ndhika tadhi potokononwa,” Shilima a yelitha.
Okwa ti kutya ombelewa ye otayi kaya mekwatathano nehangano lyoNamWater opo ku talike monomola yotango kokuandjaganeka omeya ga yela koskola. Oku uvaneke kutya ote ke endeleleka etapululo lyuundjugo, ndjoka lya katekwa komambestelo.
Nonando oshikondo shelongo moshitopolwa osha gandja ootenda ndatu sha landula oshikungulu, Shilima okwe shi zimine kutya ootenda ohadhi pepwa kombepo onene. “Shono kashi li momake getu. Ekandulopo lyomukundu tali kalele ongele tatu tungulula nokwoopalekulula oongulu dhoskola,” okwa ti.
Nonando ongawo oshigwana osha lulilwa omolwokumwena kwepangelo. Mauritius Ndumba, omukuluntu gwoondenge dhe ne hadhi skola poskola mpoka, okwa nyematele aanambelewa sho taya kandula po omikundu owala pakathimbo.
“Inatu hala ootenda oshoka ekandulopo lyomukundu lyopakathimbo. Aavali oya hala omatungo taga kalele. Ngele okwa zi epepo paife, otenda ndjoka otayi pepwa po nokutuuka etatu ehamekelwa mo,” Ndumba a ti.
Okwa pula woo kutya omolwashike Uuministeli wIilonga nIiyenditho, mboka wa pewa oshinakugwanithwa shokutunga omatungo, omolwashike inau kwatelwa mo meukililo mokupotokonona omukundu gwomatungo poskola. “Otwa hala owala okumona omahauto gokutunga pehala mpaka, taga eta evi, okaungulita niitungitho – opo owala tatu ka zimina uunona wetu wu galukile koskola,” okwa ti.
Omutaleliskola moshikandjolonga shaShambyu Blasius Haita okwa ti ota ka thikitha omakemo nomatokolo gaavali kaakomeho ye, omanga Shilima ota ti aanaskola otaya ka shuna owala koskola shampa omapuko omanene go opalekwa.
Okundjika oonyala mevi huka, okwa tamekele mEtiyali lya zi ko, nokwa valwa koshikungulu shoka sha yonagula po ootenda moka hamu longelwa aalonga nomolwoshiningwanima shuunona utatu mboka wa lamininwe kotenga yomeya sho ya gu po. Aavali oya ti uunona wawo otau kala komagumbo sigo pwa ningwa sha shomupondo.
Omukuluntuwiliki gwelongo moshitopolwa shaKavango Uuzilo Christine Shilima okwa koleke kutya aavali oya ndjika oonyala mevi kutya uunona wawo itau yi ko kootundi. Okwa zimine kutya egameno poskola halyo naanaa.
“Okutungululwa kwoongulu dhoskola noshowo okutula mo ooplaka dholusheno dhi li nawa yimwe yomiinima mbyoka tayi pulwa kaavali. Oongodhi dhimwe dhokusheno odhi li kombanda, nokapomba hoka haka patulitha otenga yomeya oka nika oshiponga noonkondo. Mbika iiponga ya taalela uunona wetu shili,” Shilima okwa tumbula ngaaka sho a talele po oskola ndjoka.
Okwa gwedha po kutya omeya omalulu ngoka haga longithwa poskola noshowo okukakadhala mokutapulula uundjugo gamwe gomomashongoga popiwa nale kaavali, ashike shoka sha nika oshiponga uunene osho ooplaka dholusheno ndhoka dhaa li nawa. “Nande ando okamwandje haka skola poskola mpaka, ando itandi ka ethele ka longelwe moskola ya tya ngaaka. Netompelo ndjoka, oskola otwe yi pata manga pakathimbo manga omikundu ndhika tadhi potokononwa,” Shilima a yelitha.
Okwa ti kutya ombelewa ye otayi kaya mekwatathano nehangano lyoNamWater opo ku talike monomola yotango kokuandjaganeka omeya ga yela koskola. Oku uvaneke kutya ote ke endeleleka etapululo lyuundjugo, ndjoka lya katekwa komambestelo.
Nonando oshikondo shelongo moshitopolwa osha gandja ootenda ndatu sha landula oshikungulu, Shilima okwe shi zimine kutya ootenda ohadhi pepwa kombepo onene. “Shono kashi li momake getu. Ekandulopo lyomukundu tali kalele ongele tatu tungulula nokwoopalekulula oongulu dhoskola,” okwa ti.
Nonando ongawo oshigwana osha lulilwa omolwokumwena kwepangelo. Mauritius Ndumba, omukuluntu gwoondenge dhe ne hadhi skola poskola mpoka, okwa nyematele aanambelewa sho taya kandula po omikundu owala pakathimbo.
“Inatu hala ootenda oshoka ekandulopo lyomukundu lyopakathimbo. Aavali oya hala omatungo taga kalele. Ngele okwa zi epepo paife, otenda ndjoka otayi pepwa po nokutuuka etatu ehamekelwa mo,” Ndumba a ti.
Okwa pula woo kutya omolwashike Uuministeli wIilonga nIiyenditho, mboka wa pewa oshinakugwanithwa shokutunga omatungo, omolwashike inau kwatelwa mo meukililo mokupotokonona omukundu gwomatungo poskola. “Otwa hala owala okumona omahauto gokutunga pehala mpaka, taga eta evi, okaungulita niitungitho – opo owala tatu ka zimina uunona wetu wu galukile koskola,” okwa ti.
Omutaleliskola moshikandjolonga shaShambyu Blasius Haita okwa ti ota ka thikitha omakemo nomatokolo gaavali kaakomeho ye, omanga Shilima ota ti aanaskola otaya ka shuna owala koskola shampa omapuko omanene go opalekwa.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article