Oondjindikila dhiikwamawawa moSA natango odhili miilonga
Oshikondo shenduluko lyonyama yondjuhwa moshilongo otashi pula euveko lyoshigwana pethimbo ndika, sho oshikondo shoka sha taalela onkalo ya dhigupala, omolwa ompumbwe onene moshigwana yonyama yondjuhwa pethimbo lyiituthi yomatango omanene.
Oshikondo shongeshefa yoondjuhwa moshilongo otashi longo kehe shoka tashi vulu opo shi kashilipaleke kutya omalanditho gomoshilongo inaga taalela ompumbwe yiikwamawawa pethimbo lyiituthi yomatango omanene, omolwa oondjindikila dhelando lyiikwamawamwa okuza koSouth Afrika, ndhoka dha tulwa miilonga.
“Oshikondo shelanditho lyiikwamawawa moshilongo osha pyakudhukwa okukwashilipaleka kutya aayakulwa yomoshilongo oya mona iilandomwa yetu ngaashi sha kala monakuziwa, na otatu indile kutya aakwashigwana na ya uveko onkalo ndjoka ya taalela oshikondo shelanditho lyoondjuhwa, omolwa ekunku lyuudhila ndyoka lya holoka moSouth Afrika,” omupopiliko gwoshikondo shoka, Ashante Manetti a popi. South Afrika okwa tula miilonga oondjindikila dhelanditho lyiikwamawawa muKotomba nuumvo sha landula sho oshilongo shoka sha ponokelwa komukithi gwekunku lyuudhila, ngoka gwa tula moshiponga oshikondo shomalanditho goondjuhwa moshilongo shoka.
Onkalo ndjoka oya etitha aalandi yoondjuhwa moNamibia okuza pondje yoshilongo unene moSouth Afrika, ya lundulule omalanditho mpoka taya landa oondjuhwa dhawo, nokutameka okulanda kiilonga yEuropa nenge koBrazil.
Manetti okwa popi kutya ondjele yelando lyostoka yiikwamawawa oya londo pombanda pokati komwedhi Novemba naDesemba nuumvo, opo ku vule kukwashilipalekwe kutya oshilongo inashi adhika kompumbwe yoondjuhwa pethimbo ndika lyiituthi yomatango omanene.
Okwa kwashilipaleke kutya oNamib Poultry Industries otayi nduluka nokugandja komalanditho gaNamibia oondjuhwa dha gwana, noshigwana inashi pumbwa okukala sha limbililwa. Okwa popi kutya oshilongo osha pumbwa okukala tashi longo oondya dhasho, nokuhulitha po onkalo yokukala shiikwatelela unene kuSouth Afrika. Inaku lopotwa iipotha iipe yokuthi gwekunku lyuudhila gwoHighly Pathogenic Avian Influenza (HPAI) ngoka gwa lopotwa moWestern Cape, momasiku 18 gaKotomba.
Ominista yOompito dhOpaliko moWestern Cape, Alan Winde, okwa popi kutya kutya onkalo yetaandelo lyomukithi ngoka otayi shuna pevi. Okwa lopotwa kutya iikwamawawa ya thika poomiliyona 2.8 oya dhipagwa moshitopolwa shoka, omolwa omukithi ngoka gwa lopotwa.
Omukithi ogwali gwa taandele miitopolwa ngaashi Gauteng, Mpumalanga, North West, KwaZulu-Natal, Eastern Cape, Western Cape oshowo moFree State.
Oofaalama dhoondjuhwa odha gumwa noonkondo konkalo ndjoka, noshitopolwa shoka sha gumwa unene okwa lopotwa kutya osha Western Cape, moka eyonagulo lyomukithi ngoka lya etitha ekanitho lyoobiliyona dha thika pu 4.
Omiyalu odha holola kutya oshikondo shenduluko lyonyama yiikwamawawa moNamibia osha londa pombanda muule womimvo dha piti, sho okuya mo2013, oshilongo tashi nduluka onyama yiikwamawawa ya thika pootona 12 480. Ehangano lyoNamibian Poultry Association kuyele nuumvo olya tseyitha kutya omalanditho gomoshilongo otaga landitha ootona dhonyama yondjuhwa kaalandi moshilongo, dha thika pootona 2 500 kehe omwedhi, nonando oshikondo otashi vulu owala okugandja onyama yondjuhwa yootona dhili pokati ke 1 800 no 1 900.
Mo 2013 Namibia okwa lopotwa ha longo ootona dhomayi dhili 2 300.
JANA-MARI SMITH
“Oshikondo shelanditho lyiikwamawawa moshilongo osha pyakudhukwa okukwashilipaleka kutya aayakulwa yomoshilongo oya mona iilandomwa yetu ngaashi sha kala monakuziwa, na otatu indile kutya aakwashigwana na ya uveko onkalo ndjoka ya taalela oshikondo shelanditho lyoondjuhwa, omolwa ekunku lyuudhila ndyoka lya holoka moSouth Afrika,” omupopiliko gwoshikondo shoka, Ashante Manetti a popi. South Afrika okwa tula miilonga oondjindikila dhelanditho lyiikwamawawa muKotomba nuumvo sha landula sho oshilongo shoka sha ponokelwa komukithi gwekunku lyuudhila, ngoka gwa tula moshiponga oshikondo shomalanditho goondjuhwa moshilongo shoka.
Onkalo ndjoka oya etitha aalandi yoondjuhwa moNamibia okuza pondje yoshilongo unene moSouth Afrika, ya lundulule omalanditho mpoka taya landa oondjuhwa dhawo, nokutameka okulanda kiilonga yEuropa nenge koBrazil.
Manetti okwa popi kutya ondjele yelando lyostoka yiikwamawawa oya londo pombanda pokati komwedhi Novemba naDesemba nuumvo, opo ku vule kukwashilipalekwe kutya oshilongo inashi adhika kompumbwe yoondjuhwa pethimbo ndika lyiituthi yomatango omanene.
Okwa kwashilipaleke kutya oNamib Poultry Industries otayi nduluka nokugandja komalanditho gaNamibia oondjuhwa dha gwana, noshigwana inashi pumbwa okukala sha limbililwa. Okwa popi kutya oshilongo osha pumbwa okukala tashi longo oondya dhasho, nokuhulitha po onkalo yokukala shiikwatelela unene kuSouth Afrika. Inaku lopotwa iipotha iipe yokuthi gwekunku lyuudhila gwoHighly Pathogenic Avian Influenza (HPAI) ngoka gwa lopotwa moWestern Cape, momasiku 18 gaKotomba.
Ominista yOompito dhOpaliko moWestern Cape, Alan Winde, okwa popi kutya kutya onkalo yetaandelo lyomukithi ngoka otayi shuna pevi. Okwa lopotwa kutya iikwamawawa ya thika poomiliyona 2.8 oya dhipagwa moshitopolwa shoka, omolwa omukithi ngoka gwa lopotwa.
Omukithi ogwali gwa taandele miitopolwa ngaashi Gauteng, Mpumalanga, North West, KwaZulu-Natal, Eastern Cape, Western Cape oshowo moFree State.
Oofaalama dhoondjuhwa odha gumwa noonkondo konkalo ndjoka, noshitopolwa shoka sha gumwa unene okwa lopotwa kutya osha Western Cape, moka eyonagulo lyomukithi ngoka lya etitha ekanitho lyoobiliyona dha thika pu 4.
Omiyalu odha holola kutya oshikondo shenduluko lyonyama yiikwamawawa moNamibia osha londa pombanda muule womimvo dha piti, sho okuya mo2013, oshilongo tashi nduluka onyama yiikwamawawa ya thika pootona 12 480. Ehangano lyoNamibian Poultry Association kuyele nuumvo olya tseyitha kutya omalanditho gomoshilongo otaga landitha ootona dhonyama yondjuhwa kaalandi moshilongo, dha thika pootona 2 500 kehe omwedhi, nonando oshikondo otashi vulu owala okugandja onyama yondjuhwa yootona dhili pokati ke 1 800 no 1 900.
Mo 2013 Namibia okwa lopotwa ha longo ootona dhomayi dhili 2 300.
JANA-MARI SMITH
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article