• Home
  • AFRICA
  • Oondjindikila dhaZimbabwe dha lelepekwa
Oondjindikila dhaZimbabwe dha lelepekwa
Oondjindikila dhaZimbabwe dha lelepekwa

Oondjindikila dhaZimbabwe dha lelepekwa

Staff Reporter
OMUTOOLINKUNDATHANA GWOMENI

Omupresidende gwaUS Donald Trump okwa lelepeke ishewe oondjindikila ndhoka dha tulilwa mo Zimbabwe nomvula yimwe, nokwiidhimbika omaindilo gaaleli yaSADC mwakwatelwa Omunashipundi gwoSWAC omupresidende Hage Geingob mboka ya kala taya pula opo oondjindikila ndhoka ndhoka dhi hulithwe po.

Geingob okwa li a popi momwedhi Februali kutya SADC okwa mona uuyelele okuza komupresidende gwaZimbabwe, Emmerson Mnangagwa kombinga yonkalo yopolotika ndjoka yi li moshilongo shoka oshowo onkalo yopaliko.

“Omitse dhiilongo yaSADC odha nongele kombinga yoonkambadhala tadhi ningwa kepangelo lyaZimbabwe, mokulundulula onkalo yeliko moshilongo shoka nokue ta emanguluko okuza kuupika wopaliko maantu yaZimbabwe, odha gumwa noonkondo koondjindikila ndhoka dha tulilwapo oshilongo shoka moomvula dho 2000,” Geingob a popi.





Okwa popi kutya SADC ota holola uukwawo wanankali pamwe nepangelo oshowo aakwashigwana yaZimbabwe opo oondjindikila ndhoka dha tulilwa mo oshilongo dhi kuthwepo.



US okwa tulile mo oshilongo shoka oondjindikila momvula yo 2003, na odha lelepekwa momvula yo 2005 oshowo 2008 kohi yoAmerica's International Emergency Economic Powers Act.

Oondjindikila ndhoka odha tulilwa mo aanambelewa yaZimbabwe mwakwatelwa omupresidende Mnangagwa na okwa popi kutya omilandu dhontumba dhuuthemba waantu odha pumbwa okutulwa miilonga opo oondjindikila ndhoka dhi kuthwe po.

Ominista yemona lyaZimbabwe, Mthuli Ncube okwa li a lombwele omutoolinkundana gumwe kutya: "Tse inatu pumbwa okulombwelwa komuntu kutya otu na okuninga hwepo ngiini kombinga yuuthemba womuntu nenge uundemokoli….otwa pumbwa okushininga tseyene.”

Trump okwa popi mOmaandaha kutya Zimbabwe ina tula miilonga omilandu ndhoka tadhi pumbiwa.

Oondjindikila ndhoka dha tulwa miilonga, odha patela pondje Zimbabwe opo a vule okumona omakwatho gas ha okuza kepangelo lyaUS.

Trump momukanda ngoka hangele aatotiveta yaUS okwa popi kutya Mnangagwa okwa ningi omahogololo gaahena uuyuuki, ta popi omahogololo ngoka ga ningwa moshilongo shoka muJuli gwo 2018, moka omuleli gwo MDC Nelson Chamisa ta popi kutya oye a sindana po omahogololo ngoka.



Etsikilo lyoondjindikila ndhoka olya hwahwamekwa woo kemonitho lyiihuna lyaakwashigwana okuza kepangelo lyaMnangagwa, sho aakwashigwana ya yi momapandanda yeli ompinge neyo pombanda lyondando yomahooli moshilongo. Aantu ya thika po 17 oya dhipagwa kaakwiita pethimbo lyomahogololomadhilaadhilo ngoka.

Momukanda ngoka Trump okwa holola nomuthindo kutya epangelo lya Zimbabwe otali tsikile nokudhina uudemokoli nokutula moshiponga omulandu gwiikwapondje gwaUS.

Epangelo lyaBotswana olya tindi oolopota dha piti omasiku ga ziko kutya otali ka gandja omukuli gwoomiliyona dhaUS 600 kuZimbabwe, onga oonkambadhala dhokuyambidhidha meyambulepo lyeliko lyoshilongo shoka.

Eliko lyaZimbabwe olya kala monkugo yi na onkambe uule woomvula dha thika po 10 nondjele yoondando moshilongo oya londo pombanda noopresenda thika po 50, okuya muJanuari gwonuumvo molwa ompumbwe yiimaliwa yopondje moshilongo shoka.

Oshilongo oshi na oongunga dhOmbaanga yUuyuni ano oWorld Bank dha thika poobiliyona dhaUS 1.4 oshowo oongunga dhoAfrican Development Bank naagandji yalwe yoongunga muuyuni.

Oshilongo otashi kongo eyambidhidho lyiimaliwa okuza kiilongo yopuushiinda muSADC molwaashoka osha tulilwa mo oondjindikila okuza kaagandji yomikuli muuyuni, mwakwatelwa oWorld Bank oshowo IMF, sho oongunga dhopondje moshilongo shoka sha thikama poobiliyona dha US 10.

Zimbabwe okwa li a lopotwa a pula ekwatho lyomukuli okuza kuSouth Afrika, lyoobiliyona dhaUS 1.2, ihe eindilo lye inali ziminwa.

MuFebruali Geingob okwa popi kutya aaleli yaSADC oya nongele kutya epangelo olya tamekitha oonkundathana naakuthimbinga moshilongo opo ku yambulepo eliko lyoshilongo shoka, na okwa pula aakuthimbinga ya yambidhidhe oonkambadhala ndhoka ndhoka tadhi ningwa kepangelo.

Omutse gwoshilongo shaNamibia, ogwa nyana woo oonkambadhala tadhi ningwa aniwa komahangano gamwe gaashi gopapangelo opo ga nyateke oshilongo shoka nokushi shuna monkalo ya nayipala moka shi li nale.

Kuyele nuumvo omupresidende gwaSouth Afrika, Cyril Ramaphosa okwa popi kutya oshilongo shaandjawo otashi yambidhidha ekuthe po lyoondjindikila ndhoka dha tulilwa po oshilongo shoka.

Ramaphosa okwa li a popi konima yomutumba gwoWorld Economic Forum moDavos, Switzerland, ta popi kutya Zimbabwe okwa taalela onkalo ombwiinayi yopaliko, na ota vulu okukwathela kuuyuni ngele oondjindikila ndhoka odha kuthwa po. -Olopota yagwedhwapo koBusiness Day

Comments

Namibian Sun 2024-04-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

SerieA: Genoa 0 vs 1 SS Lazio European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° #REF! #REF!