• Home
  • HEALTH
  • Omukithi gwohepatitis gwa taandele miitopolwa yimwe moshilongo
Omukithi gwohepatitis gwa taandele miitopolwa yimwe moshilongo
Omukithi gwohepatitis gwa taandele miitopolwa yimwe moshilongo

Omukithi gwohepatitis gwa taandele miitopolwa yimwe moshilongo

Jana-Mari Smith
Konima yomvula yimwe ngashiinegyi nkene omukithi gwohepatitis E gwa lopotwa oshikando shotango mOvenduka, omukithi ngoka ogwa taandele miitopolwa yimwe nokudhipaga aantu ya thika po 31.

Nonando okwa kala ku niwe omukumo kutya omukithi ngoka otagu vulu okukandekwa konima sho ga monika lwotango momwedhi Kotomba mo 2017, omukithi ngoka onkene tagu tsikile okutaandela kehe esiku.

Iipotha ya thika po 3 859 oya lopotwa oshowo omaso 31 oga lopotwa okuya momasiku 22 gaKotomba.

Sho omukithi ngoka gwa kolekwa muDesemba gwomvula ya piti, okwa hololwa kutya ihagu holola unene, sho oshikando sha huguninwa gwali gwa lopotwa moshilongo sha li pokati komvula yo 1995 no 1996 moRundu.

MuJanuari nuumvo, iipotha 294 oya lopotwa unene moshitopolwa shaKhomas moka mu na ompumbwe yomeya oshowo uundjugo wokwiikwathela momalukanda.

Okuza mpoka omukithi gwa taandele kiitopolwa yilwe ihamano.

Khomas omwa lopotwa iipotha 2 579, Erongo omwalopotwa iipotha 825, Omusati, okwa lopotwa iipotha 201.

Iipotha 82 oya lopotwa mOshana, Ohangwena iipotha 70, Oshikoto 56 omanga Okavango mwa lopotwa iipotha 46,

Aalumentu naakiintu ye li momategelelo oyo unene ye li moshiponga komukithi ngoka, nomaso 14 gomomaso 31 ngoka ga lopotwwa okwa hololwa kutya aakiintu ye li momategelelo.

Oopresenda 61 dhomiipotha mbyoka ya kolekwa okwa lopotwa kutya aalumentu omanga oopresenda 39 odhaakiintu.

Ompumbwe yuuyogoki ngaashi okwiiyoga koonyala oshowo elongitho lyuundjugo wu li pamuthika, oshimwe shoka sha hololwa kutya otashi etitha etaandelo lyomukuthi ngoka.

Omukalelipo gwaUS moNamibia okwa longela pamwe nepangelo moonkambadhala dhokuya moshipala etaandelo lyomukithi ngoka.

Nonando omeya gomominono oga pumbiwa oshowo omahala ga yogoka, okwa gandja omandini ga longwa molupe lyuupomba ogo ga vule okukala taya iyogelwa koonyala moonkambadhala dhokuhulitha po omukalo gwokwiiyogela koonyala moshiyaha shimwe, shoka shi li sha nika oshiponga.

Omukalelipo gwa US, okupitila moUS Centers for Disease Control and Prevention (CDC) in Namibia, oya popi kutya otaya tsikile nokulongela kumwe nomalelo guundjolowele moNamibia opo omukithi ngoka gu hulithwe po.

Lisa Johnson ngoka e li omukalelipo gwaUS moNamibia okwa popi kutya osha simana noonkondo opo aantu ya tulwe miilonga omukalo gwokwiiyoga aluhe konyala, opo owala taku hulithwa po etaandelo lyomukithi ngoka.

Esiku lyokwiiyoga koonyala pauyuni olya dhimbulukiwa muKotomba opo li hwahwameke esimano lyokwiiyoga koonyala nothewa onga omukalo gwokuhupitha oomwenyo nokukeelela omikithi.

Johnson okwa wayimine ominista Bernard Haufiku molweendo mOshitopolwa shaShana oshowo Omusati muKotomba okuninga omahwahwameko gelongitho lyomandini guupomba.

MuJanuari, ehangano lyoWorld Health Organisation's (WHO) olya lopota kutya onkalo inayi yogoka unene momalukanda gaNamibia oyo tayi hwahwameke etaandelo lyomukuthi.

Omahala ngoka okwa lopotwa ge na aakwashigana oyendji, kage na omeya ga yogoka oshowo uundjugo.

Ekunkililo limwe ethimbo lyaDesemba ndyoka lyomafudho sho aakwashigwana taya inyenge okuza pomahala mpoka haya kala okuya komahala gamwe, oshowo elongitho lyomeya gomvula pethimbo lyoshikako shomuloka. Ayihe mbyoka okwa hololwa kutya oyi li tayi hwahwameke etaandelo lyomukithi ngoka.

JANA-MARI SMITH

Comments

Namibian Sun 2024-04-27

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth LaLiga: Real Sociedad 0 vs 1 Real Madrid SerieA: Frosinone 3 vs 0 Salernitana | Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City English Championship: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 21km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:03, High tide: 05:02, Low Tide: 23:14, High tide: 17:32 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 23km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 05:00, Low Tide: 23:12, High tide: 17:30 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 04:59, Low Tide: 23:12, High tide: 17:29 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° #N/A #N/A