Omitumba dhaGeingob tadhi nyenyetwa
Omitumba ndhoka tadhi ningwa kOmupresidende, Hage Geingob, miitopolwa odha nyenyetwa koshigwana, sho ta longitha natango ompito ndjoka okutsakanena naaleli yongundu yoSwapo omolwa omutumba gwongundu omunene gu na sha nomahogololo ngoka tagu ningwa kuyele muSepetemba.
Omupresidende Hage Geingob ota tsakanene naaleli yongundu yoSwapo omutenya konima yomitumba dhomiitopolwa dhoka ta ningi noshigwana.
Momukanda ngoka gwa shangelwa amushanga-ndjai gwongundu yoSwapo, Sophia Shaningwa, momasiku 3 gaJuli, Geingob okwa popi kombinga yoompangela dhe okutalela iitopolwa ayihe 14 moshilongo, nokuya moonkundathana noshigwana.
“Sha simana natango onda hala okutsakanena naaleli yongundu yoSwapo miitopolwa ayihe 14, mwakwatelwa elelo lyiikandjohgololo yopoondondo adhihe, omutenya omolwa oonkundathana,” Geingob a tseyithile Shaningwa.
“Moshinima shoka, komrade amushanga-ndjai alikana kwashilipaleka kutya aakwatakanithi ayehe yiitopolwa oya tseyithilwa nokuninga omalongekidho gomalweendo mongundu yoSwapo omolwa omitumba ndhoka melongelokumwe nOmbelewa Onene yoSwapo. Hiya woo aanashipundi oshowo aaleli ayehe yapewa iitopolwa opo ya kale oshitopolwa shomitumba ndhoka.”
Geingob natango okwa tumbula kutya elalakano lyomitumba ndhoka ta ningi miitopolwa, shoka dha yooloka komitumba dhe dhomutenya ndhoka ta ningi nAakwaSwapo odha nuninwa okuya moonkundathana noshigwana nokupulakena komikundu dhoka dha taalela oshigwana unene kombinga yonkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshigwana.
Sho a ningilwa omapulo kombinga yombaapila ndjoka, amushanga gwiikundaneki mombelewa yomupresidende, Alfredo Hengari, okwa pula opo a tuminwe ombaapila ndjoka, shoka sha ningwa ihe inaya mukula sigo onkundana ya nyanyangidhwa. Nonando ongaaka okwali a popi nale kutya omitumba dhomupresidende dhoka ta ningi miitopolwa kadhi shi dhopapolotika.
Pahapu dhaHengari, omupresidede oku na iinakugwanithwa iyali, shotango onga omuleli gwoshilongo noshitiyali onga omuleli gwongundu yoSwapo, nomanyano ngoka ta ningilwa naga tongolwe kwiikwatelela kiinakugwanithwa ye mbyoka.
“Ngashiingeyi ethimbo lyomupresidende okuya miitopolwa ngaashi he shi ningi shito, nokukapopya nAaNamibia nokuuva shoka sha ningwa nokutulwa miilonga kombinga yonkalo yoshikukuta, nokuuva kutya oshigwana otashi ti ngiini shi vulithe okukala owala iikolela koolopota ndhoka tadhi zi koombelewa.”
Sho a pulwa kombinga yombaapila, Shaningwa okwa yamukula kutya omupresidende ina ngambekwa okutsakanena nakehe ngoka a hala okutsakanena naye.
Omitumba itadhi popilwa
Ongundu yoLandless People's Movement (LPM) oya popi kutya epangelo otali hepitha iimaliwa mbyoka ya pumbiwa unene moshigwana pethimbo lyomitumba ndhoka tadhi ningwa kuGeingob.
Omupeha omuleli gwoLPM, Henny Seibeb okwa popi kutya molwaashoka olweendo ndoka olyopapangelo, Geingob na tsakanene noongundu adhihe dhopolotika na haSwapo ashike.
Okwa tsikile kutya Geingob ota ningi omalweendo ngoka okumweneka omalugodhi ngoka ga dhidhilikwa kuSwapo miitopolwa.
Seibeb okwa popi kutya omitumba noshigwana otadhi longithwa owala onga omahwahwameko gaSwapo, moka iimaliwa yoshigwana tayi longithwa, unene sho oominista odhindji tadhi ende pamwe naGeingob, a gandja oshiholelwa shaNangolo Mbumba ngoka aniwa oshilonga she shokutseyitha Geingob.
Okwa pula natango kutya ngele elalakano lyomitumba ndhoka okutala konkalo yoshikukuta omolwashike tadhi ningilwa moondoolopa, omolwashike itaku yiwa moofaalama moka mu na aantu taya mono iihuna koshikukuta.
Omunongononi gwonkalo yopapolotika, Ndumba Kamwanyah okwa popi kutya omupresidende ngoka ombelelwa ye ya tindi omapopyo kutya ota longitha iimaliwa yoshigwana mokuninga omahwahwameko goSwapo, otii pataneke yemwene, sho ta ningi omitumba nelelo lyoSwapo pethimbo lyomitumba ndhoka ta popi kutya ota ningi noshigwana okutala konkalo yoshikukuta.
“Otaya ka popya shike nelelo lyoSwapo miitopolwa? Itaya ka popya kombinga yomayambulepo ihe opolotika.”
Nico Horn okwa popi kutya aantu otaya vulu okukala ye na omafekelo geli mondjila ihe oshidhigu okumona uumbangi ngele omitumba ndhoka ta ningi noshigwana kadhi shi oonkambadhala dhomondjila okutala konkalo yoshikukuta.
Omuleli gwongundu yoPopular Democratic Movement (PDM) McHenry Venaani okwa popi kutya shoka tashi ningwa komupresidende osha puka.
JEMIMA BEUKES
Momukanda ngoka gwa shangelwa amushanga-ndjai gwongundu yoSwapo, Sophia Shaningwa, momasiku 3 gaJuli, Geingob okwa popi kombinga yoompangela dhe okutalela iitopolwa ayihe 14 moshilongo, nokuya moonkundathana noshigwana.
“Sha simana natango onda hala okutsakanena naaleli yongundu yoSwapo miitopolwa ayihe 14, mwakwatelwa elelo lyiikandjohgololo yopoondondo adhihe, omutenya omolwa oonkundathana,” Geingob a tseyithile Shaningwa.
“Moshinima shoka, komrade amushanga-ndjai alikana kwashilipaleka kutya aakwatakanithi ayehe yiitopolwa oya tseyithilwa nokuninga omalongekidho gomalweendo mongundu yoSwapo omolwa omitumba ndhoka melongelokumwe nOmbelewa Onene yoSwapo. Hiya woo aanashipundi oshowo aaleli ayehe yapewa iitopolwa opo ya kale oshitopolwa shomitumba ndhoka.”
Geingob natango okwa tumbula kutya elalakano lyomitumba ndhoka ta ningi miitopolwa, shoka dha yooloka komitumba dhe dhomutenya ndhoka ta ningi nAakwaSwapo odha nuninwa okuya moonkundathana noshigwana nokupulakena komikundu dhoka dha taalela oshigwana unene kombinga yonkalo yoshikukuta ndjoka tayi dhenge oshigwana.
Sho a ningilwa omapulo kombinga yombaapila ndjoka, amushanga gwiikundaneki mombelewa yomupresidende, Alfredo Hengari, okwa pula opo a tuminwe ombaapila ndjoka, shoka sha ningwa ihe inaya mukula sigo onkundana ya nyanyangidhwa. Nonando ongaaka okwali a popi nale kutya omitumba dhomupresidende dhoka ta ningi miitopolwa kadhi shi dhopapolotika.
Pahapu dhaHengari, omupresidede oku na iinakugwanithwa iyali, shotango onga omuleli gwoshilongo noshitiyali onga omuleli gwongundu yoSwapo, nomanyano ngoka ta ningilwa naga tongolwe kwiikwatelela kiinakugwanithwa ye mbyoka.
“Ngashiingeyi ethimbo lyomupresidende okuya miitopolwa ngaashi he shi ningi shito, nokukapopya nAaNamibia nokuuva shoka sha ningwa nokutulwa miilonga kombinga yonkalo yoshikukuta, nokuuva kutya oshigwana otashi ti ngiini shi vulithe okukala owala iikolela koolopota ndhoka tadhi zi koombelewa.”
Sho a pulwa kombinga yombaapila, Shaningwa okwa yamukula kutya omupresidende ina ngambekwa okutsakanena nakehe ngoka a hala okutsakanena naye.
Omitumba itadhi popilwa
Ongundu yoLandless People's Movement (LPM) oya popi kutya epangelo otali hepitha iimaliwa mbyoka ya pumbiwa unene moshigwana pethimbo lyomitumba ndhoka tadhi ningwa kuGeingob.
Omupeha omuleli gwoLPM, Henny Seibeb okwa popi kutya molwaashoka olweendo ndoka olyopapangelo, Geingob na tsakanene noongundu adhihe dhopolotika na haSwapo ashike.
Okwa tsikile kutya Geingob ota ningi omalweendo ngoka okumweneka omalugodhi ngoka ga dhidhilikwa kuSwapo miitopolwa.
Seibeb okwa popi kutya omitumba noshigwana otadhi longithwa owala onga omahwahwameko gaSwapo, moka iimaliwa yoshigwana tayi longithwa, unene sho oominista odhindji tadhi ende pamwe naGeingob, a gandja oshiholelwa shaNangolo Mbumba ngoka aniwa oshilonga she shokutseyitha Geingob.
Okwa pula natango kutya ngele elalakano lyomitumba ndhoka okutala konkalo yoshikukuta omolwashike tadhi ningilwa moondoolopa, omolwashike itaku yiwa moofaalama moka mu na aantu taya mono iihuna koshikukuta.
Omunongononi gwonkalo yopapolotika, Ndumba Kamwanyah okwa popi kutya omupresidende ngoka ombelelwa ye ya tindi omapopyo kutya ota longitha iimaliwa yoshigwana mokuninga omahwahwameko goSwapo, otii pataneke yemwene, sho ta ningi omitumba nelelo lyoSwapo pethimbo lyomitumba ndhoka ta popi kutya ota ningi noshigwana okutala konkalo yoshikukuta.
“Otaya ka popya shike nelelo lyoSwapo miitopolwa? Itaya ka popya kombinga yomayambulepo ihe opolotika.”
Nico Horn okwa popi kutya aantu otaya vulu okukala ye na omafekelo geli mondjila ihe oshidhigu okumona uumbangi ngele omitumba ndhoka ta ningi noshigwana kadhi shi oonkambadhala dhomondjila okutala konkalo yoshikukuta.
Omuleli gwongundu yoPopular Democratic Movement (PDM) McHenry Venaani okwa popi kutya shoka tashi ningwa komupresidende osha puka.
JEMIMA BEUKES
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article