Kwa lopotwa iipotha yoHepatitis E moshilandopangelo
Uuministeli wuundjolowele owuli wa taalela omukundu omunene sho kwa lopotwa iipotha yomukithi gwoHepatitis E, ya thika po 152 momalukanda gaKatutura moshilandopangelo.
Omuntu gumwe okwa lopotwa a hulitha omanga yaali ya taambelwa moshipangelo shaKatutura oshowo shaRoman Catholic Private Hospital na yalwe oya tumwa komagumbo. Onkundana ndjoka oya kolekwa kungoka ta longo pehala lyamushanga mUuministeli wUundjolowele nOnkalonawa, Dr Dawid Uirab, ngoka a popi kutya onkalo ndjoka oyi li kohi yekondololo sho aanambelewa yuundjolowele oshowo aaiyambi taya ningi omahwahwameko kombinga yomukithi ngoka, opo ku yandwe iipotha iipe yomukuthi ngoka.
Okwa gwedha po kutya iipotha ayihe mbyoka inayi kolekwa pamakonaakono gopalabora.
Omadhidhiliko gomukithi gwoHepatitis E, oga kwatela mo oshivu, omvulwe, okukanitha ehalo lyokulya, onkungo, uuwehame moshinena, onyata ya fa elowa oshowo uuwehame pomatsakaneno gomasipa, okutumbulapo owala omadhidhiliko gamwe.
Omukithi ngoka ohagu taandele okupitila monyata, okupitila momeya ganyata, na unene omukithi ngoka ohagu holoka pomahala mpoka pwaahena uuyogoki.
Pahapu dha Uirab, omukithi ngoka ogwa tukuka tango molukanda lwaHavana, oshowo moGoreangab, Greenwell Matongo nOmbili.
Ngoka ogamwe gomomahala ngoka kage na uuyogoki moshipandopangelo sho aantu oyendji momalukanda ngoka haya longitha uundjugo mboka waaheli pamuthika, nenge kaaye na uundjugo na ohaya longitha iihwa. Olopota ndjoka yali ya pitithwa tayi ithanwa 'Informal Settlements in Namibia: Their Nature and Growth' oya holola kutya ondama yaGoreangab oya nyatekwa noonyata dhaantu, ndhoka tadhi zi momalukanda gopopepi nondama ndjoka. Olopota ndjoka oya tsikile kutya, ondama yaSwakoppoort nayo oyali ya nyatekwa mo 2011 sho kwa li kwa lokwa unene. Okuya mo 2017 omeya mondama ndjoka natango oga nyata, na itaga vulu okulongithwa omanga inaga wapalekwa. Sho ondama ya Swakoppoort oyo yili onzo onene yomeya moshilandopangelo, enyateko lyomeya mondama ndjoka oli li omukundu omunene.
Moontentekelohapu dhe moshinyolwa shoka, Ominista yOmayambulepo gOondoolopa nIitopolwa, Sophia Shaningwa okwa popi kutya olopota ndjoka oyi li epeneulo lyaNamibia, kutya ethimbo olya pwa po, na okwa pumbwa okuningwa sha opo ku yandwe onkalo yuupyakadhi mboka. Minista okwa pula iiputudhilo yopaumwene mwakwatelwa oombaanga opo dhi tsakaneke epangelo ondjilakati mokukandula po omukundu ngoka gwokwaahena uuyogoki unene gwa taalela aaaakwashigwana mboka taya lumbu momalukanda.
JEMIMA BEUKES
Okwa gwedha po kutya iipotha ayihe mbyoka inayi kolekwa pamakonaakono gopalabora.
Omadhidhiliko gomukithi gwoHepatitis E, oga kwatela mo oshivu, omvulwe, okukanitha ehalo lyokulya, onkungo, uuwehame moshinena, onyata ya fa elowa oshowo uuwehame pomatsakaneno gomasipa, okutumbulapo owala omadhidhiliko gamwe.
Omukithi ngoka ohagu taandele okupitila monyata, okupitila momeya ganyata, na unene omukithi ngoka ohagu holoka pomahala mpoka pwaahena uuyogoki.
Pahapu dha Uirab, omukithi ngoka ogwa tukuka tango molukanda lwaHavana, oshowo moGoreangab, Greenwell Matongo nOmbili.
Ngoka ogamwe gomomahala ngoka kage na uuyogoki moshipandopangelo sho aantu oyendji momalukanda ngoka haya longitha uundjugo mboka waaheli pamuthika, nenge kaaye na uundjugo na ohaya longitha iihwa. Olopota ndjoka yali ya pitithwa tayi ithanwa 'Informal Settlements in Namibia: Their Nature and Growth' oya holola kutya ondama yaGoreangab oya nyatekwa noonyata dhaantu, ndhoka tadhi zi momalukanda gopopepi nondama ndjoka. Olopota ndjoka oya tsikile kutya, ondama yaSwakoppoort nayo oyali ya nyatekwa mo 2011 sho kwa li kwa lokwa unene. Okuya mo 2017 omeya mondama ndjoka natango oga nyata, na itaga vulu okulongithwa omanga inaga wapalekwa. Sho ondama ya Swakoppoort oyo yili onzo onene yomeya moshilandopangelo, enyateko lyomeya mondama ndjoka oli li omukundu omunene.
Moontentekelohapu dhe moshinyolwa shoka, Ominista yOmayambulepo gOondoolopa nIitopolwa, Sophia Shaningwa okwa popi kutya olopota ndjoka oyi li epeneulo lyaNamibia, kutya ethimbo olya pwa po, na okwa pumbwa okuningwa sha opo ku yandwe onkalo yuupyakadhi mboka. Minista okwa pula iiputudhilo yopaumwene mwakwatelwa oombaanga opo dhi tsakaneke epangelo ondjilakati mokukandula po omukundu ngoka gwokwaahena uuyogoki unene gwa taalela aaaakwashigwana mboka taya lumbu momalukanda.
JEMIMA BEUKES
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article