Eshangitho lyomaso pashinanena  otali landulako
Eshangitho lyomaso pashinanena otali landulako

Eshangitho lyomaso pashinanena otali landulako

Yanna Smith
Konima sho kwa tulwa miilonga omulandu gwokushangitha omavalo mUuministeli wIikwameni nOmatembu, tagu ithanwa e-birth notification system, uuministeli mboka otawu pangele okutula miilonga omulandu gwa faathana tagu ithanwa e-death notification system.

Uunona wa thika po- 42 154 wuli kohi yomvula yimwe owa shangitwa okupitila momulandu ngoka, muule womvula ya piti. Omwaalu ngoka ogwa kalela po oopresenda 60 dhaanona mboka ya valwa, omanga aanona ya thika po- 60 854 yashangithwa kwalata. Ominista yIikwameni nOmatembu, Pendukeni Iivula-Ithana, okwa popi kutya, sha landula sho kwa tulwa miilonga omulandu gwokushangitha omavalo gaanona pashinanena ngoka tagu ithanwa e-birth registration nokanona hoka inaka shangithwa nena itaka ka vula okumona uuthemba welongo oshowo onkalonawa. “Shangitheni uunona weni mbala konima yomavalo, oshi li uuthemba wokanona na oshili oshinakugwanithwa shoye onga omuvali.” Omulandu ngoka otagu ka tulwa miilonga moshipangelo sha Windhoek Central Hospital oshowo moKatutura State Hospital muJuni gwo2017. MuJuli gwo-2017, osheendo shaanambelewa otaya ka ninga omapekaapeko moshipangelo shEenhana nOrundu nokonima omulandu ngoka otagu ka tulwa miilonga miipangelo ayihe yepangelo. Iivula-Ithana okwa popi kutya omanga epangelo tali longo nuudhiginini opo omulandu ngoka gu tulwe miilonga miipangelo ayihe yepangelo, iipangelo yopaumwene nayo nayi kuthe ombinga momahwahwameko ngoka opo yi vule okutula miilonga woo omulandu ngoka. “Onda nyanyukwa okuuva kutya oshipangelo shaRhino Park Private Hospital osha pula uuministeli opo wu tule omulandu ngoka miipangelo yawo. Ngashiingeyi otatu longele kumwe noshipangelo shoka opo tu tule miilonga etsokumwe metulo miilonga lyomulandu ngoka mombelewa yoshipangelo shoka opo ku yandwe omikweyo omileelaka miipangelo shaKatutura naWindhoek Central Hospital.” Pahapu dhaminista, eshangitho lyomavalo kwa lata osho shimwe shomiinima mbyoka tayi shunitha monima okwaadha omalalakano goUnited Nations Sustainable Development Goals, ngoka taga utha okugandja uukwashigwana wopaveta kaantu ayehe okuya mo-2030. Okwa popi kutya muule woomvula dha piti, uuministeli owa longitha iimaliwa oyindji omolwa omashangitho gaantu mboka kaya li ye na uukwashigwana moshilongo, molwaashoka oya shangithwa kwalata. Omolwa omukundu ngoka, uuministeli owa tula miilonga omulandu gwokushangitha oonzapo dhomavalo miipangelo mo-2008, naashoka osha hwepopalitha eshangitho lyoonzapo dhomavalo. Iivula-Ithana okwa popi kutya omusindalandu ngoka otagu shangitha omavalo agehe ngoka taga lopotwa miipangelo koNational Population Registration System (NPRS). Okwa tsikile kutya eshangitho lyoludhi ndyoka nokugandja uuyelele mboka otashi ka kwathela moompangela dhepangelo moshikondo shuundjolowele, elongo, omagumbo, omeya, onkalonawa, oompito dhiilonga, uunamapya noshotuu.

Minista okwa popi kutya ngele okanona ka ke na onzapo yevalo nena,itaka vulu okushangithwa moskola nenge ka mone eyambidhidho lyopashimaliwa okuza kepangelo.

Okwa tsikile kutya ngele uunona kawu na omikanda dhuukwashigwana ndhoka tadhi ulike uumbangi woomvula dhawo nena otawu vulu okuya moshiponga shoondjokana omanga yeli aanona aashona oshowo iinima yilwe ngaashi okukutwa miilonga onga aakwiita niinima yilwe mbyoka tayi tula moshiponga oonkalamwenyo dhaanona. Minista okwa popi kutya ngele aanona kaye na oonzapo dhomavalo otashi ningitha oshidhigu etulululo lyaanona mboka oontauki nenge okukonga aanona mboka ya topolwa noofamili dhawo. Uuministeli otawu longo neitulomo mokwaadha omalalakano gawo gokugandja omayakulo ga dhengambanda kaakwashigwaa oshowo meshangitho lyomavalo gaanona ayehe. Omusindalandu ngoka tagu longithwa kuuministeli ogo gwotango muAfrika.



ELLANIE SMIT

Comments

Namibian Sun 2024-04-27

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth LaLiga: Real Sociedad 0 vs 1 Real Madrid SerieA: Frosinone 3 vs 0 Salernitana | Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City English Championship: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City Katima Mulilo: 16° | 31° Rundu: 20° | 32° Eenhana: 17° | 33° Oshakati: 19° | 33° Ruacana: 16° | 33° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 17° | 30° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 17° | 25° Wind speed: 19km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:03, High tide: 05:02, Low Tide: 23:14, High tide: 17:32 Swakopmund: 16° | 22° Wind speed: 21km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 05:00, Low Tide: 23:12, High tide: 17:30 Walvis Bay: 18° | 29° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 04:59, Low Tide: 23:12, High tide: 17:29 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 21° | 32° Keetmanshoop: 22° | 33° Aranos: 18° | 31° Lüderitz: 16° | 28° Ariamsvlei: 22° | 33° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 25° | 30° Gaborone: 15° | 26° Lubumbashi: 11° | 24° Mbabane: 11° | 20° Maseru: 10° | 23° Antananarivo: 15° | 24° Lilongwe: 13° | 24° Maputo: 17° | 26° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 16° | 23° Durban: 15° | 24° Johannesburg: 14° | 23° Dar es Salaam: 23° | 30° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 24° Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.1 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.8 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.32 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.66 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.78 | USD to ZMW 26.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 75370.99 Up +1.40% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1673.12 Up +1.85% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13354.97 Up +0.06% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9142.54 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 338.05/OZ UP +0.31% | Copper US$ 4.54/lb UP +0.71% | Zinc US$ 2 869.50/T UP 0.15% | Brent Crude Oil US$ 88.96/BBP UP +0.08% | Platinum US$ 913.47/OZ DOWN -0.0026 Sport results: Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth LaLiga: Real Sociedad 0 vs 1 Real Madrid SerieA: Frosinone 3 vs 0 Salernitana | Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City English Championship: Queens Park Rangers 4 vs 0 Leeds United | Coventry City 2 vs 3 Hull City Weather: Katima Mulilo: 16° | 31° Rundu: 20° | 32° Eenhana: 17° | 33° Oshakati: 19° | 33° Ruacana: 16° | 33° Tsumeb: 17° | 31° Otjiwarongo: 17° | 30° Omaruru: 19° | 32° Windhoek: 16° | 28° Gobabis: 17° | 28° Henties Bay: 17° | 25° Wind speed: 19km/h, Wind direction: S, Low tide: 11:03, High tide: 05:02, Low Tide: 23:14, High tide: 17:32 Swakopmund: 16° | 22° Wind speed: 21km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 05:00, Low Tide: 23:12, High tide: 17:30 Walvis Bay: 18° | 29° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 11:01, High tide: 04:59, Low Tide: 23:12, High tide: 17:29 Rehoboth: 18° | 29° Mariental: 21° | 32° Keetmanshoop: 22° | 33° Aranos: 18° | 31° Lüderitz: 16° | 28° Ariamsvlei: 22° | 33° Oranjemund: 14° | 25° Luanda: 25° | 30° Gaborone: 15° | 26° Lubumbashi: 11° | 24° Mbabane: 11° | 20° Maseru: 10° | 23° Antananarivo: 15° | 24° Lilongwe: 13° | 24° Maputo: 17° | 26° Windhoek: 16° | 28° Cape Town: 16° | 23° Durban: 15° | 24° Johannesburg: 14° | 23° Dar es Salaam: 23° | 30° Lusaka: 15° | 25° Harare: 12° | 24° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.1 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.8 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.32 | EGP to NAD 0.38 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.7 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.66 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.78 | USD to ZMW 26.5 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 75370.99 Up +1.40% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1673.12 Up +1.85% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13354.97 Up +0.06% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI 9142.54 Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 338.05/OZ UP +0.31% | Copper US$ 4.54/lb UP +0.71% | Zinc US$ 2 869.50/T UP 0.15% | Brent Crude Oil US$ 88.96/BBP UP +0.08% | Platinum US$ 913.47/OZ DOWN -0.0026