• Home
  • LOCAL NEWS
  • Ekuto miilonga lyaatseyinawa aavalelwa mo lyakalekwa
Ekuto miilonga lyaatseyinawa aavalelwa mo lyakalekwa
Ekuto miilonga lyaatseyinawa aavalelwa mo lyakalekwa

Ekuto miilonga lyaatseyinawa aavalelwa mo lyakalekwa

Uuministeli waanyasha owa kaleke etseyitho ndyoka lya li lya ningwa, tawu pula aatseyinawa momadheulo opo ya vule okuninga omaindilo ya vule okudheula aanyasha mboka ya valelwa mekondjelomanguluko pondje yoshilongo, mendiki lyomadheulo lyaBerg Aukas popepi noGrootfontein moshitopolwa sha Otjozondjupa.
Ileni Nandjato
Uuministeli owali tawu kongo AaNamibia mboka ye na owino megandjo lyomadheulo ngaashi muunamapya, okutunga, okuhonga iipilangi, okufikila, okuhondja, okompiuta nokulonga moombelewa okutumbulapo owala yimwe po.

Mboka andola otaya ka kutwa miilonga onga aadheuli uule woomwedhi ntano.

Oshifokundaneki shoNamibia osha li sha tseyithilwa omwedhi gwa piti sho sha talele po endiki ndyoka lyomadheulo kutya omadheulo oga kalekwa omolwa ompumbwe yiiyemo.

Aadheulwa mendiki moka oya popi kutya oya mono owala omadheulo ngoka ya pewa kiilyo yetanga lyegameno, molwaashoka kape na iimaliwa yokukuta miilonga aadheuli.

Pethimbo ndyoka amushanga muuministeli waanyasha, Emma Kantema-Gaomas okwa tindi omapopyo ngoka moshinyolwa shiikundnaeki shoka a tula moshifokundaneki , moka a popi kutya endiki ohali gandja omadheulo giitopolwa yopaali.

Okwa popi kutya omadheulo gotango oongoka ga gandjwa kiilyo yetanga lyegameno, ano omadheulo gopashigwana oshowo omadheulo omatiyali ngoka guunongo.

Okwa popi kutya omadheulo ngoka gopashigwana oga manithwa kiilyo yEtango lyEgameno, omanga uuministeli wiipyakidhila okukuta miilonga aadheuli Aanamibia, opo ya tameke nokugandja omadheulo guunongo.

“Omadheulo guunongo oga pumbwa ekuto miilonga lyaadheuli mboka ya pumbwa okukala taya futwa omolwa iilonga yawo. Etseyitho lyopashigwana olya tulwa miikundaneki nomulandu gwokukuta miilonga aadheuli mboka otagu ka ningwa mbala. Aadheuli yoshitopolwa oshitiyali dhomadheulo ngoka otaya ka ya mbala kendiki nokugandja omadheulo ngoka kaadheulwa,” Kantema-Gaomas a li a popi.

Okwa tsikile kutya ekuto miilonga lyaadheuli otali ka kala lyopakathimbo molwaashoka aadheuli mboka otaya ka longwa owala uule woomwedhi ntano, ndhoka taku ningwa omadheulo ngoka, naanyasha mboka ye na uulongelwe oyo taya ka talika yo yaka vule okugandja omadheulo.

Nonando ongaaka, oshiwike sha piti, uuministeli owa kaleke etseyitho ndyoka lya li tali popiwa kuKantema-Gaomas.

Onzo yi shi okwiinekelwa ola lombwele oNamibian Sun kutya, endiki lyaBerg Aukas olya kala kali na aadheuli, uuministeli wa ndopa okwaadha etsokumwe naaiyambi ya za koNigeria opo ya dheule aanyasha yaNamibia miikondo ya yooloka. Okwa lopotwa kutya endiki ndyoka olya hulitha po okutaamba aadheulwa aape mo 2015 sigo omo 2016 sho Omupresidende Hage Geingob a pitika egandjo lyoomiliyona 11, 3 okuza kokakomisi koSocial Security Commission opo ku ka dheulwe aanona yaakondjelimanguluko.

Epititho lyiimaliwa mbyoka okuza koSSC olya e ta omaiyuvo ga yoloka moshigwana, sho iimaliwa mbyoka yali yi na okulongithwa mokugandja omadheulo kaanyasha mboka kaye na iilonga, oshowo okugandja omayambidhidho gokwiilongitha kaanyasha yomiiputudhilo yopombanda.

Epangelo olya li lya popi pethimbo ndyoka kutya iimaliwa otayi ka longithwa mokudheula aanona yavalelwa mekondjelomanguluko yathika pe 1 000, mendiki lyaBerg Aukas oshowo mendiki lyaDu Plessisplaas moshitopolwa shaMaheke, nokukala taku gandjwa omayambidhidho goshimaliwa sha thika pooN$375 komwedhi, kaanyasha mboka.

Kombinga yetsokumwe lyaadheuli aakwashigwana yaNigeria ndyoka inali lelepekwa, Kantema-Gaomas okwa li a popi kutya nonando oshilongo osha pandula omolwa eyambidhidho okuza kuNigeria, okwa pumbwa okutalika konkalo yokwaahena iilonga ndjoka yi li pombanda mokati kAaNamibia, unene kaanyasha mboka ye na oonzapo momailongo ngoka gomadheulo gopaungomba.

Monena aanyasha mboka ya valelwa mekondjelomanguluko, yeli po 793 oya manitha omadheulo gawo gopaungomba momandiki ga yoloka ngaashi ndyoka lyaBerg Aukas, Simon Mutumba Police Training College oshowo Namibia Institute for Mining Technology (NIMT).

Natango aanyahsa yeli po 299 otaya ningilwa omadheulo mendiki lyaBerg Aukas.

Sho a ningilwa omapulo kombinga yetseyidho ndyoka lya kalekwa ngashiingeyi, Kantema-Gaomas okwa yamukula kutya ekaleko ndyoka oshinima shomeni sha etithwa kiikumungu ya yooloka yi na sha neziminino okuza kokomisi yaaniilonga yepangelo yoPublic Service Commission.

ILENI NANDJATO

Comments

Namibian Sun 2024-04-26

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.11 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.82 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.83 | USD to ZMW 26.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 333.21/OZ UP +0.11% | Copper US$ 4.53/lb UP +0.36% | Zinc US$ 2 856.10/T UP 0.06% | Brent Crude Oil US$ 89.15/BBP UP +0.29% | Platinum US$ 911.47/OZ DOWN -0.0048 Sport results: Premier League: Brighton 0 vs 4 Manchester City | Manchester United 4 vs 2 Sheffield United | Everton 2 vs 0 Liverpool | Crystal Palace 2 vs 0 Newcastle | Wolves 0 vs 1 Bournemouth | Arsenal 5 vs 0 Chelsea SerieA: Udinese 1 vs 2 AS Roma European Championships Qualifying: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton English Championship: Coventry City 2 vs 3 Hull City | Leicester City 5 vs 0 Southampton Weather: Katima Mulilo: 16° | 33° Rundu: 16° | 33° Eenhana: 16° | 35° Oshakati: 17° | 34° Ruacana: 17° | 35° Tsumeb: 18° | 32° Otjiwarongo: 14° | 31° Omaruru: 16° | 34° Windhoek: 15° | 29° Gobabis: 18° | 30° Henties Bay: 15° | 22° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 10:31, High tide: 04:30, Low Tide: 22:38, High tide: 16:57 Swakopmund: 15° | 18° Wind speed: 28km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:28, Low Tide: 22:36, High tide: 16:55 Walvis Bay: 16° | 26° Wind speed: 34km/h, Wind direction: SW, Low tide: 10:29, High tide: 04:27, Low Tide: 22:36, High tide: 16:54 Rehoboth: 17° | 31° Mariental: 20° | 34° Keetmanshoop: 22° | 34° Aranos: 20° | 33° Lüderitz: 13° | 24° Ariamsvlei: 20° | 35° Oranjemund: 17° | 30° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 18° | 27° Lubumbashi: 11° | 25° Mbabane: 13° | 17° Maseru: 9° | 23° Antananarivo: 14° | 27° Lilongwe: 14° | 26° Maputo: 18° | 25° Windhoek: 15° | 29° Cape Town: 15° | 27° Durban: 17° | 22° Johannesburg: 15° | 23° Dar es Salaam: 23° | 31° Lusaka: 17° | 26° Harare: 14° | 26° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.44 | EUR to NAD 20.11 | CNY to NAD 2.59 | USD to NAD 18.82 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.33 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.01 | ZMW to NAD 0.71 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.68 | RUB to NAD 0.21 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 134.22 | USD to AOA 834.06 | USD to BWP 13.79 | USD to EGP 47.85 | USD to KES 134.48 | USD to NGN 1329.44 | USD to ZAR 18.83 | USD to ZMW 26.6 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 74329.37 Down -0.25% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1642.69 Up +6.30% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13346.81 Up +0.49% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 25917.59 Down -3.21% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 333.21/OZ UP +0.11% | Copper US$ 4.53/lb UP +0.36% | Zinc US$ 2 856.10/T UP 0.06% | Brent Crude Oil US$ 89.15/BBP UP +0.29% | Platinum US$ 911.47/OZ DOWN -0.0048