Egumbo ndyoka lya landwa koomiliyona 6 itali vulu okuza aantu
Elelo lyoshitopolwa shaHangwena olya popi kutya etungo ndyoka lya landwa kepangelo kongushu yoomiliyona 6 opo mu kale tamu zi aanaskola mOmungwelume, kali li monkalo yokukala aantu.
Moonkundathana ndhoka a ningwa naye koshifokundnaeki shoNamibian Sun,omunashipundi gwelelo ndyoka, Ericson Ndawanifa okwa popi kutya oya talele po egumbo ndyoka ihe oya mono kutya aanaskola otaya lumbu monkalo ya nayipala noonkondo.
Konyala aanaskola ye li 118 yondondo onti 11 no 12 yomosekundoskola yOmungwelume Senior Secondary School ohaya zi megumbo ndyoka sha landula elombwelo lya gandjwa kuNgoloneya gwoshitopolwa shaHangwena, Usko Nghaamwa.
Egumbo ndyoka olya landa kepangelo kongushu yoomiliyona 6 okuza kungoloneya nale gwoshitopolwa shoka, Sylvanus Vatuva.
“Konima sho elelo lya tseyithilwa kombelewa yomukunda ngoka kutya aanaskola ye li po 80, mosekundoskola ndjoka oya tembukila nale megumbo ndyoka, onga omuhandjo ngoka kagu li pampango, ngame pamwe naanambelewa yelelo otwa yi tu ka talele po ehala ndyoka na otwa a dha aanona mboka taya lumbu monkalo kayi shi ombwaanawa,” Ndawanifa a popi.
Okwa popi kutya uundjugo itawu longo, nolusheno inalu tulwa mo nawa.
Okwa popi kutya itaya ka kutha mo aanona mboka, ihe hayo taya ka pewa uusama ngele opwa holoka sha.
“Omupya omunene elelo lyoshitopolwa inali pititha okatokolitho hoka taka pitika aanona mboka ya tembukile megumbo ndyoka. Inatu kundathana oshikumungu shaanona mboka ya ye megumbo ndyoka.”
Ndawanifa okwa popi kutya omanga epangelo inali futa mwene gwegumbo, egumbo olya li monkalo yi li nawa molwashoka elelo lyoshitopolwa olya li tali pangele okulongitha egumbo ndyoka onga oombelewa dhOmungwelume settlement.
“Konima oye tu lombwele kutya egumbo ndyoka otali gu po. Osheendo shaanambelewa ya kwatelwa komeho komukomeho gwomayakulo ga kwalukehe oya ka ningila egumbo ndyoka omakonaakono na oya gandja olopota kutya egumbo ndyoka kali li monkalo yokukala naantu,” Ndawanifa a popi.
Okwa popi kutya elelo kali shi shi ngele egumbo ndyoka olya yonagulwa kumwene konima sho a futwa nenge okaakwashigwana.
Sha landula etalelepo ndyoka a ningi kuyele nuumvo, Nghaamwa okwa gandja elombwelo opo aanaskola ya tembukile megumbo ndyoka.
Omukuluntuskola George Nanghanda okwa popi kutya aavali oya yambidhidha niimaliwa, negumbo ndyoka olya li lya longwa, naanona oya tembukile megumbo ndyoka na oya kala taya pewa iikulya kungoloneya.
“Sho taya galuka okuza komafudho mOsoondaha otaya yi yuukilila kegumbo ndyoka, shoka twa pumbwa epitiko owala okuza kelelo lyoshitopolwa opo li ziminine eindilo lyetu, opo tu longithe egumbo ndika onga omuhandjo gwetu. Omu na oondunda odhindji ndhoka twa pumbwa okulongulula opo mu vule okuza aanona oyendji,” Nanghanda a popi kutya omanga Nghaamwa ina talela po oskola, oya adhika ya gandja nale eindilo lyawo kelelo lyoshitopolwa, ihe elelo inali ya yamukula mbala.
Sho ngoloneya a talele po oskola na okwa lombwelwa uupyakadhi mboka, okwa ningi etokolo opo aanona mboka ya tembukile megumbo ndyoka.
“Molwaashoka egumbo olya Ii lya yonagulwa kaakwashigwana sho mwene a tembuka mo, aavali oya gongele iimaliwa opo egumbo ndyoka li longululwe, konima owala sho aanona ya tembukile mo. Otwa yakula ombaapila okuza kelelo lyoshitopolwa kutya eindilo lyetu inali tambulwa ko.”
Nghaamwa okwa popi kutya ye okwa kambadhala owala okugandja ehala lyokuza kaanaskola mboka ye li mompumbwe yomuhandjo.
Okwa popi kutya konima owala sho aanaskola ya tembukile megumbo ndyoka, omeya oga tetwako kelelo lyoshitopolwa, na okwa pula uuministeli wuunamapya opo wu yambidhidhe aanona mboka nomeya, na osho sha ningwa. Okwa gwedha po kutya aanona mboka oya za kiitopolwa yokokule na kaye na mo aakwanezimo mOmungwelume.
ILENI NANDJATO
Moonkundathana ndhoka a ningwa naye koshifokundnaeki shoNamibian Sun,omunashipundi gwelelo ndyoka, Ericson Ndawanifa okwa popi kutya oya talele po egumbo ndyoka ihe oya mono kutya aanaskola otaya lumbu monkalo ya nayipala noonkondo.
Konyala aanaskola ye li 118 yondondo onti 11 no 12 yomosekundoskola yOmungwelume Senior Secondary School ohaya zi megumbo ndyoka sha landula elombwelo lya gandjwa kuNgoloneya gwoshitopolwa shaHangwena, Usko Nghaamwa.
Egumbo ndyoka olya landa kepangelo kongushu yoomiliyona 6 okuza kungoloneya nale gwoshitopolwa shoka, Sylvanus Vatuva.
“Konima sho elelo lya tseyithilwa kombelewa yomukunda ngoka kutya aanaskola ye li po 80, mosekundoskola ndjoka oya tembukila nale megumbo ndyoka, onga omuhandjo ngoka kagu li pampango, ngame pamwe naanambelewa yelelo otwa yi tu ka talele po ehala ndyoka na otwa a dha aanona mboka taya lumbu monkalo kayi shi ombwaanawa,” Ndawanifa a popi.
Okwa popi kutya uundjugo itawu longo, nolusheno inalu tulwa mo nawa.
Okwa popi kutya itaya ka kutha mo aanona mboka, ihe hayo taya ka pewa uusama ngele opwa holoka sha.
“Omupya omunene elelo lyoshitopolwa inali pititha okatokolitho hoka taka pitika aanona mboka ya tembukile megumbo ndyoka. Inatu kundathana oshikumungu shaanona mboka ya ye megumbo ndyoka.”
Ndawanifa okwa popi kutya omanga epangelo inali futa mwene gwegumbo, egumbo olya li monkalo yi li nawa molwashoka elelo lyoshitopolwa olya li tali pangele okulongitha egumbo ndyoka onga oombelewa dhOmungwelume settlement.
“Konima oye tu lombwele kutya egumbo ndyoka otali gu po. Osheendo shaanambelewa ya kwatelwa komeho komukomeho gwomayakulo ga kwalukehe oya ka ningila egumbo ndyoka omakonaakono na oya gandja olopota kutya egumbo ndyoka kali li monkalo yokukala naantu,” Ndawanifa a popi.
Okwa popi kutya elelo kali shi shi ngele egumbo ndyoka olya yonagulwa kumwene konima sho a futwa nenge okaakwashigwana.
Sha landula etalelepo ndyoka a ningi kuyele nuumvo, Nghaamwa okwa gandja elombwelo opo aanaskola ya tembukile megumbo ndyoka.
Omukuluntuskola George Nanghanda okwa popi kutya aavali oya yambidhidha niimaliwa, negumbo ndyoka olya li lya longwa, naanona oya tembukile megumbo ndyoka na oya kala taya pewa iikulya kungoloneya.
“Sho taya galuka okuza komafudho mOsoondaha otaya yi yuukilila kegumbo ndyoka, shoka twa pumbwa epitiko owala okuza kelelo lyoshitopolwa opo li ziminine eindilo lyetu, opo tu longithe egumbo ndika onga omuhandjo gwetu. Omu na oondunda odhindji ndhoka twa pumbwa okulongulula opo mu vule okuza aanona oyendji,” Nanghanda a popi kutya omanga Nghaamwa ina talela po oskola, oya adhika ya gandja nale eindilo lyawo kelelo lyoshitopolwa, ihe elelo inali ya yamukula mbala.
Sho ngoloneya a talele po oskola na okwa lombwelwa uupyakadhi mboka, okwa ningi etokolo opo aanona mboka ya tembukile megumbo ndyoka.
“Molwaashoka egumbo olya Ii lya yonagulwa kaakwashigwana sho mwene a tembuka mo, aavali oya gongele iimaliwa opo egumbo ndyoka li longululwe, konima owala sho aanona ya tembukile mo. Otwa yakula ombaapila okuza kelelo lyoshitopolwa kutya eindilo lyetu inali tambulwa ko.”
Nghaamwa okwa popi kutya ye okwa kambadhala owala okugandja ehala lyokuza kaanaskola mboka ye li mompumbwe yomuhandjo.
Okwa popi kutya konima owala sho aanaskola ya tembukile megumbo ndyoka, omeya oga tetwako kelelo lyoshitopolwa, na okwa pula uuministeli wuunamapya opo wu yambidhidhe aanona mboka nomeya, na osho sha ningwa. Okwa gwedha po kutya aanona mboka oya za kiitopolwa yokokule na kaye na mo aakwanezimo mOmungwelume.
ILENI NANDJATO
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article