CCN a hala oongeleka dhi kondololwe
OGONE TLHAGE
Omalunduluko ngoka ga ningwa moRwanda, moka omahangano gomaitaalo ga yooloka noongeleka dha indikwa okulongela moshilongo shoka, na okwa tulwa miilonga omilandu dhekondololo lyoongeleka ndhoka, oga etitha ongongahangano yoongeleka moNamibia, oCouncil of Churches of Namibia yi holole kutya oongeleka odha pumbwa shili okukondololwa nokushangithwa moshilongo.
Eindilo ndyoka olya ningwa kuamushanga-ndjai gwongongahangano ndjoka, Ludwig Beukes, ngoka a popi kutya dhimwe po dhomoongeleka ndoka otadhi longitha pambambo aakwashigwana, nokukengelela oshigwana, momukalo gwokwiiyambapaleka.
Epangelo lyaRwanda olya pata oongeleka omayovi moshilongo shoka, onga oonkambadhala tadhi ningwa kepangelo lyoshilongo shoka okukondolola oongeleka, sho dhimwe po kwa hololwa kutya otadhi tula moshiponga oonkalamwenyo dhaalanduli yadho.
Beukes okwa popi kutya ke na ontseyo yoompango dhaRwanda,ihe okwa popi kutya ota fekele kutya shoka sha thiminike omupresidende gwoshilongo shoka opo a ninge etokolo ndyoka, onkalo ndjoka ya taalela Namibia ngaashiingeyi, tayi etithwa koongeleka ndhoka.
Okwa tsikile kutya Ekotampango lyaNamibia otali utha aantu ya ninge omahogololo gomaitaalo ngoka yahala okulandula.
Okwa tsikile kutya oku wete tashi ka kala mondjila ngele epangelo olya kala noshikondo shoka tashi kala noshinakugwanithwa shokushangitha oongeleka.
Okwa tsikile kutya okwa pumbwa okukala omaishangitho niipumbiwa yontumba nomaishangitho ngoka, mbyoka yi na okukala ya gwanithwa po.
Okwa popi kutya oongeleka odhindji odhiishangitha nUuministeli wIipindi kohi yontopolwa onti 21, onga omahangano inaga nuninwa okuninga iimaliwa.
Nonando ongaaka Beukes okwa kunkilile kutya okwa pumbwa okuningwa oonkundathana dhopashigwana omanga ina ku tulwa miilonga omilandu ndhoka nenge inaku ningwa omatokolo gasha.
Beukes okwa popi kutya oku na einekelo kutya oongeleka ndhoka otadhi ningi iiyemo oyindji dhi vule noondingosho, omolwa omakengelelo taga ningilwa aantu mboka ya pumbwa shili omakwatho na oya gwililwa po komaupyakadhi.
Omunambelewa gwetanga lyopolisi, Christina Fonseca okwa popi kutya ota yambidhidha neitulemo etokolo ndyoka lya ningwa komuleli gwaRwanda.
Okwa popi kutya ota yambidhidha omatokolo ngoka, omolwa iinima mbyoka haya mono esiku esiku. Okwa popi kutya aantu oya posipalekwa noonkondo koongeleka ndoka, moka aantu taya lundulula nomadhina gawo molwaashoka oya lombwelwa kaasita yawo, aantu ihaya popi moofamili dhawo molwaashoka osha popiwa komusita gwawo, nenge aantu taya ningi omathimbo inaya lya molwaashoka oya lombwelwa kaasita yawo.
Fonseca okwa tsikile kutya aantu otaya gandja po omagumbo gawo noohauto nokuthigapo iilonga yawo omolwa edhina lyoongeleka naasita.
Okwa tsikile kutya oongeleka ndhoka odha shangithwa nontopolwa onti 21, nokweetitha omaipulo kutya iimaliwa mbyoka hayi gongelwa moongeleka moka ohayi longithwa shike.
Omupresidende gwaRwanda, Paul Kagame okwa tokola okupatitha oongeleka omayovi moshilongo shoka, ta popi kutya okwa haluthwa komwaalu ogundji gwoongeleka moshilongo shoka oshishona tashi adhika muuninginino waAfrika, sho Kigali awike a adhika noongeleka dha thika po 700.
Kagame okwa popi kutya Rwanda ina pumbwa omwaalu omunene ngaaka gwoongeleka molwaashoka oshilongo kashi li ponkatu yokukala nomwalu ngoka.
Oompangela tadhi ningwa opo ku kale taku shangithwa nokukondolola oongeleka moRwanda odhi li metifa pahapu dhaAlexis Nkurunziza, ngoka e li omupresidende gwoprivate Rwanda Religious Leaders Forum. Omaiyuvo nomagwedhelepo agehe otaga ka pewa okomisi yoRwanda Law Reform Commission na otayi kaukithwa komutumba gwopashigwana moshilongo shoka, opo ku tulwe miilonga ompango ndjoka.
Omilandu omipe moshilongo shoka otadhi pula aasita ya kale ye na uulongelwe wodegree muukwambepo, opo ya vule shi li okuuvitha pamulandu.
Oongeleka odhindji ndhoka dha patwa moshilongo shoka, oodhoka ooshona, naasita yoongeleka ndhoka otaku popiwa taya iyambapaleke okupitila maalanduli yawo.
Oongeleka dhimwe ohadhi ningile omagongalelo gawo mootenda nenge momagumbo nokuninga ekudhilo omausiku, pauyelele wa gandjwa komalelo goshilongo shoka.
Aakomeho yoongeleka dha yooloka moshilongo shoka oya pandula etokolo ndyoka lya ningwa kepangelo, taya popi kutya oongeleka odha pumbwa okukondololwa nokushangithwa taku landulwa omilandu, molwaashoka oongeleka dhimwe otadhi kwatelwa komeho kaasita mboka ye na owala elalakano lyokwiiyambapaleka nokukengelela aalanduli yawo.
Omalunduluko ngoka ga ningwa moRwanda, moka omahangano gomaitaalo ga yooloka noongeleka dha indikwa okulongela moshilongo shoka, na okwa tulwa miilonga omilandu dhekondololo lyoongeleka ndhoka, oga etitha ongongahangano yoongeleka moNamibia, oCouncil of Churches of Namibia yi holole kutya oongeleka odha pumbwa shili okukondololwa nokushangithwa moshilongo.
Eindilo ndyoka olya ningwa kuamushanga-ndjai gwongongahangano ndjoka, Ludwig Beukes, ngoka a popi kutya dhimwe po dhomoongeleka ndoka otadhi longitha pambambo aakwashigwana, nokukengelela oshigwana, momukalo gwokwiiyambapaleka.
Epangelo lyaRwanda olya pata oongeleka omayovi moshilongo shoka, onga oonkambadhala tadhi ningwa kepangelo lyoshilongo shoka okukondolola oongeleka, sho dhimwe po kwa hololwa kutya otadhi tula moshiponga oonkalamwenyo dhaalanduli yadho.
Beukes okwa popi kutya ke na ontseyo yoompango dhaRwanda,ihe okwa popi kutya ota fekele kutya shoka sha thiminike omupresidende gwoshilongo shoka opo a ninge etokolo ndyoka, onkalo ndjoka ya taalela Namibia ngaashiingeyi, tayi etithwa koongeleka ndhoka.
Okwa tsikile kutya Ekotampango lyaNamibia otali utha aantu ya ninge omahogololo gomaitaalo ngoka yahala okulandula.
Okwa tsikile kutya oku wete tashi ka kala mondjila ngele epangelo olya kala noshikondo shoka tashi kala noshinakugwanithwa shokushangitha oongeleka.
Okwa tsikile kutya okwa pumbwa okukala omaishangitho niipumbiwa yontumba nomaishangitho ngoka, mbyoka yi na okukala ya gwanithwa po.
Okwa popi kutya oongeleka odhindji odhiishangitha nUuministeli wIipindi kohi yontopolwa onti 21, onga omahangano inaga nuninwa okuninga iimaliwa.
Nonando ongaaka Beukes okwa kunkilile kutya okwa pumbwa okuningwa oonkundathana dhopashigwana omanga ina ku tulwa miilonga omilandu ndhoka nenge inaku ningwa omatokolo gasha.
Beukes okwa popi kutya oku na einekelo kutya oongeleka ndhoka otadhi ningi iiyemo oyindji dhi vule noondingosho, omolwa omakengelelo taga ningilwa aantu mboka ya pumbwa shili omakwatho na oya gwililwa po komaupyakadhi.
Omunambelewa gwetanga lyopolisi, Christina Fonseca okwa popi kutya ota yambidhidha neitulemo etokolo ndyoka lya ningwa komuleli gwaRwanda.
Okwa popi kutya ota yambidhidha omatokolo ngoka, omolwa iinima mbyoka haya mono esiku esiku. Okwa popi kutya aantu oya posipalekwa noonkondo koongeleka ndoka, moka aantu taya lundulula nomadhina gawo molwaashoka oya lombwelwa kaasita yawo, aantu ihaya popi moofamili dhawo molwaashoka osha popiwa komusita gwawo, nenge aantu taya ningi omathimbo inaya lya molwaashoka oya lombwelwa kaasita yawo.
Fonseca okwa tsikile kutya aantu otaya gandja po omagumbo gawo noohauto nokuthigapo iilonga yawo omolwa edhina lyoongeleka naasita.
Okwa tsikile kutya oongeleka ndhoka odha shangithwa nontopolwa onti 21, nokweetitha omaipulo kutya iimaliwa mbyoka hayi gongelwa moongeleka moka ohayi longithwa shike.
Omupresidende gwaRwanda, Paul Kagame okwa tokola okupatitha oongeleka omayovi moshilongo shoka, ta popi kutya okwa haluthwa komwaalu ogundji gwoongeleka moshilongo shoka oshishona tashi adhika muuninginino waAfrika, sho Kigali awike a adhika noongeleka dha thika po 700.
Kagame okwa popi kutya Rwanda ina pumbwa omwaalu omunene ngaaka gwoongeleka molwaashoka oshilongo kashi li ponkatu yokukala nomwalu ngoka.
Oompangela tadhi ningwa opo ku kale taku shangithwa nokukondolola oongeleka moRwanda odhi li metifa pahapu dhaAlexis Nkurunziza, ngoka e li omupresidende gwoprivate Rwanda Religious Leaders Forum. Omaiyuvo nomagwedhelepo agehe otaga ka pewa okomisi yoRwanda Law Reform Commission na otayi kaukithwa komutumba gwopashigwana moshilongo shoka, opo ku tulwe miilonga ompango ndjoka.
Omilandu omipe moshilongo shoka otadhi pula aasita ya kale ye na uulongelwe wodegree muukwambepo, opo ya vule shi li okuuvitha pamulandu.
Oongeleka odhindji ndhoka dha patwa moshilongo shoka, oodhoka ooshona, naasita yoongeleka ndhoka otaku popiwa taya iyambapaleke okupitila maalanduli yawo.
Oongeleka dhimwe ohadhi ningile omagongalelo gawo mootenda nenge momagumbo nokuninga ekudhilo omausiku, pauyelele wa gandjwa komalelo goshilongo shoka.
Aakomeho yoongeleka dha yooloka moshilongo shoka oya pandula etokolo ndyoka lya ningwa kepangelo, taya popi kutya oongeleka odha pumbwa okukondololwa nokushangithwa taku landulwa omilandu, molwaashoka oongeleka dhimwe otadhi kwatelwa komeho kaasita mboka ye na owala elalakano lyokwiiyambapaleka nokukengelela aalanduli yawo.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article