Aakalimo yomOnawa ya lya moonyandi
Omanga ominista yeyambulepo lyiitopolwa noondoolopa, Sophia Shangingwa a li poshituthi shepatululo lyiilonga mOnawa, aakwashigwana ya geya oshowo mwene gwomukunda oya ningi oshigongi oometa owala ooshona okuza mpoka pwa li oshituthi shoka.
Epatululo lyiilonga pehala mpoka tapu tungwa omagumbo gondando yopevi ga thikapo-3 000 inali enda we nawa sho aanamukunda ya thika pe-100 ya thigi po oshituthui shoka sha kwatelwa komeho kuShaningwa onga omupopi a simana.
Elelo lyondoolopa yaShakati olyiikalekele iimaliwa ya thika poomiliyona 7, opo ku wapalekwe ehala ndyoka nokuninga olukalwa lwaakashigwana ku endithwe kashona embombolokelo lyaakwashigwana mondoolopa yaShakatim okukonga oompito dhiilonga.
Etungo ndyoka otali tameke kuyele momvula twa taalela, sho taku wapalekwa tango ooplota 400, oshowo etungo lyoondjila dhomeya niiyekelwahi, omapandanda oshowo etulo lyomalusheno pehala ndyoka. Omwa kwatelwa woo etungo lyomagumbo gopoloyeka yoBuild Together. Nonando ongaaka aakwashigwana yopomudhingoloko ngoka inaya nyanyukwa. Mo2013 ooyene yomagumbo ngoka ga kala pomudhingoloko ngoka ye li 89 yomooyene yomagumbo 97 oya futwa omolwa evi lyawo ihe muule woomwedhi dha piti opwa holoka oontamanana pokati kelelo lyondoolopa naakwashigwana yamwe po.
Mokati kaamboka omwa kwatelwa yamwe po mboka ya pewa nale iimaliwa yawo na otaya popi kutya omulandu gwokufuta aakwashigwana mboka inagu landulwa, na inaya futwa minima yawo ayihe.
Opo ya vule okunana minista a tale komaiyuvo gawo, aakwashigwana mboka oya shanga epulakata melaka lyoshiwambo ndyoka lya tumwa meni lyepya lya mwene gwomukunda.
Epulakata ndyoka olya shangwa, “Tse aakalimo yomOnawa inatu nyanyukwa na itatu pitika iilonga tayi longwa kelelo lyondoolpa yaShakati molwaashoka oya ndopa okugwanitha po iinakugwanithwa yawo.”
Moshipopiwa she, Shaningwa okwa holola kutya ope na aakwashigwana yamwe mboka itaya pitika e yo komeho ndyoka molwaashoka inaya tseyithilwa kutya oompangela dhashike tadhi ningwa pehala mpoka.
Okwa popi kutya ngele ope na omaupyakadhi nena aakwashigwana oya pumbwa okukakonga ekwatho kombelewa yangoloneya, opo elelo lyondoolopa yaShakati li kandulepo omukundu ngoka.
Konima sho oshituthi shoka sha manithwa aaniikundaneki oya ithanwa ya kale momutumba ngoka gwa kwatelwa komeho kumwene gwomukunda, Job Sheehama, na ogwa kaliwa kaakwashigwana ya thika pe-100.
Oya popi kutya inaya tseyithilwa kutya uunake naya thigepo ehala ndyoka na otaya uka peni niimuna yawo.
Omukwashigwana gumwe, Josua Haunawa, okwa lombwele oNamibian Sun kutya elelo lyondoolopa olyali li na okuyelithila aakwashigwana kombinga yomulandu gwiifuta yaantu mboka, ihe olya kengelele aantu yashayine molwaashoka oyendji yomaanamagumbo mboka aakokele naakwanaluhepo.
Okwa pula elelo lyondoolopa li kuutumbe naakwashigwana nokukundathana.
Omukwashigwana gumwe, John Kaxuadi naye okwa koleke oohapu dhaHaunawa ta popi kutya elelo lyondoolopa nali kuutummbe naakwashigwana nokukundathana onkalo ndjoka.
Omukomeho gwelelo lyoShakati, Werner iita, okwa popi kutya okwa ningwa oonkundathana naakwashigwana na okuna omaiyuvo kutya oontamanana momagumbo kombinga yoshikumungu shoka, odho tadhi etitha onkalo ndjoka.
Okwa popi kutya ngele aakwashigwana oye wete kutya ope na shoka sha pumbwa okuninga na inaya futwa iimaliwa yawo yiihwapo, nena naya ninge ekwatathano nombelewa yelelo lyondoolopa.
KENYA KAMBOWE
Elelo lyondoolopa yaShakati olyiikalekele iimaliwa ya thika poomiliyona 7, opo ku wapalekwe ehala ndyoka nokuninga olukalwa lwaakashigwana ku endithwe kashona embombolokelo lyaakwashigwana mondoolopa yaShakatim okukonga oompito dhiilonga.
Etungo ndyoka otali tameke kuyele momvula twa taalela, sho taku wapalekwa tango ooplota 400, oshowo etungo lyoondjila dhomeya niiyekelwahi, omapandanda oshowo etulo lyomalusheno pehala ndyoka. Omwa kwatelwa woo etungo lyomagumbo gopoloyeka yoBuild Together. Nonando ongaaka aakwashigwana yopomudhingoloko ngoka inaya nyanyukwa. Mo2013 ooyene yomagumbo ngoka ga kala pomudhingoloko ngoka ye li 89 yomooyene yomagumbo 97 oya futwa omolwa evi lyawo ihe muule woomwedhi dha piti opwa holoka oontamanana pokati kelelo lyondoolopa naakwashigwana yamwe po.
Mokati kaamboka omwa kwatelwa yamwe po mboka ya pewa nale iimaliwa yawo na otaya popi kutya omulandu gwokufuta aakwashigwana mboka inagu landulwa, na inaya futwa minima yawo ayihe.
Opo ya vule okunana minista a tale komaiyuvo gawo, aakwashigwana mboka oya shanga epulakata melaka lyoshiwambo ndyoka lya tumwa meni lyepya lya mwene gwomukunda.
Epulakata ndyoka olya shangwa, “Tse aakalimo yomOnawa inatu nyanyukwa na itatu pitika iilonga tayi longwa kelelo lyondoolpa yaShakati molwaashoka oya ndopa okugwanitha po iinakugwanithwa yawo.”
Moshipopiwa she, Shaningwa okwa holola kutya ope na aakwashigwana yamwe mboka itaya pitika e yo komeho ndyoka molwaashoka inaya tseyithilwa kutya oompangela dhashike tadhi ningwa pehala mpoka.
Okwa popi kutya ngele ope na omaupyakadhi nena aakwashigwana oya pumbwa okukakonga ekwatho kombelewa yangoloneya, opo elelo lyondoolopa yaShakati li kandulepo omukundu ngoka.
Konima sho oshituthi shoka sha manithwa aaniikundaneki oya ithanwa ya kale momutumba ngoka gwa kwatelwa komeho kumwene gwomukunda, Job Sheehama, na ogwa kaliwa kaakwashigwana ya thika pe-100.
Oya popi kutya inaya tseyithilwa kutya uunake naya thigepo ehala ndyoka na otaya uka peni niimuna yawo.
Omukwashigwana gumwe, Josua Haunawa, okwa lombwele oNamibian Sun kutya elelo lyondoolopa olyali li na okuyelithila aakwashigwana kombinga yomulandu gwiifuta yaantu mboka, ihe olya kengelele aantu yashayine molwaashoka oyendji yomaanamagumbo mboka aakokele naakwanaluhepo.
Okwa pula elelo lyondoolopa li kuutumbe naakwashigwana nokukundathana.
Omukwashigwana gumwe, John Kaxuadi naye okwa koleke oohapu dhaHaunawa ta popi kutya elelo lyondoolopa nali kuutummbe naakwashigwana nokukundathana onkalo ndjoka.
Omukomeho gwelelo lyoShakati, Werner iita, okwa popi kutya okwa ningwa oonkundathana naakwashigwana na okuna omaiyuvo kutya oontamanana momagumbo kombinga yoshikumungu shoka, odho tadhi etitha onkalo ndjoka.
Okwa popi kutya ngele aakwashigwana oye wete kutya ope na shoka sha pumbwa okuninga na inaya futwa iimaliwa yawo yiihwapo, nena naya ninge ekwatathano nombelewa yelelo lyondoolopa.
KENYA KAMBOWE
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article