Sankwasa a nyana okukondjela elelo lyopamuthigululwakalo
Ominista yomapendulopo giilando nomikunda James Sankwasa okwa holola elimbililo lye kombinga yokwiindjipala kokupotokonona omikundu dha guma elangeko lyaakwaaniilwa pakwathelo lyompangu.
Okwa londodha kutya omukalo nguka ohagu lyatele pevi omuthigululwakalo gwoshiAfrika nomalelo gopamuthigululwakalo.
Pethimbo ta popitha oshigwana pedhimbuluko lyesiku lyemanguluko moshikandjohogololo shaMukwe moshitopolwa shaKavango Uuzilo, mehuliloshiwike twa zi, Sankwasa okwi indile tu shune konakuziwa nokulongitha omithigululwakalo dhetu. Okwa pula ngele oondjambi ndhoka hadhi futwa omalenga naakwaniilwa odho tadhi indjipalitha okukondjela elelo.
“Pamwe molwasho epangelo hali futu omalenga naakwaniilwa ngashingeyi, kehe gumwe okwa hala ondjambi yokomwedhi? Natu shuneni konale, sho omalenga naakwaniilwa ya li haya simanekwa koshigwana shawo pamikalo dhilwe, hanoshimaliwa?” okwa pula.
Sankwasa okwa dhenge omuthindo kutya aaleli yopamuthigululwakalo naya hogololwe shi ikolela komithigululwakalo dhawo hapakwatho lyetokolo lyompangu. "Ngele owa hala okuninga omukwaniilwa, ipula ngele owala landula tuu omuthigululwakalo sho tagu ti. Ngele hasho, etha oshoka ito tompola sha,” okwa londodha oshigwana.
Oohapu dhaminista odha landula egamo enene lyokutaalela koompangu opo dhi uthe omulela a landula ko mokulela iitunda yetu yi ili noyi ili moNamibia. Onkalo ndjika oya yona po shoka twa li twi igilila mokupotokonona iikumungu yelelo lyoshilongo okupitila metsokumwe lyoshigwana noohedhi dhopamuthigululwakalo.
Omalugodhi gopaveta
Sankwasa okwa holola kutya ope na eyooloko enene pokati koohedhi dhopamuthigululwakalo nomakwatho gopaveta yoshinanena. Okwa pula kutya omuntu oha vulu ngiini okuulikwa ongelenga kompangu omanga inaa hogololwa nenge u ulikwe koshigwana she.
"Aakwaniilwa ngashingeyi otaya uthwa nokutokolwa kompangu. Aalelwa yoye inaye ku hogolola, inaye ku ulika. Oto kala ngiini omukwaniilwa gwawo?"
Okwi indile iitunda yi potokonone omikundu dhawo “pamuthigululwakalo hanekwathelo lyompangu."
Moshiningwanima oshitalalatalala, Sankwasa pomathimbo mpoka okwa koleke euliko lyaGilbert Muhongo Mutwa ongomukwaniilwa omupe gwAamasubia, shoka she eta pehulilo olugodhi lwoomvula ne lwokukondjela elelo lyoshilongo shoka.
Oshigwana shoVaGciriku natango otashi kondjithathana, sho aakwaniilwa yaali taya kondjele okulela oshilongo shika. Nonande etokolo lyompangu olya li indika elangeko lyomukwaniilwa gumwe, oshituthilangeko osha ningwa, shoka sha nayipaleka onkalo ndjika.
Okwa londodha kutya omukalo nguka ohagu lyatele pevi omuthigululwakalo gwoshiAfrika nomalelo gopamuthigululwakalo.
Pethimbo ta popitha oshigwana pedhimbuluko lyesiku lyemanguluko moshikandjohogololo shaMukwe moshitopolwa shaKavango Uuzilo, mehuliloshiwike twa zi, Sankwasa okwi indile tu shune konakuziwa nokulongitha omithigululwakalo dhetu. Okwa pula ngele oondjambi ndhoka hadhi futwa omalenga naakwaniilwa odho tadhi indjipalitha okukondjela elelo.
“Pamwe molwasho epangelo hali futu omalenga naakwaniilwa ngashingeyi, kehe gumwe okwa hala ondjambi yokomwedhi? Natu shuneni konale, sho omalenga naakwaniilwa ya li haya simanekwa koshigwana shawo pamikalo dhilwe, hanoshimaliwa?” okwa pula.
Sankwasa okwa dhenge omuthindo kutya aaleli yopamuthigululwakalo naya hogololwe shi ikolela komithigululwakalo dhawo hapakwatho lyetokolo lyompangu. "Ngele owa hala okuninga omukwaniilwa, ipula ngele owala landula tuu omuthigululwakalo sho tagu ti. Ngele hasho, etha oshoka ito tompola sha,” okwa londodha oshigwana.
Oohapu dhaminista odha landula egamo enene lyokutaalela koompangu opo dhi uthe omulela a landula ko mokulela iitunda yetu yi ili noyi ili moNamibia. Onkalo ndjika oya yona po shoka twa li twi igilila mokupotokonona iikumungu yelelo lyoshilongo okupitila metsokumwe lyoshigwana noohedhi dhopamuthigululwakalo.
Omalugodhi gopaveta
Sankwasa okwa holola kutya ope na eyooloko enene pokati koohedhi dhopamuthigululwakalo nomakwatho gopaveta yoshinanena. Okwa pula kutya omuntu oha vulu ngiini okuulikwa ongelenga kompangu omanga inaa hogololwa nenge u ulikwe koshigwana she.
"Aakwaniilwa ngashingeyi otaya uthwa nokutokolwa kompangu. Aalelwa yoye inaye ku hogolola, inaye ku ulika. Oto kala ngiini omukwaniilwa gwawo?"
Okwi indile iitunda yi potokonone omikundu dhawo “pamuthigululwakalo hanekwathelo lyompangu."
Moshiningwanima oshitalalatalala, Sankwasa pomathimbo mpoka okwa koleke euliko lyaGilbert Muhongo Mutwa ongomukwaniilwa omupe gwAamasubia, shoka she eta pehulilo olugodhi lwoomvula ne lwokukondjela elelo lyoshilongo shoka.
Oshigwana shoVaGciriku natango otashi kondjithathana, sho aakwaniilwa yaali taya kondjele okulela oshilongo shika. Nonande etokolo lyompangu olya li indika elangeko lyomukwaniilwa gumwe, oshituthilangeko osha ningwa, shoka sha nayipaleka onkalo ndjika.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article