Swapo ta kanitha oomiliyona moPaliamende
Ondjele yomwaalu gwiimaliwa ngoka hagu pewa oongundu dhopolotika mOmutumba gwoPashigwana otayi lalakana unene koongundu dhompilameno, konima sho ongundu tayi pangele yoSwapo a kanitha iipundi 14 momahogololo ga piti.
Swapo ota ka kanitha oshimaliwa sha thika poomiliyona 13 moshikakomvula sho 2020/21 sha landula sho eshi enditha nayi momahogololo gOmutumba gwoPashigwana ngoka ga ningwa omvula ya piti moshilongo.
Ongundu tayi pangele oya kanitha iipundi 14 momahogolo ga ningwa muNovomba 2019.
Iimaliwa mbyoka hayi pewa ongundu yoPopular Democratic Movement (PDM) otayi londo pombanda noomiliyona 9.58 uuna iilyo yOmutumba gwoPshigwana ya ganithilwa miilonga momwedhi Maalitsa gwonuumvo, sha landula sho ongundu ndjoka ye shi enditha nawa momahogololo ngoka twa zi.
Omwaalu gwiipundi yoPDM ogwa londo pombanda okuza piipundi itano okuya piipundi 16.
Ongundu ompe yoLandless People's Movement (LPM) otayi ka pewa oomiliyona 3.8 omolwa iipundi yawo ine mbyoka ya mono sha landula omahogololo ngoka ga ningwa.
Oongundu ngaashi All People's Party (APP), Republican Party (RP), Namibia Economic Freedom Fighters (NEEF), National Unity Democratic Organisation (Nudo) oshowo United Democratic Party (UDP) adhihe otashi ka mona ooN$1 916 000.
Moshikakomvula sho2015/16 oongundu dhopolotika odha li dha pewa oshimaliwa shooN$958 000 moshipundi kehe sha landula omahogololo gomomvula yo 2014 ngoka ga ningwa moshilongo.
Palongitho lyomiyalu ndhoka, nena ongundu yoPDM otayi mono oomiliyona 15 komvula omanga Swapo ta pewa oomiliyona 60.3 komvula.
Oongundu dhopolotika odha pewa oshimaliwa shoomiliyona 114 momvula yo2015/16 moka Swapo a mono oshipambu oshinene shoomiliyona 96 okuza momwaalu ngoka gwa pewa oongundu.
Nonando ongundu yawo ngashiingeyi otayi mono omwaalu gu li pombanda, omudhiginini gwiiniwe gwongundu yoPDM, Nico Smit okuuvite kutya oongundu odha pumbwa okupewa oshimaliwa kwiikwatelelwa kondjele yontumba tayi kalelele.
Sho a pulwa kutya okwa longithwa omayalulo ge li ngiini okutopolwa iimaliwa mbyoka ya pewa oongundu dhopolotika, Smit okwa yamukula kutya okwa longithwa ondjele yoshilongo yogross domestic product (GDP) yambalipalekwa noopresenda 0.0002.
Okwa popi kutya ongundu yawo ngashiingeyi otayi ka mona oshimaliwa oshindji mokugwanitha po iinyangadhalwa yawo ihe okwa popi kutya oongundu itadhi gwanenwa kiimaliwa opo dhi vule okukandulapo oompumbwe dhawo mokugwanithapo iilonga yadho.
Aagandji yomaiyuvo naanongononi yonkalo yopolotika oya holola kutya oongundu dhompilameno odha pumbwa okukwata nawa iimaliwa mbyoka tadhi pewa opo dhi vule okunkondopela omwaalu gwaayambidhidhi yawo.
Ndumba Kamwanyah okwa popi kutya oongundu dhompilameno ngaashi ongundu yoPDM, otayi ka kala yi na iimaliwa ya gwana okuninga omahwahwameko.
Okwa kunkilile opo oongundu dhi longithe iimaliwa mbyoka miinima mbyoka yi na oshilonga na otayi tungu po oongundu.
Hoze Riruako okwa popi kutya oongundu dhompilameno inadhi koka natango niimaliwa itayi ka yambidhidha mekoko lyaayambidhidhi yoongundu.
Okwa popi kutya oongundu dhompilameno odhi na ondjila onde okuya, niimaliwa itayi ti sha ihe shoka shi na oshilonga okuninga omahwahwameko noondunge.
Riruako ke na omukumo kutya PDM otaka kokeka omwaalu gwaayambidhidhi ye muule woomvula ntano twa taalela nonando omwaalu gwiimaliwa ngoka taka pewa ogwa londa pombanda.
Okwa popi kutya iinima iyali mbyoka ya kwathele oPDM pethimb lyomahogollo ngoka ga piti, omuhogololwa presidende iithikamena Dr Panduleni Itula, oshowo omawi ngoka ga zi kAakwaSwapo mboka ya tokoka okukala inaya hogolola ongundu yawo onga omukalo gwawo gwokuulika omahololodhilaadhilo gawo.
Okwa kunkilile oongundu dhompilameno dhi kale tadhi ningi omahwahwameno nonando kashi shi oomvula dhomahogololo nenge kashi shi pethimbo lyomahogololo.
Omupeha omuleli gwongundu yoLPM, Henny Seibeb okuuvite kutya oongundu oompe dhoka opo tadhi totwapo odha pumbwa okumona omwakwatho giimaiwa opo dhi vule okukwathela pethimbo lyomahwahwameko.
Oshiputudhilo shoInstitute of Public Policy Research (IPPR) omvula ya piti osha li sha ningile omapulo omukalo gwokugandja iimaliwa koongundu dhopolotika.
IPPR okwa popi kutya egandjo lyiimaliwa mbyoka otali ningwa pethimbo mpoka oshilongo nepangelo li li nale monkungo yi na onkambe ngele tashi ya kompumbwe yiimaliwa.
OGONE TLHAGE
Ongundu tayi pangele oya kanitha iipundi 14 momahogolo ga ningwa muNovomba 2019.
Iimaliwa mbyoka hayi pewa ongundu yoPopular Democratic Movement (PDM) otayi londo pombanda noomiliyona 9.58 uuna iilyo yOmutumba gwoPshigwana ya ganithilwa miilonga momwedhi Maalitsa gwonuumvo, sha landula sho ongundu ndjoka ye shi enditha nawa momahogololo ngoka twa zi.
Omwaalu gwiipundi yoPDM ogwa londo pombanda okuza piipundi itano okuya piipundi 16.
Ongundu ompe yoLandless People's Movement (LPM) otayi ka pewa oomiliyona 3.8 omolwa iipundi yawo ine mbyoka ya mono sha landula omahogololo ngoka ga ningwa.
Oongundu ngaashi All People's Party (APP), Republican Party (RP), Namibia Economic Freedom Fighters (NEEF), National Unity Democratic Organisation (Nudo) oshowo United Democratic Party (UDP) adhihe otashi ka mona ooN$1 916 000.
Moshikakomvula sho2015/16 oongundu dhopolotika odha li dha pewa oshimaliwa shooN$958 000 moshipundi kehe sha landula omahogololo gomomvula yo 2014 ngoka ga ningwa moshilongo.
Palongitho lyomiyalu ndhoka, nena ongundu yoPDM otayi mono oomiliyona 15 komvula omanga Swapo ta pewa oomiliyona 60.3 komvula.
Oongundu dhopolotika odha pewa oshimaliwa shoomiliyona 114 momvula yo2015/16 moka Swapo a mono oshipambu oshinene shoomiliyona 96 okuza momwaalu ngoka gwa pewa oongundu.
Nonando ongundu yawo ngashiingeyi otayi mono omwaalu gu li pombanda, omudhiginini gwiiniwe gwongundu yoPDM, Nico Smit okuuvite kutya oongundu odha pumbwa okupewa oshimaliwa kwiikwatelelwa kondjele yontumba tayi kalelele.
Sho a pulwa kutya okwa longithwa omayalulo ge li ngiini okutopolwa iimaliwa mbyoka ya pewa oongundu dhopolotika, Smit okwa yamukula kutya okwa longithwa ondjele yoshilongo yogross domestic product (GDP) yambalipalekwa noopresenda 0.0002.
Okwa popi kutya ongundu yawo ngashiingeyi otayi ka mona oshimaliwa oshindji mokugwanitha po iinyangadhalwa yawo ihe okwa popi kutya oongundu itadhi gwanenwa kiimaliwa opo dhi vule okukandulapo oompumbwe dhawo mokugwanithapo iilonga yadho.
Aagandji yomaiyuvo naanongononi yonkalo yopolotika oya holola kutya oongundu dhompilameno odha pumbwa okukwata nawa iimaliwa mbyoka tadhi pewa opo dhi vule okunkondopela omwaalu gwaayambidhidhi yawo.
Ndumba Kamwanyah okwa popi kutya oongundu dhompilameno ngaashi ongundu yoPDM, otayi ka kala yi na iimaliwa ya gwana okuninga omahwahwameko.
Okwa kunkilile opo oongundu dhi longithe iimaliwa mbyoka miinima mbyoka yi na oshilonga na otayi tungu po oongundu.
Hoze Riruako okwa popi kutya oongundu dhompilameno inadhi koka natango niimaliwa itayi ka yambidhidha mekoko lyaayambidhidhi yoongundu.
Okwa popi kutya oongundu dhompilameno odhi na ondjila onde okuya, niimaliwa itayi ti sha ihe shoka shi na oshilonga okuninga omahwahwameko noondunge.
Riruako ke na omukumo kutya PDM otaka kokeka omwaalu gwaayambidhidhi ye muule woomvula ntano twa taalela nonando omwaalu gwiimaliwa ngoka taka pewa ogwa londa pombanda.
Okwa popi kutya iinima iyali mbyoka ya kwathele oPDM pethimb lyomahogollo ngoka ga piti, omuhogololwa presidende iithikamena Dr Panduleni Itula, oshowo omawi ngoka ga zi kAakwaSwapo mboka ya tokoka okukala inaya hogolola ongundu yawo onga omukalo gwawo gwokuulika omahololodhilaadhilo gawo.
Okwa kunkilile oongundu dhompilameno dhi kale tadhi ningi omahwahwameno nonando kashi shi oomvula dhomahogololo nenge kashi shi pethimbo lyomahogololo.
Omupeha omuleli gwongundu yoLPM, Henny Seibeb okuuvite kutya oongundu oompe dhoka opo tadhi totwapo odha pumbwa okumona omwakwatho giimaiwa opo dhi vule okukwathela pethimbo lyomahwahwameko.
Oshiputudhilo shoInstitute of Public Policy Research (IPPR) omvula ya piti osha li sha ningile omapulo omukalo gwokugandja iimaliwa koongundu dhopolotika.
IPPR okwa popi kutya egandjo lyiimaliwa mbyoka otali ningwa pethimbo mpoka oshilongo nepangelo li li nale monkungo yi na onkambe ngele tashi ya kompumbwe yiimaliwa.
OGONE TLHAGE
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article