Oshizemo shomiyonena dhopaukashike kookantu
Aatseyinawa moNamibia oya holola kutya omiyonena dhopaukashike kookantu odhili omukundu gwopashigwana, momidhigululwakalo dha yooloka, momihoko dhayooloka, oshowo momaitaalo noondondo dha yooloka.
Sho ya popi pethimbo lyoseminali tayi ithanwa Understanding Contributing Factors Towards Violence Against Women and Children, Omundohotola Elizabeth Shino okwati, gumwe gwomongudu yaakiintu yatatu okuna okukala oshihakanwa shomiyonena dhopaukashike kookantu.
Omiyonena ndhoka unene otadhi longwa kookume momakwatathano gopahole.
Pahapu dha Shino iiyetithi yomiyonena ndhoka oya yooloka nopehulilo ohayi etitha iizemo yomaupyakadhi gopamadhilaadhilo.
“Ope na omatompleo ogendji ga tothwamo kutya ogo taga etitha omiyonena ndhoka ihe epulo li li po oondika kutya oshike tatu ningi po mokwaadha omidhi dhaashoka hashi etitha omiyonena ndhoka na otatu gandja ngiini ekwatho koshilongo shetu,†Shino a pula.
Okwati, omaupyakadhi gopamadhilaadhilo haga adha mboka ya gumwa komiyonena ndhoka ogendji noonkondo na ohashi kutha uulethimbo opo aantu mboka ya aludhwe okuza komikundu ndhoka. Aantu oyendji ohaya mono owala iihuna meimweneneno na ihaya mono ekwatho ndyoka tali ya aludha.
Omaupyakadhi gamwe po haga holoka onga oshizemo shomiyonena dhopaukashike kookantu ongaashi, ombinzi ya londa, uutile, omadhilaadhilo gokwiidhipaga, ohoni, okwaa iha simaneka oshowo omategelelo inaga halika okutumbulapo owala yimwepo.
Shino okwa ti, shoka tashi vulu okuningwa pondondo yotango opo ku kandulwe po uupyakadhi mboka okulundulula omaihumbato gaantu ngoka haga etitha omiyonena, elongo mokati koshigwana oshowo omahwahwameko ga nuninwa aanyasha, aakuluntu oshowo aakwashigwana ayehe.
Shoka shi na okuningwa pondondo ontiyali uuna omuyonena gwa ningwa nenge omuntu eli muupyakadhi nale nena okwa pumbwa okulundululwa omaihumbato gaalongi yomiyonena ndhoka , endungiko kombinga yoompango, ehungomwenyo lyaamboka yeli momakwatathano gopahole oshowo ehungomwenyo lyoonakuninga iihakanwa.
Hugunina Shino okwati, okuninga omahwahwameko guuwinayi woshizemo shomiyonena dhopaukashike kookantu melongelo kumwe niikondo ya yooloka mokati koshigwana oshowo aakuthimbinga ayehe mwakwatelwa aakalekipo yoompango pamwe nelongo osho owala tashi ka etitha iizemo iiwanawa nekandulepo lyomiyonena ndhoka.
OVENDUKA NAMENE HELMICH
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article