• Home
  • LOCAL NEWS
  • Okakomisi kOkulwitha Uulingilingi oka pumbwa okutalululwa
Okakomisi kOkulwitha Uulingilingi oka pumbwa okutalululwa
Okakomisi kOkulwitha Uulingilingi oka pumbwa okutalululwa

Okakomisi kOkulwitha Uulingilingi oka pumbwa okutalululwa

Namene Helmich
Okwa hololwa omaipulo kombinga yiilonga yOkakomisi kOkulwitha Uulingilingi moshilongo. Omushangwa golopota ngoka gwa pitithwa omasiku ngaka ogwa holola kutya ondungethaneko yokakomisi hoka yo-2016 sigo 2019 ndjoka ya tulwa miilonga omvula ya piti, oya tulwa miilonga pethimbo mpoka sho ekondjitho lyuulingilingi lya kankama.

Olopota ya tungwa po koInstitute of Public Policy Research (IPPR) oshowo Open Society Initiative for Southern Africa (OSISA), oya kunkilile kutya muule woomvula dha piti, omaiyuvo goshigwana nomanyenyeto oga ningi ogendji kombinga yiilonga kakomisi kOkulwitha Iilonga yUulingilingi moNamibia ano yoAnti-Corruption Commission, onkene etalululo lyomilandu dhokakomisi hoka olya pumbiwa opo li vule okweeta einekelo moshigwana shoka sha kanitha einekelo mokakomisi hoka na oshi wete kutya itaka longo oshinakugwanithwa shako ngaashi kiinekelelwa.

Olopota ndjoka oya popi kutya nonando omusindalandu gwokakomisi hoka, ngoka gwa tulwa miilonga ogu na oompangela odhindji tadhi shambula nomadhilongo omawanawa, etulo miilonga lyoompangela ndhoka olyo li li omukundu omunene ngoka gwa taalela okakomisi hoka.

Olopota ndjoka ya shangwa kuMax Weylandt, oha holola kutya omisindalandu ndhoka itadhi tula einekelo moshigwana nopehala otadhi teya einekelo lyoshigwana.

Olopota oya tsikile kutya okakomisi hoka oshowo okomitiye yekwatelo komeho lyokakomisi hoka, kape na ngoka a a pewa oshinakugwanithwa shokukwashilipaleka kutya omilandu adhihe ndhoka dhi li pomahala odha tulwa tuu shili miilonga na odha gwanithwa po ngaashi dha nuninwa.

Ope na omaipulo ogendji kutya okakomisi hoka ke na oshinakugwanithwa oshinene shoku gwanithwa po oompangela dhontumba moshigwana otaka gwanitha po tuu oompangela ndhoka ngaashi kiinekelelwa.

IPPR okwa popi woo kutya ekateko otali dhana onkandangala sho omilandu odhindji ndhoka dha li dha tegelelwa dhi tulwe miilonga inadhi tulwa mo natango nonando oondokumende dhoompangela ndhoka odha tulwa nale miilonga.

Olopota oya nyana wo okwaahakalapo komisindalandu dhIigwana yaHangana oshowo omagwedhelepo, opo ku konaakonwe ondjele yuulingilingi moshilongo omanga inaku manithwa omusindalandu ngoka gwa tulwa nale miilonga.

Pamapekaapeko goAfrobarometer survey, ngoka ga ningwa mo-2014, oopresenda 63% dhAaNamibia, oye wete kutya uulingilingi owa ninga owundji moshilongo na otawu dhana onkandangala onene kehe esiku ihe epangelo otali nyengwa okukondjitha onkalo ndjoka.

Omapekaapeko goAfrobarometer gomo-2012 oga holola kutya oopresenda 43 odhi wete kutya okakomisi koAnti-corruption commission (ACC) otaka yanda aafekelwa aanapolotika.

Omapekaapeko ga ningiwa koACC yoyene, oga holola kutya okuza mo-2016 AaNamibia yakalelapo oopresenda 31 oye wete kutya uulingilingi owa shuna pevi.

Nonando IPPR oku wete kutya ondokumende yomusindalandu ndjoka ya tulwa miilonga oyi na omadhilongo omawanawa niitsa yi li mondjila, okwa hololwa iinima yimwe po mbyoka ya pumbwa okutalika ngaashi, opo ku tulwe po oongamba dhethimbo moka iiputudhilo tayi pitikwa opo yi kale ya manithe iinakugwanithwa yontunba, omanga ookomitiye dhomalelo nadhi kale tadhi kondolola nokukwashilipaleka kutya omisindalandu ndhoka dha totwapo odha tulwa tuu miilonga.

IPPR okwa tsikile kutya molwaashoka okabinete oka shaina omusindalandu ngoka, nena inashi pumbwa okukala oshidhigu opo oominista naakomeho yiiputudhilo noombelewa ya zimine pashigwana okutula miilonga ompangela ndjoka.

IPPR okwa indile woo omahangano gopashigwana noshigwana koonono shi kutheko uumwene wompangela ndhoka nokukwathela opo ku kwashilipalekwe kutya ompangela ndhoka odha tulwa miilonga na odha gwanithwa po.

JANA-MARI SMITH

Comments

Namibian Sun 2024-04-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

SerieA: Cagliari 2 vs 2 Juventus | Genoa 0 vs 1 SS Lazio European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° #REF! #REF!