Nujoma a gwanitha oomvula 90
Ofamili kehe yomuAfrika oya pumbwa okukala nokanona ke na uukwatya waNujoma, pahapu dhOmundohotola Elijah Ngurare, montumwafo ndjoka a shangele aanyasha yaNamibia oshowo Afrika.
Momasiku 12 gaMei, Omukokoli presidende, Omundohotola Sam Nujoma, okwa gwanithwa oomvula 90. Ondjila yonkalamwenyo ye ndjoka otayi tyapulilwa momukunda moka a valelwa mEtunda mOngandjera mOshitopolwa shaMusati.
Ndyoka esiku lya simana kuye oshowo kofamili ye, sho omuleli nguka a tokola okutyapulila esiku lyevalo lye pehala mpoka pwa tameke onkalamwenyo ye.
Shika ondi wete shi li oshiholelwa oshiwanawa kAaNamibia oshowo kAafrika. Otashi vulika opo ofamili kehe muAfrika yi kale yi na okanona ke na uukwatya waSam Nujoma, sho haku popiwa kutya omuti omuwanawa ohagu kala aluhe niiyimati iiwanawa, ihe omuti ngoka ogwa pumbwa okusilwa oshisho nawa. Opo Namibia a vule okuputudha okanona ke na iikwatya ngamboka oka pumbwa okusilwa nawa oshisho.
Shoka osha kwatela mo okulongitha omayele gaakokele moofamili dhetu yene nenge momikunda dhetu oshowo miitopolwa yetu.
Sam Nujoma oku na uukwatya wesimaneko lyuuntu, omukumo, iha mbandapala, omunankondo miilonga oshowo esimaneko lyomithigululwakalo, ndhoka a kala aluhe nokutopola naanyasha.
Shoka okwe shi ningi pethimbo lyekondjelomanguluko oshowo omimvo 29 dha piti sho oshilongo sha manguluka.
Ngaashi omupopyo hagu ti kutya: Ohashi kutha omukunda me tekulo lyokanona. Sam Nujoma okuli oshizemo shetekulo lyomukunda gwawo, pethimbo lyawo.
Oshiholelwa shelongo ewananawa tashi kuthwa monkalamwenyo yaSam Nujoma, ongaashi uukumwe moshigwana, omaihumbato omawanawa maanyasha, nelongo ndyoka olya pumbwa ekuthombinga lyaakuthimbinga ayehe.
Pamaadhilaadhilo gandje, oshi li oshinakugwanithwa shoshigwana mwa kwatelwa iiputudhilo ayihe ngaashi NBC, MTC, One Africa Television, MultiChoice Namibia, Telecom opo ya longe oonkuluhedhi nomaihumbato omawanawa aanyasha.
Otashi kwatha shike aanona taya tala oomuvi dhuupopitha dhoka itadhi ya longo sha nenge taya pulakene koongalo ndhoka itadhi tula ongushu ya sha muyo, nenge okutala oomuvi ndhoka dha nuninwa okushunitha pevi ongushu yesimano lyOmuAfrika.
Ondiinekela kutya evalo lyaSam Nujoma lyoomvula 90 otali kala oshilimbo, shonkalamwenyo ya kaliwa nawa oshowo oondjodhi dha tsu ngaashi emanguluko lyaNamibia. Sam Nujoma monkalo moka okwa hwahwameke omukalo gweinekelo lyomuntu mwene, esimaneko lyoshilongo shoka sha pumbwa okukala tashi hokololwa poohungi adhihe moNamibia, oshowo miikundaneki ayihe mwakwatelwa omambo. Osha tseyika apehe kutya okwa kwatele komeho ekondjelomanguluko nomaupyakadhi galyo agehe.
Okwa toto po Namibia lyamanguluka nomikundu adhihe ihe ina sholola.
Onga omuleli gwotango gwaNamibia omuluudhe, Sam Nujoma okwa li iitulamo metungepo lyoshigwana okupitila melongo nuundjolowele.
Oshiputudhilo shoUniversity of Namibia (Unam) osha totwapo na osha nenepekwa mwa kwatelwa iitopolwa ngaashi oshiputudhilo shuuindjinia oshowo uunamiti.
Okwa shuna koskola sho a thigi po elelo lyoshilongo nokumanitha eilongo lye lyomaster's degree in geology.
Aanyasha yaNamibia uuna mu li momasiku 12 gaMei mo 2019, kutheni ethimbo e ta mu tala kiiholelwa mbyoka tamu vulu okwiilonga okuza konkalamwenyo yomunamimvo 90, Sam Nujoma.
Okwa koko ngaashi oyendji yomune ihe okwa tokola okukala nonkalamwenyo ya manguluka okuza iikolitha oshowo kelongitho lyiingangamithi. Okwa tokola okusimaneka aakiintu nokukondema nonyanya omiyonena dhopaukadhike koonkantu, onkalamwenyo ye ayihe. Okwa pataneke okwaahena uuyuki.
Okwa kala nondjodhi yemangululo lyaNamibia sigo tayi tsu. Okwa longele kumwe naanyasha yakwawo moomvula dho 1950, 1960 oshowo 1970 omolwa emangululo lyoshilongo.
Ne, aanyasha yomoomvula dho 1980, 1990 oshowo 2000, omwa pumbwa okwiimanga kumwe nokutaalela omaupyakadhi pamwe gemanguluko lyopaliko.
Ndika olyo etumwalaka twa pumbwa okufaalela moNamibia ayihe onga oshihololewa okuza kevalo lyoomvula 90 dha Sam Nujoma.
Kaleni kokule nuukwamuhoko, uulingilingi nokatongo miikandjohogololo ayihe 121 muNamibia. Hwahwamekeni uukumwe, uuyuuki oshowo etunge po lyoshigwana.
Hugunina kashi shi we epupi lyaSam Nujoma ndyoka lya hala okukala sigo okoomvula 90 ihe one aanyasha yaNamibia oshowo Afrika. Kalunga nemu yambeke nonkalamwenyo onde opo mu adhe koomvula dho 90 okuya pombanda. Otandi galikana kutya kehe gumwe mofamili yoye, momukunda, moshitopolwa moshilongo nomenenevi, oto kala Sam Nujoma.
KOMUNDOHOTOLA ELIJAH NGURARE
Ndyoka esiku lya simana kuye oshowo kofamili ye, sho omuleli nguka a tokola okutyapulila esiku lyevalo lye pehala mpoka pwa tameke onkalamwenyo ye.
Shika ondi wete shi li oshiholelwa oshiwanawa kAaNamibia oshowo kAafrika. Otashi vulika opo ofamili kehe muAfrika yi kale yi na okanona ke na uukwatya waSam Nujoma, sho haku popiwa kutya omuti omuwanawa ohagu kala aluhe niiyimati iiwanawa, ihe omuti ngoka ogwa pumbwa okusilwa oshisho nawa. Opo Namibia a vule okuputudha okanona ke na iikwatya ngamboka oka pumbwa okusilwa nawa oshisho.
Shoka osha kwatela mo okulongitha omayele gaakokele moofamili dhetu yene nenge momikunda dhetu oshowo miitopolwa yetu.
Sam Nujoma oku na uukwatya wesimaneko lyuuntu, omukumo, iha mbandapala, omunankondo miilonga oshowo esimaneko lyomithigululwakalo, ndhoka a kala aluhe nokutopola naanyasha.
Shoka okwe shi ningi pethimbo lyekondjelomanguluko oshowo omimvo 29 dha piti sho oshilongo sha manguluka.
Ngaashi omupopyo hagu ti kutya: Ohashi kutha omukunda me tekulo lyokanona. Sam Nujoma okuli oshizemo shetekulo lyomukunda gwawo, pethimbo lyawo.
Oshiholelwa shelongo ewananawa tashi kuthwa monkalamwenyo yaSam Nujoma, ongaashi uukumwe moshigwana, omaihumbato omawanawa maanyasha, nelongo ndyoka olya pumbwa ekuthombinga lyaakuthimbinga ayehe.
Pamaadhilaadhilo gandje, oshi li oshinakugwanithwa shoshigwana mwa kwatelwa iiputudhilo ayihe ngaashi NBC, MTC, One Africa Television, MultiChoice Namibia, Telecom opo ya longe oonkuluhedhi nomaihumbato omawanawa aanyasha.
Otashi kwatha shike aanona taya tala oomuvi dhuupopitha dhoka itadhi ya longo sha nenge taya pulakene koongalo ndhoka itadhi tula ongushu ya sha muyo, nenge okutala oomuvi ndhoka dha nuninwa okushunitha pevi ongushu yesimano lyOmuAfrika.
Ondiinekela kutya evalo lyaSam Nujoma lyoomvula 90 otali kala oshilimbo, shonkalamwenyo ya kaliwa nawa oshowo oondjodhi dha tsu ngaashi emanguluko lyaNamibia. Sam Nujoma monkalo moka okwa hwahwameke omukalo gweinekelo lyomuntu mwene, esimaneko lyoshilongo shoka sha pumbwa okukala tashi hokololwa poohungi adhihe moNamibia, oshowo miikundaneki ayihe mwakwatelwa omambo. Osha tseyika apehe kutya okwa kwatele komeho ekondjelomanguluko nomaupyakadhi galyo agehe.
Okwa toto po Namibia lyamanguluka nomikundu adhihe ihe ina sholola.
Onga omuleli gwotango gwaNamibia omuluudhe, Sam Nujoma okwa li iitulamo metungepo lyoshigwana okupitila melongo nuundjolowele.
Oshiputudhilo shoUniversity of Namibia (Unam) osha totwapo na osha nenepekwa mwa kwatelwa iitopolwa ngaashi oshiputudhilo shuuindjinia oshowo uunamiti.
Okwa shuna koskola sho a thigi po elelo lyoshilongo nokumanitha eilongo lye lyomaster's degree in geology.
Aanyasha yaNamibia uuna mu li momasiku 12 gaMei mo 2019, kutheni ethimbo e ta mu tala kiiholelwa mbyoka tamu vulu okwiilonga okuza konkalamwenyo yomunamimvo 90, Sam Nujoma.
Okwa koko ngaashi oyendji yomune ihe okwa tokola okukala nonkalamwenyo ya manguluka okuza iikolitha oshowo kelongitho lyiingangamithi. Okwa tokola okusimaneka aakiintu nokukondema nonyanya omiyonena dhopaukadhike koonkantu, onkalamwenyo ye ayihe. Okwa pataneke okwaahena uuyuki.
Okwa kala nondjodhi yemangululo lyaNamibia sigo tayi tsu. Okwa longele kumwe naanyasha yakwawo moomvula dho 1950, 1960 oshowo 1970 omolwa emangululo lyoshilongo.
Ne, aanyasha yomoomvula dho 1980, 1990 oshowo 2000, omwa pumbwa okwiimanga kumwe nokutaalela omaupyakadhi pamwe gemanguluko lyopaliko.
Ndika olyo etumwalaka twa pumbwa okufaalela moNamibia ayihe onga oshihololewa okuza kevalo lyoomvula 90 dha Sam Nujoma.
Kaleni kokule nuukwamuhoko, uulingilingi nokatongo miikandjohogololo ayihe 121 muNamibia. Hwahwamekeni uukumwe, uuyuuki oshowo etunge po lyoshigwana.
Hugunina kashi shi we epupi lyaSam Nujoma ndyoka lya hala okukala sigo okoomvula 90 ihe one aanyasha yaNamibia oshowo Afrika. Kalunga nemu yambeke nonkalamwenyo onde opo mu adhe koomvula dho 90 okuya pombanda. Otandi galikana kutya kehe gumwe mofamili yoye, momukunda, moshitopolwa moshilongo nomenenevi, oto kala Sam Nujoma.
KOMUNDOHOTOLA ELIJAH NGURARE
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article