• Home
  • LOCAL NEWS
  • Namibia a zimine komilandu dhomukuli gwaChina monanguwi
Namibia a zimine komilandu dhomukuli gwaChina monanguwi
Namibia a zimine komilandu dhomukuli gwaChina monanguwi

Namibia a zimine komilandu dhomukuli gwaChina monanguwi

Nonando ongaaka epangelo onkene tali ipatana kutya olya zimina omilandu ndhoka
Catherine Sasman
Oondokumende dhahololwa polweela oshowo oonkundathana dhopamakwatathano gomalungula kepandja lyoTwitter pokati kominista yemona Calle Schlettwein, ominista yoompangela dhopaliko Obeth Kandjoze oshowo Job Amupanda odha holola nkene Namibia a zimine omilandu dhaChina dha piyagana, dhomukuli gwoobiliyona 3.2, opo ku vule ku yambulwe po okapale koodhila komatuko gopashigwana kaNamibia.

Oondokumende dhoka odha holola polweela oshikumungu shomukuli gwokulongulula okapale kaHosea Kutako International Airport (HKIA) gwongushu yooUS$215.5 (miimaliwa yaNamibia oomiliyona 3.1).

Omuleli gwehwahwameko lyoAffirmative Repositioning (AR) Job Amupanda ngashiingeyi ota pula kutya osha ende ngiini omilandu noompango dhomukuli ngoka dhi tulwe poo omanga aakwashigwana taya lombwelwa iifundja nokudhengwa iihwa komeho molwaashoka iilongo mbyoka iyali oya manitha nale omatsokumwe noomilandu dhomukuli ngoka.

Omukalelipo gwaChina moNamibia, Zhang Yiming, okwa tula po omilandu noompango dhomukuli ngoka, nepangelo lyaNamibia olya zimine oomilandu ndhoka pwaahena omapulo nenge omagwedhelepo gasha, tashi hololwa oonkundathana dhopamishangwa pokati kaamboka yatatu.Amupanda ngoka e shi pondola okumona oonkundathana pokati ka Zhang, Schlettwein oshowo Kandjoze, okwa pula gumwe gwomaakwanepangelo a pataneke ekalepo lyoondokumende ndhoka tadhi holola etsokumwe lyomukuli ngoka, kutya olya manithwa nale noshilongo osha zimina omilandu ndhoka dha tulwa po kuChina.

Shoka tashi hokitha okuuva oshoka kutya, oonkundathana pokati kaamboka yatatu odha ningwa omanga inaku ningwa omutumba gwoForum on China-Africa Cooperation (FOCAC) ngoka gwa ningwa momasiku 3 na 4 gaSepetemba moka epangelo lyaChina lya holola okugandja omikuli dhongushu yoobiliyona dhaUS60 kuAfrika oshowo oobiliyona 10 kuNamibia. Ngaashiingeyi otashi ulike kutya uuyelele kombinga yomukuli ngoka gwaChina owa kundathanwa pethimbo lyetalelepo lyOmupresidende Hage Geingob koChina muMaalitsa gwonuumvo, sho a li a yi pamwe nosheendo shaanambelewa yoNamibia Airports Company (NAC) naanangeshefa yalwe koshilongo shoka shaAsia. Otashi ulike kutya China haye a pula okugandja omukuli kuNamibia ihe Namibia oye a pula a pewe omukuli. Momasiku 2 Juli, Zhang okwa shangele Kandjoze eyamukulo kombinga yeindilo lyomukuli ngoka minista a li a shanga meindilo ndyoka a ningi momasiku 9 gaMei.

Zhang “okwa mbilipaleke” Kandjoze kutya epangelo lyaChina otali simaneke noonkondo opoloyeka ndjoka yiilonga yokapale kaHKIA.

Okwa tsikile kutya epangelo lyaChina olya pyakudhukwa okugandja ekwatho lyomukuli sigo oompaka tali vulu kopoloyeka ndjoka.

Zhang okwa tsikile kutya omolwa esimano enene lyopaliko kombinga yopoloyeka ndjoka China okwa gandja omagwedhelepo gegandjo lyomukuli mumwe neyambidhidho kopoloyeka ndjoka.

China okwa pula opo epangelo lye li gandje omukuli gwoopresenda 90 kopoloyeka ndjoka gu na iishoshela yokomvula yoopresenda 2 muule woomvula 20, mwakutha oomvula ntano dhoshikako shesilohenda moka mu na iishoshela 0.25 yiifuta yelelo oshowo iifuta yeitulemo mopoloyeka ndjoka. Komukuli ngoka otaku gwedhwa nduno eyambidhidho lyoopresenda 10 omanga Namibia takuthilwa ko komukuli ngoka oporesenda 35.

Schlettwein okwa shangele Zhang momasiku 20 Auguste, omolwa eyammukulo lyaKandjoze, ndyoka lya shangwa momasiku 9 gaJuli.

Momukanda ngoka, Schlettwein okwa popi kutya epangelo lyaNamibia oli na ehalo okulongitha omukuli neyambidhidho ndyoka tali gandjwa kuChina, okupitila mopoloyeka ndjoka. Okwa gandja woo paufupi omiyalu kutya elongo lyokapale hoka otali ka pula ingapi, ngaashi sha tengenekwa ko World Bank Group, omuyalu ngoka gu li poomiliyona US$215.5.

Schlettwein, okwa pula opo omukuli ngoka kagu gandjwe miimaliwa yaUS ihe gu gandjwe moRenminbi (RMB), ano miimaliwa yaChina omolwa onkalo yaNamibia yomikuli dhopondje ndjoka tayi kondololwa unene kiimaliwa yaUS.

Oonkundathana dhopamishangwa pokati kaKandjoze naZhang odha landula paufupi sha landula etalelepo lyaGeingob koChina, momasiku 28 gaMaalitsa sigo 2 gaApilili.

Schlettwein okwa shanga koTwitter mEtiyali kutya Amupanda okwa mona uuyelele wa puka molwaashoka inaya kundathana natango oompango nomilandu dhomukuli ngoka, molwaashoka oya mono ompito yokuninga eindilo lyomukuli ngoka kohi yoFOCAC. Okwa popi natango kutya Namibia ina shaina omukuli gwoobiliyona 10 naChina. Okwa tsikie kutya oya tsu owala kumwe noompango nomilandu dhelongelokumwe kutya Namibia otashi vulika a ka mone omukuli gwoobiliyona 10 okuza kuChina okupitila melongelokumwe lyoFOCAC.

Kandjoze okwa shanga kutya oku na oshinakugwanithwa eshiinekelelwa kongundu yoSwapo oshowo epangelo opo a longele oshilongo muuwanawa wekotampango naashoka ta pitikwa okuninga kompango yoshilongo. Okwa popi kutya Namibia okuli moonkundathana nashimwe shomiilongo iinankondo muuyuni opo ya tule po etsokumwe tali gandja esindano koombinga adhihe mbali.

Pethimbo onkundana ndjika yanyanyangithwa, Schlettwein ina yamukula komapulo ngoka a tuminwa molwaashoka oku li molweendo koEthiopia.



CATHERINE SASMAN

Comments

Namibian Sun 2024-04-20

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

LaLiga: Athletic Club 1 vs 1 Granada SerieA: Cagliari 2 vs 2 Juventus | Genoa 0 vs 1 SS Lazio Katima Mulilo: 16° | 35° Rundu: 16° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 34° Ruacana: 19° | 35° Tsumeb: 18° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 17° | 33° Windhoek: 16° | 30° Gobabis: 17° | 31° Henties Bay: 17° | 24° Wind speed: 21km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:53, High tide: 14:09, Low Tide: 19:53, High tide: 02:00 Swakopmund: 17° | 21° Wind speed: 23km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:51, High tide: 14:07, Low Tide: 19:51, High tide: 02:00 Walvis Bay: 19° | 27° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:51, High tide: 14:06, Low Tide: 19:51, High tide: 02:00 Rehoboth: 18° | 32° Mariental: 21° | 34° Keetmanshoop: 23° | 34° Aranos: 20° | 34° Lüderitz: 18° | 31° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 16° | 27° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 20° | 33° Lubumbashi: 15° | 26° Mbabane: 16° | 30° Maseru: 13° | 27° Antananarivo: 13° | 27° Lilongwe: 15° | 27° Maputo: 19° | 32° Windhoek: 16° | 30° Cape Town: 17° | 26° Durban: 19° | 26° Johannesburg: 18° | 29° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 17° | 28° Harare: 14° | 29° #REF! #REF!