Kwa tulwa miilonga oNDP5

Konyala omagumbo omape ga thika po-7 200, ooplota 6 500 oshowo oompito dhiilonga dha thika po-40 000 otadhi ka totwapo okuya momvula yo-2022 onga oshitopowa shOndungethaneko Ompe onti-5 tayi ithanwa Fifth National Development Plan ndjoka ya twa miilonga komupresidende.
Yanna Smith
Omupresidende Hage Geingob okwa tula miilonga oNDP5 mEtitatu ndjoka yin a omusholondondo gwoompangela dhepangelo okuya mo-2022.

“Ompangela ndjoka oya nuninwa okuyambulapo eliko lyoshilongo shetu miikondo ngaash uunamapya, oofabrika, oohi, omina nomatalelepo. Paku tala omeho unene koshikondo shoka otatu totopo iilonga mokati koshigwana,” Geingob a popi. Ompangela ndjoka tayi ithanwa Fifth National Development Plan (NDP5), otayi ka pula oshimaliwa shoobiliyona 162.5 opo yi tulwe miilonga na otayi ka yambulapo oonkalamwenyo dhaaNamibia poondondo dha yooloka.



Oluhepo

Oopresenda 11 dhaakwashigwana okwa hololwa kutya otaya lumbu moluhepo na okwategelelwa omwaalu ngoka gu ka shunithwe pevi sigo opoopresenda 5 okuya muMaalitsa gwo-2022.

Ondjele yoluhepo miitopolwa yomomikunda oya tengenekwa yi li poopresenda 37 mo-2010 na otaku tengenekwa kutya otayi ka shunithwa pevi noopresenda 25 na opo kwaadhike omalalakano ngoka, oshikondo shopaumwene osha pumbwa okuninga omapungulo momidhingoloko ndhoka.

Naatango oompangela dhilwe dhokushunitha pevi oluhepo, okuyambulapo elongo lyoondya moshilogo. Okuya pehulilo lyo-2022, oNDP5 oya pumbwa okukala ya yela pombanda elongo niikulyo noopresenda 30. Pahapu dhomupresidende Geingob, oHarambee Prosperity Plan itayi pingenepo Ondungethaneko yo-2030 nenge oompangela dheyambulepo lyoshilongo.

“Harambee oyilile po oku endeleleka oompangela dhilwepo nokuyambulapo ongushu yonkalamwenyo yaaNamibia,” Omolwa ekoko lyeliko lyoshilongo ndyoka taku fekelwa kutya otali ka ya pombanda noopresenda 4.6 komvula omanga oompito dhiilonga 200 000 kwa tegelewa dhi ka totwepo muule woomvula ntano ndhoka twa taalela, oshikondo shomatungo shoka ngaashiingeyi sha taalela onkalo yopaliko yanayipala na otashi kanitha aaniilonga, okwa tegelelwa shi ka etepo oompito dhiilonga oompito dhiilonga dha thika po- 24 000.

Pampangela yo-NDP5, okwa tegelelwa oshikondo shoongeshefa ooshona naadhoka dhopokati shi ka totepo oompito dhiilonga dha thika po-45 600 muule woomvula ntano omanga okuya momvula yo-2022, oshikondo shoka otashi kala andola sha tota po oompito dhiilonga dha thika po-177 600.

Emono lyiiyemo moshikondo moka oli li omukundu omunene gwa taalela oshikondo shoka nomompangela ndjoka oongunga tadhi pewa oshikondo shoka otadhi kala dhili poobiliyona 3 okuza poobiliyona 3. Oshikondo shaatalelipo shoka sha totopo oompito dhiilonga dha thika po-29 000 mo-2014 okwa tegelelwa shi ka kale sha totapo oompito dhiilonga dha thika po-43 000 okuya mo-2022. Opo ku kwashilipalekwe ekoko lyoshikondo shoka moshilongo, ondjele yaatalelipo moNamibia oya pumbwa okuya pombanda okuza poomiliyona 1.4 okuya poomiliyona 1.8. Oshikondo shetu shoohi okwa tegelelwa shi ka gandje ongushu yoopresenda 50 kootona dhoohi tadhi ka kwatwa moshilongo omanga inadhi tumwa pondje yoshilongo mwakwatelwa etumo pondje yoshilongo okawe ndyoka tali kaya pombanda okuza poopresenda 34.7 mo-2015 okuya poopreenda 50 mo-2022. Ondjele yokwaahena iilonga mokati kaanyasha okwa tegelelwa yi ka gwe pevi okuza po-39.2 mpoka yali mo-2014 okuya poopresenda 33.



Omagumbo

Konyala AaNamibia ya kalelapo oopresenda 19 ohaya zi moombashu nokuya mo-2022omwaalu ngoka otagu ka shunithwa pevi noopresenda 12. Omagumbo ga thika po36 000 oshowo ooplota 32 500 okwa tegelelwa dhi ka totwepo.

Ondokumende yoNDP5 oya holola kutya opoloyeka yoMass Housing Project ndjoka ya tulwa miilonga mo-2013 oya tunga nale omagumbo 1 023 omanga omagumbo 3 181 taga tungwa. Konyala oopresenda 72 dhAaNamibia kadhi na uundjugo ihe omwaalu ngoka okwa tegelelwa gu ka shunithwe pevi okuya poopresenda 60, omanga eyandjakaneko lyomeya momikunda kwa tegelelwa li ye pombanda okuza poopresenda 84 okuya poopresenda 95.

Elongo

Okuya pehulilo lyoNDP5 oopresenda 60 dhaalongi yoondondo dhopevi okwa tegelela dhi kale dha pyokoka omanga epito lyaanaskola yondondo onti-12 niitsa yoopresenda 50 lya pumbwa okwaadhika okuya mo-22.

JO-MARE DUDDY

Comments

Namibian Sun 2024-04-20

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

LaLiga: Athletic Club 1 vs 1 Granada SerieA: Cagliari 2 vs 2 Juventus | Genoa 0 vs 1 SS Lazio Katima Mulilo: 16° | 35° Rundu: 16° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 34° Ruacana: 19° | 35° Tsumeb: 18° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 17° | 33° Windhoek: 16° | 30° Gobabis: 17° | 31° Henties Bay: 17° | 24° Wind speed: 21km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:53, High tide: 14:09, Low Tide: 19:53, High tide: 02:00 Swakopmund: 17° | 21° Wind speed: 23km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:51, High tide: 14:07, Low Tide: 19:51, High tide: 02:00 Walvis Bay: 19° | 27° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:51, High tide: 14:06, Low Tide: 19:51, High tide: 02:00 Rehoboth: 18° | 32° Mariental: 21° | 34° Keetmanshoop: 23° | 34° Aranos: 20° | 34° Lüderitz: 18° | 31° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 16° | 27° Luanda: 26° | 29° Gaborone: 20° | 33° Lubumbashi: 15° | 26° Mbabane: 16° | 30° Maseru: 13° | 27° Antananarivo: 13° | 27° Lilongwe: 15° | 27° Maputo: 19° | 32° Windhoek: 16° | 30° Cape Town: 17° | 26° Durban: 19° | 26° Johannesburg: 18° | 29° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 17° | 28° Harare: 14° | 29° #REF! #REF!