Kameeta a popile ombaanga yiikulya
Ominista yoshikondo shOkushunitha pevi Oluhepo, Zephania Kameeta okwa nyana mboka itaya popile oshiyetwapo shombaanga yoondya moshilongo, ta popi kutya naamboka haya mono oondjambi dhili nawa otaya nyengwa okugwanitha po oombumbwe dhawo adhihe.
KENYA KAMBOWE
Kameeta okwa popi ngaaka oshiwike shapiti, pethimbo kwa tulwa miilonga pambelewa oshiyetwapo shombaanga yiikulya moRundu, moshitopolwa shakavango East.
Minista okwa popi kutya aantu mboka haya mono oondjambi dhi li nawa nayo otaya nyengwa, onkene aantu naya itule nduno moompadhi dhaamboka ihaya mono iiyemo yasha molwaashoka kaye na iilonga.
Kameeta okwa popi kutya oondya dha kukutikwa ndhoka hadhi pewa aakwashigwana mboka haya pewa omakwatho koshiyetwa po shoka, ohadhi kala po owala uule wiiwike iyali, naashoka inashi gwana ihe shoka sha simana ooshoka kutya oshi vule owala, na otashi e ta omalunduluko moonkalamwenyo dhaakwashigwana mboka.
“Ombaanga yiikulya inayi gwanitha po oompumbwe adhihe dhoondya, ohayi gandja owala iikulya tayi gwana iiwike iyali momwedhi, shoka sha simana ooshoka owala kutya otayi kwathele kwaamboka kaye na sha.”
Minista okwa popi kutya sho Omupresidende Hage Geingob a popi kombinga yiita yokukondjitha oluhepo okwa hala okutya omukwashigwana kehe na vule okumona omayakulo gopetameko guuthemba womuntu ihe itashi ti kutya aantu ya kale taya lumbu muukengeli, ngaashi pamwe okulandela aakwashigwana oohauto dhondilo nenge omagumbo gondilo, ihe naya vule okukala ye na iikulya, omalukalwa, iizalomwa, omeya ga yela gokunwa showo omayakulo guundjolowele.
Kameeta okwa tsikile kutya ombaanga yiikulya oyi li oprograma yepangelo ya nuninwa okusila oshisho aakwashigwana, ta gwedha po kutya oprograma ngaashi yelongo lyoshali, oondya dhoshikukuta, oprograma yokugandja iikulya kaanaskola oyimwe yomooprograma dholudhi lwoprograma ndjoka.
Kombinga yaamboka taya pula ngele oshi li tuu mondjila okukaleka miilonga oprograma ndjoka, sho oshilongo shi li sha taaalela onkalo yanayipala yiiyemo, minista okwa popi kutya oprograna ndjoka oya longekidhilwa nale iiyemo yawo uule woomvula ndatu dhili komeho.
Ombaanga yiikulya otayi kondopeke
Aakalimo yeli po 949 yaza moRundu oshowo momalukanda gopopepi oya shangithwa noprograma ndjoka, naakwashigwana ye li po 811 oya ziminwa na oya mono oondya dhawo mOlyomakaya.
Nonando ongaaka, Kameeta okwa longitha woo ompito ndjoka okutsa omukumo oonakumona eyambidhidho ndyoka opo kaya kale owala yiikolelela meyambidhidho ndyoka, ihe yiinyangele woo.
“Otatu mu pe iikulya nena opo mu vule okumona oonkondo dhokulonga ne esiku limwe mu vule okupatulula ostola nokukala mwa nkondopekwa. Aantu naya vule okupopya kutya mwene gwostola ndjoka okwa li gumwe gwomwaamboka yali haya mono oondya okuza koprograma yombaanga yiikulya ihe ngashiingeyi okwiithikamena.”
Kameeta okwa popi kutya sha landula omapekaapeko ngoka ga ningwa moshitopolwa shaKhomas, oga holola kutya oopresenda 90 dhoonakumona omakwatho ngoka goondya, kaya li ye na oondya omanga inaku tulwa miilonga oprograma ndjoka ihe sha landula sho oprograma ndjoka ya tulwa miilonga, oopresenda 62 dhaakwashigwana mboka ngaashiingeyi oye na iikulya.
Okwa gwedha po kutya uuministeli owu li moonkundathana naakuthimbinga ayehe moprograma ndjoka opo ku kwashilipalekwe kutya mboka taya mono ondya okuza kombaanga ndoka, oomboka owala ya taalela ondjala onene.
Kameeta okwa popi kutya omashangulilo gaakwashigwana mboka taya ka mona oondya okuza mombaanga ndjoka, oga manitha nale moshitopolwa shaKhomas.
Kameeta okwa popi ngaaka oshiwike shapiti, pethimbo kwa tulwa miilonga pambelewa oshiyetwapo shombaanga yiikulya moRundu, moshitopolwa shakavango East.
Minista okwa popi kutya aantu mboka haya mono oondjambi dhi li nawa nayo otaya nyengwa, onkene aantu naya itule nduno moompadhi dhaamboka ihaya mono iiyemo yasha molwaashoka kaye na iilonga.
Kameeta okwa popi kutya oondya dha kukutikwa ndhoka hadhi pewa aakwashigwana mboka haya pewa omakwatho koshiyetwa po shoka, ohadhi kala po owala uule wiiwike iyali, naashoka inashi gwana ihe shoka sha simana ooshoka kutya oshi vule owala, na otashi e ta omalunduluko moonkalamwenyo dhaakwashigwana mboka.
“Ombaanga yiikulya inayi gwanitha po oompumbwe adhihe dhoondya, ohayi gandja owala iikulya tayi gwana iiwike iyali momwedhi, shoka sha simana ooshoka owala kutya otayi kwathele kwaamboka kaye na sha.”
Minista okwa popi kutya sho Omupresidende Hage Geingob a popi kombinga yiita yokukondjitha oluhepo okwa hala okutya omukwashigwana kehe na vule okumona omayakulo gopetameko guuthemba womuntu ihe itashi ti kutya aantu ya kale taya lumbu muukengeli, ngaashi pamwe okulandela aakwashigwana oohauto dhondilo nenge omagumbo gondilo, ihe naya vule okukala ye na iikulya, omalukalwa, iizalomwa, omeya ga yela gokunwa showo omayakulo guundjolowele.
Kameeta okwa tsikile kutya ombaanga yiikulya oyi li oprograma yepangelo ya nuninwa okusila oshisho aakwashigwana, ta gwedha po kutya oprograma ngaashi yelongo lyoshali, oondya dhoshikukuta, oprograma yokugandja iikulya kaanaskola oyimwe yomooprograma dholudhi lwoprograma ndjoka.
Kombinga yaamboka taya pula ngele oshi li tuu mondjila okukaleka miilonga oprograma ndjoka, sho oshilongo shi li sha taaalela onkalo yanayipala yiiyemo, minista okwa popi kutya oprograna ndjoka oya longekidhilwa nale iiyemo yawo uule woomvula ndatu dhili komeho.
Ombaanga yiikulya otayi kondopeke
Aakalimo yeli po 949 yaza moRundu oshowo momalukanda gopopepi oya shangithwa noprograma ndjoka, naakwashigwana ye li po 811 oya ziminwa na oya mono oondya dhawo mOlyomakaya.
Nonando ongaaka, Kameeta okwa longitha woo ompito ndjoka okutsa omukumo oonakumona eyambidhidho ndyoka opo kaya kale owala yiikolelela meyambidhidho ndyoka, ihe yiinyangele woo.
“Otatu mu pe iikulya nena opo mu vule okumona oonkondo dhokulonga ne esiku limwe mu vule okupatulula ostola nokukala mwa nkondopekwa. Aantu naya vule okupopya kutya mwene gwostola ndjoka okwa li gumwe gwomwaamboka yali haya mono oondya okuza koprograma yombaanga yiikulya ihe ngashiingeyi okwiithikamena.”
Kameeta okwa popi kutya sha landula omapekaapeko ngoka ga ningwa moshitopolwa shaKhomas, oga holola kutya oopresenda 90 dhoonakumona omakwatho ngoka goondya, kaya li ye na oondya omanga inaku tulwa miilonga oprograma ndjoka ihe sha landula sho oprograma ndjoka ya tulwa miilonga, oopresenda 62 dhaakwashigwana mboka ngaashiingeyi oye na iikulya.
Okwa gwedha po kutya uuministeli owu li moonkundathana naakuthimbinga ayehe moprograma ndjoka opo ku kwashilipalekwe kutya mboka taya mono ondya okuza kombaanga ndoka, oomboka owala ya taalela ondjala onene.
Kameeta okwa popi kutya omashangulilo gaakwashigwana mboka taya ka mona oondya okuza mombaanga ndjoka, oga manitha nale moshitopolwa shaKhomas.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article