Aatiligane ya pulwa ya kuthe ombinga moonkundathana dhevi
Ehwahwameko lyoLandless People’s Movement olya popi kutya otali longekidha okukatuka oonkatu dhopaveta mekuthoko lyevi okuza momake gaatiligane, ndhoka tadhi adhika momudhingoloko gwaDordabis oshowo Omitara.
JEMIMA BEUKES
Ehwahwameko ndyoka lyiikumungu yevi olya popi kutya aatiligane inaya hala okukutha ombinga moonkundathana dhi na sha nevi, ihe olya kunkilile kutya ethimbo otali ka thikana sho aaludhe taya ka kutha ko evil yawo okuza kaatiligane.
Omahwahwameko lyoLandless People’s Movement (LPM) oshowo Affirmative Repositioning (AR) ogiinekela kutya omiyalu ndhoka dha pitithwa omasiku ga piti tadhi ulike kutya opresenda 70 dhevi lyuunafaalama odhi li momake gaatiligane, otadhi utha ekuthoko lyevi ndyoka, nokuli gandja momake gooyene.
Metine lyoshiiwke sha piti, oNamibia Statistics Agency (NSA) oya hololaomiyalu ndhoka dha holola kutya aatiligane onkene natango ye na evi lyuunafaalama lya kalela po oopresenda 70 moNamibia, omanga oopresenda owala 16 dhili momake gaaluudhe, mokati koohecta oomiliyona 36 dhevi lyuunafaalama moshilongo. Epangelo oli na owala evi lyoopresenda 14 okuza moohecta ndhoka.
Hennie Seibeb gwoLPM okwa popi kutya oya kambadhala okuya moonkundathana nomukomeho nale gwoNamibia Agriculture Union (NAU), Sakkie Coetzee, momvula yo 2017 ihe okwa tindi.
“Ine tu galukila nopehala okwa yi a ka konge ekwashilipaleko okuza kuSwapo kutya oofaalama dhawo dhaatiligane itadhi gumwa. Otashi ulike kutya inaya hala okuya moonkundathana.”
LPM okwa popi kuya omolwa etindo lyawo okuya moonkundathana ngashiingeyi ehwahwameko ndyoka otali kongo omayele nomilandu dhopaveta opo ku vule kukuthweko evi lyuunafaalama ndyoka li li momake gaatiligane na otali adhika momudhingoloko gwaDordabis, Omitara oshowo Tsumkwe.
Pahapu dhe, omuleli gwoLPM, Bernadus Swartbooi ota kongo aakalelipo yopaveta moshilongo oshowo pondje yoshilongo mboka taya ka kwathela metokolo ndyoka.
“Shotango ito vulu okukala wu na aantu ya thika pe1 000 yeli owala pokahala okashona kuunene woohecta 82 uule woomvula 28, na oye li owala pehala mpoka ya fa aapika. Osha puka, onkene otwa hala okukutha ko oofaalama ndhoka nokutululula aantu yetu mboka.”
Seibeb okwa popi kutya oshi Ii esithahoni enene kuSwapo sho hayi kaantu mboka omvula nomvula nokuninga omahwahwameko gomahogololo nokuya ningila omauvaneko ihe sigo onena konima yoomvula 28 oshilongo sha manguluka oonkalamwenyo dhawo inadhi lundululwa.
Sho a popi noshifokundaneki shoNamibian Sun, Coetzee okwa popi kutya okwa tsakanene nehwahwameko lyoLPM opo ya kundathane iikumungu yevi ihe ke na omauvaneko gasha e ya uvanekele.
Okwa popi kutya NAU okwa ngongapo omukanda ngoka taka gandja pethimbo lyomutumba gwevi, ihe sho e gu pulwa kelelo lyoLPM opo e gu gandje kehwahwameko ndyoka, okwa tindi molwashoka inagu nuninwa oshigwana.
Menindjela gwoNAU ngashiingeyi, Roelie Venter okwa tindi okutya sha kombinga yoshikumungu shoka.
Omuleli gwehwahwameko lyevi lyoAR, Job Amupanda okwa kunkilile aanafaalama aatiligane moNamibia kutya oya pumbwa okutameka okukutha ombinga oonkundathana niikumungu yevi naanyasha mboka ye li oyo aaleli yokomongula yoshilongo shika, molwaashoka aakengeli mboka ya gama kombinga yawo na itaya popi sha kombinga yevi otaya si ko mbala kombanda yevi, naanyasha otaya ka kutha ko evi lyawo.
Ehwahwameko ndyoka lyiikumungu yevi olya popi kutya aatiligane inaya hala okukutha ombinga moonkundathana dhi na sha nevi, ihe olya kunkilile kutya ethimbo otali ka thikana sho aaludhe taya ka kutha ko evil yawo okuza kaatiligane.
Omahwahwameko lyoLandless People’s Movement (LPM) oshowo Affirmative Repositioning (AR) ogiinekela kutya omiyalu ndhoka dha pitithwa omasiku ga piti tadhi ulike kutya opresenda 70 dhevi lyuunafaalama odhi li momake gaatiligane, otadhi utha ekuthoko lyevi ndyoka, nokuli gandja momake gooyene.
Metine lyoshiiwke sha piti, oNamibia Statistics Agency (NSA) oya hololaomiyalu ndhoka dha holola kutya aatiligane onkene natango ye na evi lyuunafaalama lya kalela po oopresenda 70 moNamibia, omanga oopresenda owala 16 dhili momake gaaluudhe, mokati koohecta oomiliyona 36 dhevi lyuunafaalama moshilongo. Epangelo oli na owala evi lyoopresenda 14 okuza moohecta ndhoka.
Hennie Seibeb gwoLPM okwa popi kutya oya kambadhala okuya moonkundathana nomukomeho nale gwoNamibia Agriculture Union (NAU), Sakkie Coetzee, momvula yo 2017 ihe okwa tindi.
“Ine tu galukila nopehala okwa yi a ka konge ekwashilipaleko okuza kuSwapo kutya oofaalama dhawo dhaatiligane itadhi gumwa. Otashi ulike kutya inaya hala okuya moonkundathana.”
LPM okwa popi kuya omolwa etindo lyawo okuya moonkundathana ngashiingeyi ehwahwameko ndyoka otali kongo omayele nomilandu dhopaveta opo ku vule kukuthweko evi lyuunafaalama ndyoka li li momake gaatiligane na otali adhika momudhingoloko gwaDordabis, Omitara oshowo Tsumkwe.
Pahapu dhe, omuleli gwoLPM, Bernadus Swartbooi ota kongo aakalelipo yopaveta moshilongo oshowo pondje yoshilongo mboka taya ka kwathela metokolo ndyoka.
“Shotango ito vulu okukala wu na aantu ya thika pe1 000 yeli owala pokahala okashona kuunene woohecta 82 uule woomvula 28, na oye li owala pehala mpoka ya fa aapika. Osha puka, onkene otwa hala okukutha ko oofaalama ndhoka nokutululula aantu yetu mboka.”
Seibeb okwa popi kutya oshi Ii esithahoni enene kuSwapo sho hayi kaantu mboka omvula nomvula nokuninga omahwahwameko gomahogololo nokuya ningila omauvaneko ihe sigo onena konima yoomvula 28 oshilongo sha manguluka oonkalamwenyo dhawo inadhi lundululwa.
Sho a popi noshifokundaneki shoNamibian Sun, Coetzee okwa popi kutya okwa tsakanene nehwahwameko lyoLPM opo ya kundathane iikumungu yevi ihe ke na omauvaneko gasha e ya uvanekele.
Okwa popi kutya NAU okwa ngongapo omukanda ngoka taka gandja pethimbo lyomutumba gwevi, ihe sho e gu pulwa kelelo lyoLPM opo e gu gandje kehwahwameko ndyoka, okwa tindi molwashoka inagu nuninwa oshigwana.
Menindjela gwoNAU ngashiingeyi, Roelie Venter okwa tindi okutya sha kombinga yoshikumungu shoka.
Omuleli gwehwahwameko lyevi lyoAR, Job Amupanda okwa kunkilile aanafaalama aatiligane moNamibia kutya oya pumbwa okutameka okukutha ombinga oonkundathana niikumungu yevi naanyasha mboka ye li oyo aaleli yokomongula yoshilongo shika, molwaashoka aakengeli mboka ya gama kombinga yawo na itaya popi sha kombinga yevi otaya si ko mbala kombanda yevi, naanyasha otaya ka kutha ko evi lyawo.
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article