Aakiintu oya pumbwa okulalakanena uupresidende - Geingos
Omunyekadhi gwaNamibia, Monica Geingos okwa lombwele aakiintu kutya oya pumbwa okulalakanena okuninga omupresidende pehala lyuunyekadhi.
Geingos okwa popi ngaaka pethimbo lyoonkundathana ndhoka a ningwa nale koBritish Broadcasting Corporation (BBC) medhimbuluko lyEsiku lyAakiintu mUuyuni, momasiku ga 8 gaMaalitsa.
Nuumvo esiku ndyoka olya dhimbulukiwa kohi yoshipalanyolo '#BalanceforBetter', na olya tala unene kuuthikepamwe, omahwahwameko kombinga yokatongo oshowo okutyapula shoka sha pondolwa kaakiintu.
“Oya pumbwa okutsuwa omukumo opo kaya ninge aantu yontumba okupitila mondjokana ihe naya tsuwe omukumo opo ya ninge aantu yontumba okupitila momatokolo ngoka taya ningi,” Geingos a gandja omayele kaakiintu aanyasha.
Geingos okwa popi kutya aakiintu oya pumbwa okutsuwa omukumo ya ninge sha monkalamwenyo okupitila momailongo gawo nomiilonga yawo.
Omunyekadhi okwa popi kutya aakiintu naya ye moondjokana naantu mboka taye ya ningi nawa ihe inaya ya moondjokana omolwa onkalo yopashimaliwa yomuntu ngoka nenge oonkondo dhoka e na.
“Ndhoka oonkundathana ndhoka handi ningi naakiintu oyendji aanyasha nolundji otaya pendje omukumo molwaashoka oye na omahogololo ogendji.”
Geingos okwa popi kutya olundji oha nyanwa komapandja gomakwatathano gopainternet omolwa iikundathana yoludhi ndyoka mbyoka ha popi, ihe okwa ti shoka itashi mu limbililike.
Ondjila yaNamibia mokwaadha uuthikepamwe oya popiwa kOmupresidende Hage Geingob mesiku International Women's Day.
Okwa pula oshigwana shi longe oshindji natango mokwaadha uuthipamwe, omanga a holola omaiyuvo ge gonayi omolwa omiyonena dhomomagumbo ndhoka dha vuka moshilongo.
Okwa popi kutya nonando ongaaka oshilongo osha longa nuudhidginini mokukalekapo uuthikepamwe pamwe oshowo oompango dhaakiintu. Okwa popi kutya onkalo ndjoka otayi kwatelwa woo komeho kekotampango lyaNamibia montopolwa onti 10 moka , kehe gumwe a pewa uuthemba wokukala ethikepamwe namukwawo komeho yoveta, pwahena okatongo kopaukashikekoonkatu, omuhoko, eitaalo oshowo onkalo yopaliko.
Okwa popi kutya natango shoka otashi hwahwamekwa kompango yoMarried Persons Equality Act, ndjoka tayi kwashilipaleke kutya oondjokana tadhi endele pamwe noompango kutya oondjokana ndhoka dhopaveta nenge dhoka dhopamuthigululwakalo.
Omuleli gwaNamibia okwa popi kutya okwa tulwa miilonga omilandu dhoka dha nuninwa okuyambulapo aakiintu moshilongo, nonando okwa popi kutya oshindji osha pumbwa natango okuningwa, okwa nyanyukwa molwaashoka aakiintu otaya tsikile nokuninga omitse ominene moongeshefa, momaudhano, oshowo mopolotika.
Geingob okwa popi kutya oye shi pondola okutula pombanda ekuthombinga lyaakiintu melelo sho ongundu yoSwapo ya ningi etokolo momvula yo 1997 mokongresa yawo opo ya pitithe okatokolitho hoka taka utha ekuthombinga lyaakiintu mokongresa ndjoka, ya kalela po oopresenda 50.
Okwa popi kutya oonkambadhala nadhi tsikile natango mokuyambulapo aakiintu oshowo aanona yaakadhona mooskola
Geingob okwa popi kutya elongo otali dhana onkandangala onene meyambulepo nehwahwameko lyuuthikepamwe.
Namibia okwa tula miilonga oNational Gender Policy oshowoe National Gender Plan of Action oshowo National Gender-kwiikwatelelwa koViolence Plan of Action , niinyangadhalwa mbyoka otayi endele pamwe noSADC Protocol on Gender and Development, Maputo Protocol oshowo Solemn Declaration on Gender Equality in Africa.
ELLANIE SMIT
Geingos okwa popi ngaaka pethimbo lyoonkundathana ndhoka a ningwa nale koBritish Broadcasting Corporation (BBC) medhimbuluko lyEsiku lyAakiintu mUuyuni, momasiku ga 8 gaMaalitsa.
Nuumvo esiku ndyoka olya dhimbulukiwa kohi yoshipalanyolo '#BalanceforBetter', na olya tala unene kuuthikepamwe, omahwahwameko kombinga yokatongo oshowo okutyapula shoka sha pondolwa kaakiintu.
“Oya pumbwa okutsuwa omukumo opo kaya ninge aantu yontumba okupitila mondjokana ihe naya tsuwe omukumo opo ya ninge aantu yontumba okupitila momatokolo ngoka taya ningi,” Geingos a gandja omayele kaakiintu aanyasha.
Geingos okwa popi kutya aakiintu oya pumbwa okutsuwa omukumo ya ninge sha monkalamwenyo okupitila momailongo gawo nomiilonga yawo.
Omunyekadhi okwa popi kutya aakiintu naya ye moondjokana naantu mboka taye ya ningi nawa ihe inaya ya moondjokana omolwa onkalo yopashimaliwa yomuntu ngoka nenge oonkondo dhoka e na.
“Ndhoka oonkundathana ndhoka handi ningi naakiintu oyendji aanyasha nolundji otaya pendje omukumo molwaashoka oye na omahogololo ogendji.”
Geingos okwa popi kutya olundji oha nyanwa komapandja gomakwatathano gopainternet omolwa iikundathana yoludhi ndyoka mbyoka ha popi, ihe okwa ti shoka itashi mu limbililike.
Ondjila yaNamibia mokwaadha uuthikepamwe oya popiwa kOmupresidende Hage Geingob mesiku International Women's Day.
Okwa pula oshigwana shi longe oshindji natango mokwaadha uuthipamwe, omanga a holola omaiyuvo ge gonayi omolwa omiyonena dhomomagumbo ndhoka dha vuka moshilongo.
Okwa popi kutya nonando ongaaka oshilongo osha longa nuudhidginini mokukalekapo uuthikepamwe pamwe oshowo oompango dhaakiintu. Okwa popi kutya onkalo ndjoka otayi kwatelwa woo komeho kekotampango lyaNamibia montopolwa onti 10 moka , kehe gumwe a pewa uuthemba wokukala ethikepamwe namukwawo komeho yoveta, pwahena okatongo kopaukashikekoonkatu, omuhoko, eitaalo oshowo onkalo yopaliko.
Okwa popi kutya natango shoka otashi hwahwamekwa kompango yoMarried Persons Equality Act, ndjoka tayi kwashilipaleke kutya oondjokana tadhi endele pamwe noompango kutya oondjokana ndhoka dhopaveta nenge dhoka dhopamuthigululwakalo.
Omuleli gwaNamibia okwa popi kutya okwa tulwa miilonga omilandu dhoka dha nuninwa okuyambulapo aakiintu moshilongo, nonando okwa popi kutya oshindji osha pumbwa natango okuningwa, okwa nyanyukwa molwaashoka aakiintu otaya tsikile nokuninga omitse ominene moongeshefa, momaudhano, oshowo mopolotika.
Geingob okwa popi kutya oye shi pondola okutula pombanda ekuthombinga lyaakiintu melelo sho ongundu yoSwapo ya ningi etokolo momvula yo 1997 mokongresa yawo opo ya pitithe okatokolitho hoka taka utha ekuthombinga lyaakiintu mokongresa ndjoka, ya kalela po oopresenda 50.
Okwa popi kutya oonkambadhala nadhi tsikile natango mokuyambulapo aakiintu oshowo aanona yaakadhona mooskola
Geingob okwa popi kutya elongo otali dhana onkandangala onene meyambulepo nehwahwameko lyuuthikepamwe.
Namibia okwa tula miilonga oNational Gender Policy oshowoe National Gender Plan of Action oshowo National Gender-kwiikwatelelwa koViolence Plan of Action , niinyangadhalwa mbyoka otayi endele pamwe noSADC Protocol on Gender and Development, Maputo Protocol oshowo Solemn Declaration on Gender Equality in Africa.
ELLANIE SMIT
Comments
Namibian Sun
No comments have been left on this article