Aakiintu natango oye li konima muSADC

Jana-Mari Smith
Omapekaapeko guuthike pamwe miilongo yomUumbugantu waAfrika ngoka ga ningwa, oga holola kutya aakiintu ya kalela po oopresenda owala 28 mboka ye li poompito dhokuninga omatokolo gopaliko moNamibia, okuyeleka noopresenda 36 moBotswana oshowo oopresenda 23.5 moSouth Africa.

Shimwe sha monika mo omaiyuvo gaantu moka oopresenda 55 moshitopolwa ya holola kutya aantu naya ihumbatelwe sha faathana inaaku talika kuukashike kookantu omanga oopresenda 56 tadhi popi kutya aakiintu naya simaneke nokulandula omalombwelo gaasamane yawo.

Nonando aakiintu otaya pula komeho mokuninga omalunduluko ngele tashi ya kuuthike pamwe, ope na omaimbo gamwe ngaashi omiyonena dhopamadhilaadhilo nodhokomalutu oshowo okatongo miilonga nokatongo woo kopaliko.

Aahwahwameki yuuthike pamwe mUumbugantu waAfrika, oya gongala pamwe pondje yaVenduka, mEtiyali, opo ya vule okutula miilonga oshikando oshitimulongo oSADC Gender Protocol Barometer.

Sha landula omapekaapeko, osha monika mo kutya aagandji yiilonga miilongo yaSADC 15 ohaya futu aakiintu ondjambi yi li pevi okuyeleka nondjambi ndjoka hayi futwa aalumentu.

Omukomeho gwoGender Links, Colleen Lowe okwa popi kutya koonkambadhala adhihe dha ningwa dhe yo komeho, oya dhidhilike eshuno monima nonkatu yimwe.

“Ethimbo olya thikana aakiintu ya pule shoka shawo yo ya ninge omatokolo kombinga yomalutu gawo, iilonga yawo, omakwatathano gawo noonkalamwenyo dhawo.”

Olopota oya tsikile kutya iilongo 11 menenevi oya ningi omalunduluko momakotampango gawo muule woomvula omulongo dha piti, ihe oBotswana owala naSeychelles, mboka ya hwahwameke uuthikepamwe pandondo yopombanda.

Papolotika, oopresenda 26 dhaanapaliamende aakiintu moshitopolwa shaSADC, naashoka oshi li e yo pevi nopresenda yimwe okutala kiizemo yomo 2009, omanga shi li oopresenda mbali okuya pombanda okuyeleka moshitopolwa shasub-Saharan shoka shi li poopresenda 24.

Ekalelepo lyaakiintu moompito dhokabinete oli li pevi noopresende 20.

MoNamibia oopresenda dhi vulithe po 31 mokabinete odhi li iilyo yaakiintu.

Namibia oku li shimwe shomiilongo 13 muSADC mboka ye shi pondola okwaadha omwaalu guthike pamwe metamekeo lyooskola dhopevi pokati kaakiintu naalumentu.

Iilongo ihetatu okwa hololwa yaadha omwaalu guthikepamwe metameko lyoosekundoskola, okuyeleka pokati kaakiintu naalumentu. Namibia naye okuli oshitoolwa shiilongo mbyoka.

Gumwe gwomaakiintu yatatu okwa ninga oshihakanwa shomiyonena momake gookuume kawo kopaihole.

Emonitho lyiihuna pamadhilaadhilo oshimwe shomomiyonena ndhoka ihadhi lopotwa unene komalelo pauyelele mbyoka wa hololwa.

Omiyonena dhopaihulo oshowo dhopamamonitho giihuna komalutu ohadhi lopotwa kashona menevi nando haunene naamoka omwa kwatelwa Namibia.

Miilongo ayihe 15 yaSADC, South Africa naMozambique oyo owala yi na oompango tadhi pitika omakuthemo gomategelelo naashoka osha ningwa oonkambaadhaala dhokushunitha pevi omwaalu gwomaso pethimbo lyepulumutho, ngoka gu li pombanda noonkondo na otagu shuna pevi pandjele tayi ende kashona natango.

JANA-MARI SMITH

Comments

Namibian Sun 2024-04-19

No comments have been left on this article

Please login to leave a comment

European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° Currency: GBP to NAD 23.59 | EUR to NAD 20.32 | CNY to NAD 2.64 | USD to NAD 19.08 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.34 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.02 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.64 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 133.93 | USD to AOA 832.83 | USD to BWP 13.88 | USD to EGP 48.29 | USD to KES 132.98 | USD to NGN 1147.53 | USD to ZAR 19.08 | USD to ZMW 25.65 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73271.44 Up +0.38% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1531.99 Up +0.70% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13455.65 Up +0.53% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28332.65 Down -4.5% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 399.40/OZ UP +0.82% | Copper US$ 4.47/lb UP +1.30% | Zinc US$ 2 869.00/T DOWN -0.08% | Brent Crude Oil US$ 87.99/BBP UP +0.95% | Platinum US$ 931.11/OZ DOWN -0.0054 Sport results: European Championships Qualifying: Southampton 3 vs 0 Preston North End English Championship: Southampton 3 vs 0 Preston North End Weather: Katima Mulilo: 17° | 34° Rundu: 17° | 34° Eenhana: 18° | 35° Oshakati: 20° | 35° Ruacana: 18° | 35° Tsumeb: 19° | 33° Otjiwarongo: 17° | 31° Omaruru: 19° | 34° Windhoek: 17° | 31° Gobabis: 18° | 31° Henties Bay: 17° | 23° Wind speed: 26km/h, Wind direction: S, Low tide: 07:25, High tide: 13:40, Low Tide: 19:24, High tide: 01:48 Swakopmund: 16° | 19° Wind speed: 30km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:38, Low Tide: 19:22, High tide: 01:46 Walvis Bay: 19° | 26° Wind speed: 36km/h, Wind direction: SW, Low tide: 07:23, High tide: 13:37, Low Tide: 19:22, High tide: 01:45 Rehoboth: 18° | 31° Mariental: 22° | 33° Keetmanshoop: 23° | 35° Aranos: 20° | 32° Lüderitz: 18° | 34° Ariamsvlei: 23° | 37° Oranjemund: 15° | 27° Luanda: 27° | 30° Gaborone: 19° | 32° Lubumbashi: 17° | 26° Mbabane: 15° | 28° Maseru: 11° | 26° Antananarivo: 13° | 25° Lilongwe: 16° | 26° Maputo: 20° | 31° Windhoek: 17° | 31° Cape Town: 16° | 21° Durban: 18° | 28° Johannesburg: 16° | 28° Dar es Salaam: 24° | 29° Lusaka: 18° | 28° Harare: 15° | 28° Economic Indicators: Currency: GBP to NAD 23.59 | EUR to NAD 20.32 | CNY to NAD 2.64 | USD to NAD 19.08 | DZD to NAD 0.14 | AOA to NAD 0.02 | BWP to NAD 1.34 | EGP to NAD 0.39 | KES to NAD 0.14 | NGN to NAD 0.02 | ZMW to NAD 0.74 | ZWL to NAD 0.04 | BRL to NAD 3.64 | RUB to NAD 0.2 | INR to NAD 0.23 | USD to DZD 133.93 | USD to AOA 832.83 | USD to BWP 13.88 | USD to EGP 48.29 | USD to KES 132.98 | USD to NGN 1147.53 | USD to ZAR 19.08 | USD to ZMW 25.65 | USD to ZWL 321 | Stock Exchange: JSE All Share Index 73271.44 Up +0.38% | Namibian Stock Exchange (NSX) Overall Index 1531.99 Up +0.70% | Casablanca Stock Exchange (CSE) MASI 13455.65 Up +0.53% | Egyptian Exchange (EGX) 30 Index 28332.65 Down -4.5% | Botswana Stock Exchange (BSE) DCI Same 0 | NSX: MTC 7.75 SAME | Anirep 8.99 SAME | Capricorn Investment group 17.34 SAME | FirstRand Namibia Ltd 49 DOWN 0.50% | Letshego Holdings (Namibia) Ltd 4.1 UP 2.50% | Namibia Asset Management Ltd 0.7 SAME | Namibia Breweries Ltd 31.49 UP 0.03% | Nictus Holdings - Nam 2.22 SAME | Oryx Properties Ltd 12.1 UP 1.70% | Paratus Namibia Holdings 11.99 SAME | SBN Holdings 8.45 SAME | Trustco Group Holdings Ltd 0.48 SAME | B2Gold Corporation 47.34 DOWN 1.50% | Local Index closed 677.62 UP 0.12% | Overall Index closed 1534.6 DOWN 0.05% | Osino Resources Corp 19.47 DOWN 2.41% | Commodities: Gold US$ 2 399.40/OZ UP +0.82% | Copper US$ 4.47/lb UP +1.30% | Zinc US$ 2 869.00/T DOWN -0.08% | Brent Crude Oil US$ 87.99/BBP UP +0.95% | Platinum US$ 931.11/OZ DOWN -0.0054